Ruim vijf jaar na de oprichting van Meatable kan het kweekvlees van de start-up nu eindelijk door de buitenwereld worden geproefd. Onder toeziend oog van tal van camera's zit een panel van drie uitverkorenen enigszins ongemakkelijk te proeven.
Na een hap van een volledig plantaardige worst, volgt de variant met 30 procent kweekvlees. "Dat is wel duidelijk", roept prins Constantijn meteen. "Een klein worstje, but a giant leap for mankind."
"Je zit bijna te wachten op het stukje bot dat er nog in zit", zegt Blaauw. Meer dan een paar happen krijgen de panelleden overigens niet voorgeschoteld: van massaproductie van het kweekvlees is nog geen sprake.
'Flinke stap om naar 5 euro per kilo te komen'
De Meatable-worst is gemaakt met 'echt' varkensvet, maar dan uit het lab. Het bedrijf gebruikt stamcellen van echte varkens en kan die vervolgens zo opkweken en vermenigvuldigen dat ze vet- of spiercellen worden. Voor de eerste producten wordt alleen met de vetcellen gewerkt.
Voorlopig gaat dat nog in kleine hoeveelheden, maar het is niet meer zo dat een hapje kweekvlees vele duizenden euro's kost. De worst die dinsdag werd opgediend heeft een kostprijs van minder dan honderd euro, zegt medeoprichter Daan Luining. "Om naar de 5 euro per kilo te komen, dat is nog wel een hele ontwikkeling."
Het is wel een stap die Meatable uiteindelijk hoopt te maken, zegt directeur Krijn de Nood. "Het wordt steeds duidelijker dat vlees een grote rol heeft in klimaatverandering, en er is veel water en voedsel voor nodig. En dan heb ik het nog niet eens over het dierenleed."
Op termijn hoopt hij dat de hele wereld 'diervriendelijk' vlees uit het lab eet, en dat er geen dier meer geslacht hoeft te worden. "Waarschijnlijk maak ik dat niet meer mee", zegt hij wel. Ook omdat de honger naar vlees alleen maar blijft toenemen. "Ik hoop dat wij een stukje van de wereldwijde groei voor onze rekening kunnen nemen."
Volg ons klimaatnieuws
Expertgroep moest proeverij goedkeuren
Aan kweekvlees wordt inmiddels al jaren gewerkt. De Nederlandse hoogleraar Mark Post diende in 2013 op een persconferentie in Londen voor het eerst een hamburger van kweekvlees op. Maar sindsdien zijn proeverijen in de EU uit den boze, omdat vlees uit het laboratorium niet is goedgekeurd voor consumptie.
Dankzij een Kamermotie van D66 en VVD is er sinds vorig jaar een gedragscode die het wél mogelijk maakt om proeverijen te organiseren. Het kweekvlees moet dan wel zijn goedgekeurd door een expertcomité dat is ingesteld door een stichting van bedrijven en wetenschappers die zich bezighouden met 'cellulaire agricultuur'.
De proeverijen moeten bedrijven helpen kiezen welke producten zij op de markt willen brengen, zegt Ira van Eelen, bestuurslid van de stichting en zelf ook een van de proevers. "Dat je als bedrijf sneller kunt besluiten: dit plakje bacon of visstickje is iets waarvan we vertrouwen dat mensen het willen eten."
Van Eelen heeft zelf al kweekvlees van verschillende bedrijven gegeten. Behalve de varkensworst van Meatable at ze bijvoorbeeld kweeksaté in Singapore en kweekbacon in San Francisco. "De eerste keer dacht ik al: dit is wat het zou moeten zijn", vertelt ze over haar ervaringen. Bijvoorbeeld het spek uit het laboratorium: "De knapperigheid, dat het een beetje uit elkaar brokkelt, fantastisch."
EU moet kweekvlees nog goedkeuren
Voor Europese fabrikanten van kweekvlees is er nog wel een lange weg te gaan. Eerst moeten ze een uitgebreid dossier over hun productieproces samenstellen en indienen bij de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Het proces om de voedselveiligheid goed te keuren kan vervolgens nog jaren duren.
Vervolgens moet er ook nog politieke goedkeuring komen voor het op de markt brengen van kweekvlees. Het is onduidelijk of de EU-lidstaten dat zullen steunen. Italië heeft de verkoop van kweekvlees al verboden, omdat dat in zou gaan tegen de culinaire tradities van het land en de belangen van de veeteeltsector.
In sommige andere landen gaat de goedkeuring veel sneller. Meatable denkt zijn producten nog dit jaar op de markt te brengen in Singapore, en gaat vervolgens goedkeuring aanvragen in de VS. De EU volgt pas daarna, omdat die procedure hier zo veel tijd en geld kost.
Het demissionaire kabinet-Rutte IV steunt de kweekvleessector, omdat die goed is voor de "langetermijn voedselzekerheid en de duurzaamheid van het Europese voedselsysteem". Ook voor het dierenwelzijn is kweekvlees een stap vooruit, vindt landbouwminister Piet Adema. Het Nationaal Groeifonds stak 60 miljoen euro in doorontwikkeling van de sector.
NUjij: Uitgelichte reacties