Wordt de Senaat dan toch afgeschaft?

Het federaal parlement zit nu helemaal in verkiezingsmodus. Na de Kamer heeft ook de Senaat zijn laatste plenaire vergadering gehouden. Daarin werd gestemd over de grondwetsartikelen die in de volgende legislatuur herzien kunnen worden. De Senaat bevestigde het lijstje dat de regering al eerder had opgesteld. Dat bevat onder meer artikel 195, dat bepaalt hoe de grondwet aangepast kan worden. Door dit artikel te herzien, kan in principe in één keer de hele grondwet bijgespijkerd worden.

Op het lijstje staan ook de grondwetsartikelen over de Senaat zelf. Officieel is dat nog steeds een van de twee kamers die samen het federaal parlement vormen, maar in de praktijk is het belang ervan door de jaren heen erg gering geworden. Al jaren wordt in de Wetstraat gediscussieerd over een definitieve afschaffing, maar zo ver kwam het nog niet.

Daden

Senaatsvoorzitster Stephanie D’Hose (Open Vld) vindt het hoog tijd om die woorden nu toch in daden om te zetten. “Van bij de start van mijn voorzitterschap heb ik me voorgenomen om de positie van de huidige Senaat tegen het licht te houden. De Senaat, zoals hij in de zesde staatshervorming werd uitgetekend, was het resultaat van een halfbakken compromis.”

De liberalen willen na de verkiezingen snel werk maken van de afschaffing. Er moet daarvoor niet gewacht worden op de formatiegesprekken voor een nieuwe federale regering, klinkt het. Zodra na de verkiezingen de nieuw gevormde Senaat samenkomt, zal Open Vld een voorstel op tafel leggen om hem af te schaffen. Tot dat ook effectief gebeurd is, moet de Senaat zich beperken tot de taken die hij grondwettelijk moet uitvoeren.

Daar hoort ook een besparingsoperatie bij. De partijen die deel uitmaken van de Senaat krijgen daar werkingsmiddelen voor, die bijvoorbeeld gebruikt worden om voor iedere senator een persoonlijke medewerker aan te nemen. Maar dit geld vloeit vooral terug naar de partijen zelf, waardoor het een verdoken vorm van partijfinanciering is geworden. “Het is een publiek geheim dat deze middelen in de praktijk worden ingezet voor werkzaamheden elders”, klinkt het bij de liberalen. Door de financiering na de verkiezingen af te bouwen tot het strikt noodzakelijke, kan volgens hen 10 miljoen euro bespaard worden.

Tegenstand

Of het daadwerkelijk zover komt, is koffiedik kijken. Langs Franstalige zijde is niet iedereen zo enthousiast over de afschaffing. De grootste tegenstand komt nog uit eigen rangen: de liberalen van de MR willen net de rol van de Senaat versterken en er ook verkozenen van de deelstaten een plekje geven.

Daarnaast stelt zich ook nog een praktisch probleem: het personeel van de Senaat. Het gaat om een 140-tal statutair benoemde ambtenaren, die dus niet ontslagen kunnen worden. Zij moeten een nieuwe rol krijgen. Pogingen om het personeel van de Senaat en de Kamer te laten fuseren, liepen tot nog toe mis. Kamervoorzitster Eline Tillieux (PS) kreeg van Open Vld en N-VA de kritiek dat ze de fusie met vertragingsmanoeuvres tegen probeerde te houden.