De gereformeerd-vrijgemaakte kerken zijn niet langer vrijgemaakt
De gereformeerd-vrijgemaakte kerken verliezen de aanduiding ‘vrijgemaakt’ nu ze gaan fuseren met de iets minder behoudende Nederlands gereformeerden. Met de fusie komt er nog meer vernieuwing.
In razend tempo volgen de veranderingen bij de gereformeerd-vrijgemaakte kerken elkaar op. In Arnhem mogen kinderen aan het avondmaal en bij de komende synode zijn voor het eerst vrouwelijke afgevaardigden aanwezig, wat weer een gevolg is van het besluit van nog maar twee jaar geleden om vrouwen toe te laten op de kansel en in de kerkenraad.
Met die beslissing namen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, met nu 114.000 leden, een belangrijk obstakel weg voor de samenwerking met de Nederlands Gereformeerde Kerken. De Nederlands gereformeerden stapten in 1967 uit de vrijgemaakte kerk. Ze zijn iets minder behoudend dan de vrijgemaakten. En met 33.000 leden beduidend kleiner.
Scheuring
Anderhalf jaar geleden hielden beide kerken voor het eerst een gezamenlijke landelijke vergadering. De pijn die de scheuring had gedaan – ze liep vaak dwars door families – werd erkend en vergeven. De kerken spraken zich uit voor hereniging. Daarvoor trokken ze drie jaar uit, onder begeleiding van een regiegroep. Die kwam recent met voorstellen voor de naam van de nieuwe kerk. De kerkleden mogen online kiezen uit vier namen (zie box). Het woord ‘vrijgemaakt’ komt in geen van de alternatieven voor. De kans dat kerkleden dit woord erin krijgen is nihil, als die wens er al is. Dit betekent dat deze term na driekwart eeuw uit de kerkelijke wereld gaat verdwijnen.
De strengere leer van de vrijgemaakten moest samengevoegd worden met de soepeler regels van de Nederlands gereformeerden
De vrijgemaakten maakten zich in het laatste oorlogsjaar los van de hoofdstroom van de gereformeerde kerk. Om hen te onderscheiden van andere gereformeerden werden zij ‘vrijgemaakt’ genoemd. Zelf hechten ze meer aan ‘gereformeerd’, een aanduiding die ook het hart vormt van alle vier de voorgestelde namenvoor de nieuwe kerk. Voor de herenigde kerk moet ook een nieuw reglement, de kerkorde, worden vastgesteld.
De strengere leer van de vrijgemaakten moest samengevoegd worden met de soepeler regels van de Nederlands gereformeerden. Het concept is vorige week gepubliceerd. Uitgangspunt is dat die nieuwe regels niet zeggen hoe het moet, maar hoe het kan.
Bezwaarschriften
Er komt ruimte om op zondag één dienst te houden in plaats van twee. Ook mogen kinderen aan het avondmaal, iets wat in beide kerken nu slechts sporadisch het geval is. Plaatselijke gemeenten zijn behoorlijk vrij in de invulling. Ook of ze al dan niet vrouwen als dominee willen, of in de kerkenraad. In de kerkorde komt expliciet te staan dat gemeenten het recht hebben vrouwen te weren uit het ambt.
Beide kerken bespreken de komende tijd de voorstellen voor de kerkorde. In 2020 besluiten ze er voorlopig over, in 2023 doen ze dat definitief. Ondertussen moet de leiding van de vrijgemaakte kerk zich nog uitspreken over een aantal bezwaarschriften van verontruste vrijgemaakten tegen de vrouw in het ambt. Zij hebben onlangs laten weten meer van zich te laten horen.
Vier kerknamen
De leden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken kunnen in een online-enquete kiezen uit vier namen die de regiegroep voorstelt, met haar motivatie:
De Nederlandse Gereformeerde Kerken: gereformeerd en Nederlands, dat typeert de kerken. Het is de naam van een van de kerken, maar niet Nederlands, maar Nederlandse
De Verenigde Gereformeerde Kerken: gereformeerde kerken die zich verenigen, nu en in de toekomst.
De Gemeenschap van Gereformeerde Kerken: naam voor de kerkgemeenschap waar binnen een variatie aan gereformeerde kerken past.
De Evangelische Gereformeerde Kerken: kerken met de gereformeerde belijdenis die leven uit het evangelie van de Heer en dat ook willen uitstralen.
Lees ook:
Kerken op weg naar hereniging na 50 jaar scheuring
Precies vijftig jaar na hun scheuring zijn twee kleinere gereformeerde kerken weer op weg naar hereniging. In november 2017 hielden de vrijgemaakt-gereformeerde kerken en de Nederlands-gereformeerde kerken voor het eerst in hun geschiedenis een gezamenlijke vergadering.
‘Vrijgemaakte’ vrouw kan nu dominee worden
Ze zijn overstag, na twaalf jaar van discussie, getob en bijbelstudie. De Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt (GKV) gaan vrouwen toestaan om predikant te worden, zo heeft hun landelijke vergadering vrijdag besloten in Elspeet. Vrouwen mogen nu ook ouderling en diaken worden.