© Frederik Beyens
Binnenkijken in een voormalige diamantzagerij: hoe een industrieel pand (bijna) een klassieke burgerwoning werd
Een statige diamantairswoning en een diamantzagerij, hoe pas je dat in elkaar? Met een doordacht concept en een sterke visie op vormgeving, duurzaamheid en het goede leven organiseerden Piet en Ingrid er vier functies in. “De originele bestemming verbond de panden rond een schitterend product: diamant. Wij doen nu hetzelfde rond gastvrijheid: een ontbijt- en lunchplek voor passanten, wonen in een loft met een industrieel karakter, een bloemenwinkel en vier gastenkamers.”
© Frederik Beyens
Ingrid kende de diamantairswoning al van haar kinderjaren. “Ik heb hier tot mijn twaalfde gewoond met mijn ouders en mijn broers”, begint ze. “Niet dat onze ouders in ’t steentje werkten, die geschiedenis is ouder. De diamantzagerij en de woning van de eigenaar dateren van begin twintigste eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog stopte het bedrijf. Helaas hebben we over de diamantairsfamilie geen informatie gevonden. Die wereld is sowieso al gesloten, dat ervaren we nog elke dag want de Joodse gemeenschap is in deze buurt sterk vertegenwoordigd.
Enkele jaren na de stopzetting konden mijn ouders het woonhuis kopen. Ik herinner me nog dat de zagerij toen een opslagplaats was.”
Ingrid en Piet kochten het industriële pand in 1992 en openden in 2008 op de benedenverdieping de ontbijt- en lunchzaak 22B.
De twee verdiepingen richtten ze in als woning. Piet: “Het was een schildersatelier, de chape die over de plankenvloer was aangebracht zat nog vol verfresten. De urban legend gaat dat Luc Tuymans hier ook kwam maar of hij er een van zijn later beroemde schilderijen heeft gemaakt, betwijfelen we. Net zomin vonden we diamanten in de drie geheimzinnige nissen waarvan we nog altijd niet weten waarvoor die hebben gediend.”
De renovatie om de zagerij bewoonbaar te maken verliep in verschillende stappen. Uiteindelijk is één volledige verdieping keuken en leefkamer geworden. Boven installeerden we een bescheiden badkamer, twee slaapkamers en een bureau voor ons werk als grafisch vormgever en architect. We werkten zo veel mogelijk met gerecupereerd materiaal: pitchpine hout voor een grote tafel, pallethout werd verwerkt tot wandbekleding, de koepel in de badkamer werd uitgekleed met gerecupereerde triplexplaten…”
Achter het rieten scherm zit de verwarmingsketel verstopt. Om de twee verdiepingen met elkaar te verbinden moest er wel wat gepuzzeld worden. Piet: “Een trap inbouwen was inderdaad niet evident, maar uiteindelijk kwamen we toch tot een oplossing.”
(Lees verder onder de foto)
© Frederik Beyens
Zoals Ingrid en Piet met de loft omgingen, zo richtten ze ook de diamantairswoning in die ze in 2017 konden kopen. Op de benedenverdieping kwam een bloemenwinkel, een kunstenkamer en een masterkamer voor workshops en concerten, de twee verdiepingen zijn ingericht als gastenkamers. Ook hier is de renovatie met veel respect voor het verleden gebeurd, al is de setting totaal anders.
Piet: “Het contrast tussen een klassieke burgerwoning en een industrieel pand kan niet groter zijn. Maar daarom moet je je principes niet aanpassen. De bruikbare authentieke elementen hebben we integraal bewaard, zoals het prachtige art-decoraam achteraan in de bloemenwinkel. De toegangsdeuren tot de gastenkamers konden we voor de brandveiligheid niet behouden. We hebben er moderne versies in geplaatst, met een interpretatie van het lijnenspel van de originele paneeldeuren die nog decoratief aanwezig zijn.”
(Lees verder onder de foto)
© Frederik Beyens
Smalle gang
Ook in de Cullinan-kamer die verwijst naar de grootste diamant ooit gevonden, kon Piet zijn creativiteit uitleven. Op de afscherming met het slaapgedeelte liet hij een raster maken van plafondlatten die hij in de kelder had gerecupereerd. Piet: “Het populierenhout is gekliefd en ruw, zodat het pleisterwerk er beter aanhechtte. Een stokoud procedé maar net daarom past het perfect in een eigentijdse omgeving.”
Ingrid weet nog van vroeger dat de woning en de zagerij oorspronkelijk niet rechtstreeks op elkaar aansloten. “Er was een smalle open gang tussen met een hek aan de straatkant. Een vroegere eigenaar bouwde die dicht en bewaarde er op dikke betonnen platen een archief.” Piet wil nu die open ruimte terug. De gastenkamers zijn zo ingericht dat de badkamers erop uitkijken. Piet: “We willen in het midden een luchtige afscherming plaatsen en aan beide kanten bamboe laten groeien. Of dat gaat lukken weet ik nog niet, maar het is het proberen waard.”
ZEE VAN LICHT
© Frederik Beyens
Boven de leefruimte van de loft ligt de creatieve werkplek van Ingrid en Piet. Ook hier is de intensiteit van het daglicht een meerwaarde, al kan het er in de zomer behoorlijk warm worden. De enorme studiolampen boven de werktafel kreeg Piet van zijn grootvader die fotograaf was.
EEN BLOEM VAN EEN DIAMANT
© Frederik Beyens
De vier gastenkamers kregen elk de naam van een beroemde diamant. In Hortensia is er slaap- en zitruimte voor twee personen. Ook hier dachten Piet en Ingrid na over authenticiteit. Ingrid: “Het originele plafond was erg verbrokkeld. We hebben dan een vals plafond aangebracht waarin we de originele rozetten die nog wel intact waren uitspaarden en een verlichtingsfunctie gaven.”
GROEN VERBINDT
© Frederik Beyens
De tuinvijver waar de masterkamer rechtstreeks op uitgeeft, is klein maar groot in zijn functie. Hij is het verbindende element van alle delen van dit complex. “En bovendien ecologisch”, zegt Piet, “want we recupereren hier het water voor de toiletten. Maar in de zomer wil ik in de vijver toch graag enkele stekelbaarsjes zien zwemmen.”
EIGENZINNIGE VORMGEVING
© Frederik Beyens
Na een drukke dag in de ontbijt- en lunchplek komen Ingrid en Piet bij in de loft. Ingrid: “Die is naar het zuiden georiënteerd. Het licht dat binnenstroomt vanuit de tuin, gaat dwars door de woning richting straatkant. De open blik die we daar hebben omdat het pand in een hoek ligt, is een cadeau. En het ziekenhuis vlakbij zorgt voor een dynamiek die deze veeleer rustige woonbuurt toch een gevoel van stedelijkheid geeft.”
Woningfiches
Diamantzagerij
Diamantairswoning
