‘Het is ons puurste liedje, maar ik heb het niet zelf geschreven’: ‘Street Spirit’ van Radiohead
Thom Yorke van Radiohead vond het vroeger verschrikkelijk om ‘Street Spirit (Fade Out)’ live te spelen. ‘It hurts like hell’, bekende hij ooit, ‘Zeker als ik de glimlachende gezichten van onze fans voor me zie’.
“De kern van het liedje is een mysterie voor me. Ik zou het nooit in mijn hoofd halen om zoiets wanhopigs te schrijven. Want zelfs onze meest trieste liedjes dragen op z’n minst de kiem van een uitkomst in zich. ‘Street Spirit’ ontbeert die verlossing. Het is een donkere tunnel zonder licht aan het einde.”
Jawel, beste lachebekjes, frontman Thom Yorke haalde de vrolijkste der Fransen in zich boven toen hij de ware toedracht van de Radioheadklassieker ‘Street Spirit (Fade Out)’ probeerde te ontsluieren. “Het is ons puurste liedje”, zo klonk het, “maar ik heb het niet zelf geschreven. Het liedje schreef zichzelf. Wij zijn slechts de boodschappers. De biologische katalysators, tegen wil en dank.”
Nochtans raakte Yorke’s etherische miserablisme een gevoelige snaar in het rockwereldje van 1995. Britpop en grunge etaleerden hun laatste stuiptrekkingen en de alternatieve radio’s zaten duidelijk te wachten op een melancholischer, introverter gitaarpopgeluid. Daarmee kwam Radiohead op de proppen op zijn tweede plaat The Bends, zij het niet zonder slag of stoot. “Tijdens de opnames draaiden we een hele dag rondjes tot ik dacht dat we er nooit zouden uitkomen,” vertelde Yorke aan MOJO. “Maar plots gebeurde er iets dat mij transporteerde naar een speciale, magische plaats waardoor ik dacht: ik heb éindelijk de transitie gemaakt”.
De oorspronkelijke versie van ‘Street Spirit’ werd al in 1993 geschreven, in dezelfde periode dat Yorke op de proppen kwam met ‘My Iron Lung’. Het nummer lijkt zich in nihilisme te wentelen en staart zich blind op de uitzichtloosheid van het bestaan. Yorke delft morbide en lugubere beelden op, zingt over dode vogels in gebarsten eieren, over menselijk lijden en ons aller existentiële worsteling: “Cracked eggs, dead birds / Scream as they fight for life / I can feel death / can see its beady eyes”. Hij zou zich hebben laten inspireren door The Famished Road, een roman van de Nigeriaanse schrijver Ben Okri, die er het verhaal van Azaro vertelt, een geest-kind dat het vertikt zijn menselijke vorm af te zweren en bijgevolg wordt lastiggevallen door andere geesten die hem uit de sterfelijkheid willen trekken.
In de ban van de poëtische melancholie van R.E.M., in wiens voorprogramma Radiohead in die tijd speelde, kwam Yorke tot een impressionant staaltje indie-tristesse, kabbelend op hypnotiserende gitaarapeggio’s. “Ik schakel mijn emotionele radar uit als ik ‘Street Spirit’ zing”, aldus Yorke, “zoniet zou ik op het podium in elkaar storten. I’d crack. Daarom bestaat de tekst uit mini-verhaaltjes en contextloze beelden in plaats van een coherent samengaan van woorden en muziek. “All these things we’ll one day swallow hole” verwijst naar dat gigantische, emotionele geheel, vrij van concrete betekenis, omdat ik nu eenmaal niet durf inzoomen op de pijn die achter die emoties schuilt.”
Yorke’s simpele, hartstochtelijke slotregel, temidden van wegsijpelende gitaarnoten, komt net daarom extra hard binnen: “Immerse yourself in love”. Een wanhoopskreet om liefde, voor het te laat is.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
