"Schiet raketten boven ons land neer": Oekraïne wil dat Westerse partners eigen luchtafweer inzetten tegen Russische raketten
De Oekraïense president Volodimir Zelenski wil dat Westerse landen hun luchtafweersystemen gebruiken om Russische raketten boven Oekraïne neer te schieten. Dat zegt hij in een interview met The New York Times. Ook zijn minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba zegt dat er "geen enkel juridisch, veiligheids- of moreel argument is om het niet te doen".
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft een interview gegeven aan de Amerikaanse krant The New York Times. Dat gebeurde op de laatste officiële dag van zijn presidentschap: zijn termijn liep op 20 mei officieel op zijn einde. Aangezien er geen verkiezingen konden worden gehouden en de staat van beleg geldt, blijft Zelenski echter president, mogelijk tot het einde van de oorlog. Zijn populariteit is de laatste tijd weliswaar gedaald, maar hij behoudt toch nog het vertrouwen van zo'n 60 procent van de Oekraïense bevolking.
Ondertussen probeert het Oekraïense leger de Russische invasie zo goed mogelijk af te slaan. De Oekraïners zijn er ondertussen in geslaagd een plotse opmars in het noordoosten van het land te stuiten. Even kwam de stad Charkiv, de tweede grootste van het land, in gevaar. Rusland liet in een reactie weten geen plannen te hebben om de stad in te nemen.
De Oekraïense troepen krijgen ook al langer te kampen met een acuut tekort aan munitie. Vorige maand liet de president nog weten dat zijn land zonder luchtafweer dreigt te vallen. Hij gaf aan dat daarbij moeilijke keuzes moeten worden gemaakt.
"Als Rusland Oekraïne elke dag blijft aanvallen zoals ze dat de afgelopen tijd gedaan hebben, kunnen we zonder raketten komen te zitten", zei Zelenski toen. Daarbij was hij ook scherp voor het Westen. "Onze partners kennen de situatie."
In het interview met The New York Times vraagt Zelenski niet alleen om meer luchtafweerraketten te sturen, maar ook dat de Westerse landen hun systemen inzetten tegen Russische raketten. Dat kan volgens hem ook zonder Westerse gevechtsvliegtuigen die binnen de Oekraïense landsgrenzen binnenvliegen. De president ziet geen enkele reden om niet op die manier te helpen.
"Wat is het probleem? Waarom kunnen we ze niet neerschieten? Is het verdediging? Ja. Is het een aanval op Rusland? Neen. Schiet je Russische vliegtuigen neer en dood je Russische piloten? Neen. Dus: is er een probleem om NAVO-landen op die manier bij de oorlog te betrekken? Neen."
Ook de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba ziet "geen enkel juridisch, veiligheids- of moreel argument dat onze partners ervan zou weerhouden om Russische raketten boven Oekraïens grondgebied vanaf hun grondgebied neer te schieten". "Als jullie het niet willen doen, geef ons dan alle benodigde middelen. We zullen ze op Oekraïens grondgebied inzetten en deze raketten zelf onderscheppen."
Vraag om 'no-flyzone' in begin van oorlog
Het is niet de eerste keer dat Oekraïense president hulp militaire hulp vraagt om zijn luchtruim mee veilig te houden. In de begindagen van de oorlog wilde Zelenski dat de NAVO een 'no-flyzone' boven Oekraïne afdwong.
In een militaire context is een no-flyzone vooral bedoeld om militaire vliegtuigen tegen te houden, om luchtaanvallen of surveillanceopdrachten uit te voeren. Zo’n no-flyzone moet dan uiteraard ook militair afgedwongen worden door de vliegtuigen die zich niet aan die no-flyzone houden met luchtafweer of gevechtsvliegtuigen aan te vallen of zelfs neer te halen.
Een no-flyzone boven Oekraïne die afgedwongen wordt door de NAVO zou er dus toe kunnen leiden dat NAVO-strijdkrachten Russische vliegtuigen zouden beschieten en eventueel neerhalen. Anderzijds zou het wel de Oekraïense strijdkrachten een eerlijkere kans geven tegen de Russen. Al kun je met zo’n no-flyzone bijvoorbeeld geen raketaanvallen tegenhouden.
De NAVO weigerde uit vrees voor een escalatie op de 'no-flyzone'-vraag in te gaan, tot woede van Zelenski. "De leiders van de alliantie hebben het licht op groen gezet voor nog meer bombardementen op Oekraïense steden en dorpen, door hun weigering om een no-flyzone af te kondigen", zei hij daar in 2022 over.