“Die Van Dyck is een kopie, maar wat de afstammeling van Rubens bij heeft...”

Boudewijn De Vooght uit Niel is alvast een tevreden man. “Het schilderij dat ik heb meegebracht hing al bij mijn grootouders tegen de muur en ik wilde er graag meer over te weten komen.”

Het is mogelijk een portret van een apostel en dateert uit de 18e eeuw. “Of misschien zelfs iets vroeger. Wie de kunstenaar is, is niet geweten. Het zou kunnen dat het deel uitmaakte van een groter werk dat beschadigd raakte en het restant als het ware in kleinere stukken werd verknipt.” En wat nu? “Het is een erfstuk dus ik hang het gewoon weer aan de muur.”

Broers Jan en Jozef Michielsen wonen in respectievelijk Ranst en Kontich en kwamen aanzetten met een zorgvuldig in bubblewrap verpakt monumentaal schilderij. Het mystieke huwelijk van de heilige Catharina, naar het gelijknamige werk van Antoon Van Dyck.

“Helaas is het dus een kopie. Het origineel is namelijk in het bezit van de Engelse koningin”, lacht Jan. Maar het werk dateert wel degelijk uit de 17de eeuw. Hoe het schilderij in hun bezit is gekomen is een verhaal op zich. “Een Vlaamse vrouw die met een Italiaanse edelman was gehuwd, heeft het, al dan niet stiekem, na de echtscheiding uit zijn kasteel mee naar huis genomen. Mijn vader was haar kinesist en als blijk van dank heeft ze hem het schilderij geschonken. Het werk is nogal groot – het past niet direct boven een nachtkastje – dus de kans bestaat dat we het zullen laten veilen.”

Mechelen met de grond gelijk

Uw reporter liet zich ook niet onbetuigd en nam twee oude documenten mee. Die werden bekeken door Karen Bowen, afkomstig uit de Verenigde Staten en nu werkzaam in de bibliotheek van de Universiteit Antwerpen en gespecialiseerd in boek- en prentkunst.

Ze heeft er een mooie dag op­zitten. “Zo heb ik heel onverwacht een prachtige kaart uit de 18e eeuw gezien.” En wat van mijn papiertjes? Eerst bekijkt ze een 16de-eeuwse houtsnede omtrent de ontploffing in 1546 van een kruitmagazijn in de Zandpoort, dat Mechelen nagenoeg met de grond gelijk maakte – inclusief een heleboel gruwelijke details. “Waarschijnlijk een bladzijde uit een boek en een beetje verkleurd. Dat kan aan het zonlicht liggen of misschien heeft diegene die het in kaderde slechte materialen, met zuur, gebruikt. Maar zeker interessant. Waarschijnlijk is de illustratie iets dat de drukker al had liggen, want anders hadden we een beeld met een explosie gehad.”

Afstammeling van Rubens

Daarna volgt Zegepraal der roomsche keizeren, gemaakt anno 1718 door Jan Luyken in Amsterdam. “Dit is een ets, de goedkopere en sneller gemaakte versie van een gravure. Waarschijnlijk maakte ook dit, gedrukt met een koperplaat, deel uit van een boek, als een soort uitklapprent. Het is wel gesigneerd door de kunstenaar en dat is zeker relevant.”

Maxime Le Grelle en zijn vader maakten tenslotte hun opwachting met een stapel unieke brieven. “Die van Rembrandt is waarschijnlijk een reproductie, maar die van Helena Fourment, de tweede echtgenote van Rubens, is wel degelijk authentiek.” Erg zeldzaam omdat vrouwen destijds weinig te zeggen, laat staan te schrijven, hadden. “De experts hebben vandaag heel wat aanvullende informatie gegeven, waar we erg blij mee zijn.”

Op zich is het trouwens niet echt verrassend dat Maxime die brief in zijn bezit heeft. Hij is langs moederskant een rechtstreekse afstammeling van de wereld­beroemde Antwerpse schilder.