'Herstelacademies' helpen psychisch kwetsbare mensen zelf problemen aanpakken: "Het idee van genezen is fout, herstel is een beter woord"

Zelfzorg is een van de onderdelen van het nieuwe decreet op geestelijke gezondheidszorg dat in de maak is. De ontwerptekst is in september geruisloos goedgekeurd door de Vlaamse regering. “Intussen hebben we ook de adviezen ontvangen. De tekst moet nu nog naar het parlement,” zegt Vandeurzen. Het decreet voorziet drie niveaus voor geestelijke gezondheidszorg: de zelfzorg of de zorg door familie en vrijwilligers, de basiszorg (bijvoorbeeld de psycholoog) en de gespecialiseerde zorg. De Herstelacademies passen in het eerste niveau, het is een soort van “repaircafé”, alleen herstelt u hier geen kapotte radio, maar wel uw geestelijke gezondheid.

In het nieuwe decreet wordt ook voorzien dat er meer met ervaringsdeskundigen wordt gewerkt. Die krijgen zowel in de zorg als in het beleid een rol. In de netwerken voor psychiatrie zit nu ook al een aanbod voor allerhande zelfhulp. Maar het grote verschil is dat Herstelacademies ingericht worden op een neutrale plek. “Niet in een ziekenhuis”, legt Vandeurzen uit. “Ik geloof erg in dit model.” In Hasselt is dat in het Huis van de Mens, in Genk op de Welzijnscampus. Voor vier sessies betaalt u twintig euro.

Structuur

Sara Habex (40) is als ervaringsdeskundige aan de slag in de Limburgse Herstelacademie. Ze heeft daar ook een driejarige opleiding voor gevolgd aan de sociale hogeschool in Leuven. “Vroeger heb ik voor landschapsarchitect gestudeerd, maar ik ben veel te onzeker”, zegt Sara. “Dus ben ik daarmee gestopt. Het is misschien moeilijk uit te leggen, maar ik heb vooral last van sociale angst. Zo ben ik in depressieve periodes bijvoorbeeld niet eens naar babyborrels of huwelijken gegaan. Ik voelde me daar ook wel erg slecht door, maar ik kon het gewoon niet.” Intussen weet Sara ook hoe ze kan herstellen en hoe ze met haar angst moet omgaan. “Ik heb structuur nodig: goed slapen, eten en bewegen. Verder neem ik ook medicatie. Vrijwilligerswerk heeft mij heel goed geholpen: je moet dan niks. Ik ben ook heel blij met deze job. Als het nu even niet gaat, dan kan ik dat ook tegen mijn collega zeggen. Mensen denken dat je graag van ziektegeld leeft, maar ik wil functioneren.”

Draaideurpatiënt

Sommigen hebben al een zeer woelig leven achter zich. “Ik ben blij dat ik mijn eigen ervaring kan omzetten in iets positiefs. Ik was een draaideurpatiënt”, legt Hans uit die intussen docent is van de Herstelacademie. “Ik heb een faillissement achter de rug en ik ben op een bepaald moment ook mijn partner, huis en gezondheid kwijtgespeeld. Bovendien heb ik 11 dagen in coma gelegen, stond ik ooit zonder geld en medicatie op straat omdat ik me niet hield aan de huisregels in de psychiatrie. Maar nu wordt er naar mij geluisterd en dat heeft een positief effect op mijn zelfvertrouwen.”

Familie

Ook familieleden zijn welkom. “Mijn zoon kreeg wel 7 à 8 diagnoses”, zegt een moeder. “Hij zou manisch zijn, hij zou van alles zijn. Tot een hulpverlener zei dat hij een heel gewone jongen was die af en toe problemen had. Alleen al dat taalgebruik maakte voor mij een groot verschil. Ook het idee van genezen is fout. Herstel is een beter woord, je moet bekijken wat wel nog mogelijk is.”

• Info: www.herstelacademie.be