Duitse verkiezingen knetteren op rechts: tegenstanders jouwen Merkel uit
Waar Angela Merkel ook spreekt in de aanloop naar de verkiezingen van zondag, overal staan boze betogers. Zo lift populistisch en extreem-rechts mee op de CDU-campagne. 'Links heeft geen antwoord op problemen.'
Renate (72) is snel nog even naar de speelgoedwinkel gefietst om een fluitje te kopen. Nu staat ze tegen de markthal in Wismar aan te fluiten. Binnen spreekt Angela Merkel. Het Noord-Duitse vissersstadje is een van de laatste haltes van haar campagnetournee. Renate blaast alsof ze Merkel hoogstpersoonlijk de Oostzee in kan fluiten. Om Renate heen staan potige neonazi's. Zij fluiten niet, zij brullen.
Buiten fluit rechts, populistisch rechts en extreem-rechts. Binnen spreekt de CDU, centrum-rechts. De belangrijkste strijd die de Duitse kiezers zondag uitvechten gaat tussen rechts en rechts. De CDU, zo goed als zeker van winst, wil de AfD zo klein mogelijk houden. Maar de rechts-populisten hebben met 12 procent in de polls goede kaarten om de derde partij van Duitsland te worden. Het gaat tussen hen en de liberale FDP - ook een rechtse partij. Alle drie de linkse partijen staan op verlies. Rechts, in de breedste zin van het woord, zal de verkiezingen winnen.
Maar dat is niet genoeg voor de fluiters in Wismar. 'Merkel moet weg', schreeuwen ze. Al ruim een maand verstoren mensen als Renate zo de campagneoptredens van de bondskanselier, soms ook met eieren en tomaten.
Het begon half augustus in Gelnhausen, Hessen. Merkel sprak op het dorpsplein en de lokale AfD had wat mensen opgetrommeld om met fluitjes te komen demonstreren onder het motto 'rode kaart voor Merkel'. Het was de eerste dag van de CDU-campagne, dus was er veel pers in Gelnhausen. De fluiters zaten die avond in alle journaals.
'Merkel moet weg', schreeuwen de rechtse betogers
En zo ontdekte de AfD min of meer toevallig een succesformule: behalve zelf campagne voeren konden ze ook meeliften op die van Merkel. Daarvoor hoefden ze alleen boze mensen met fluitjes op te trommelen via hun Facebookpagina's. En boze mensen zijn er in Duitsland genoeg, vooral hier in het oosten.
Officieel heeft de landelijke partijtop nooit toegegeven dat de AfD de fluitconcerten organiseert. Maar onder de kop 'Willen jullie Angie ook een keer live zien?' zette de partij wel een kalender van Merkels campagneoptredens op officiële AfD-websites. In Wismar zijn zo'n vijftig fluiters op de been.
Kay (62) heeft behalve een fluitje ook een spandoek: 'Angie go home'. Net als Renate en veel andere AfD-aanhangers geeft hij geen achternaam, omdat ze journalisten wantrouwen. Hij blaast verwoed mee, en toch doet het hem pijn dat hij hier staat. Kay was tien jaar lid van de SPD. 'Ik ben eigenlijk nog steeds links', zegt de waterbouwkundig ingenieur. Toch stemt hij AfD. 'Links heeft geen antwoord op de problemen van deze tijd.' De problemen ziet hij hier rond Wismar dagelijks: mensen die leven van slecht betaald, tijdelijk werk, laagopgeleide jeugd zonder perspectieven.
Lees verder onder de foto.
Links heeft geen antwoord op de problemen van deze tijd
Kay weet dat ook veel van de neonazi's om hem heen AfD zullen stemmen. 'Het moet maar. Het is een wanhoopsdaad. Merkel moet worden gestopt. Daarna kan Duitsland opnieuw beginnen. De democratie is sterk genoeg om de AfD te kunnen temmen.'
In de hal klinkt applaus. Niet veel later stapt Merkel naar buiten. Kay steekt zijn fluitje in de mond en het spandoek in de lucht. Maar Merkels Audi is de provinciale weg al op gedraaid en binnen een mum van tijd uit zicht. Over een uur spreekt ze veertig kilometer verderop, in Schwerin.
'Ja, jullie vinden Merkel wel gezellig, hè, omdat ze geld geeft aan bedriegers zoals jullie!' De neonazi's hebben bij gebrek aan de kanselier Youssef Alidelbi (19) en zijn vriend Mohammad (22) ontdekt. De twee jaar geleden uit Damascus gevluchte jongens wilden Merkel komen bedanken voor haar gastvrijheid.
Jammer genoeg mochten ze de zaal niet in. 'De politie zei dat het al vol was.' Nu zagen ze alleen een glimp van Merkels rode colbertje en vijftig boze mensen. 'Voor hen ben ik niet bang, hoor', glimlacht Youssef. 'Ik ben een sterke jonge man.'
Ook voor de tennishal in Schwerin staan fluiters, onder wie weer veel extremisten van de NPD. Op hun posters waarschuwen ze voor misdadige 'Nafri's' - Noord-Afrikanen. Angela Merkel wandelt rakelings langs hen heen, met opgeheven hoofd.
Dat is beleid. Merkel wil laten zien dat ze niet wegkijkt, dat ze niet bang is. Achter haar aan lopen twee lijfwachten en een paar bewapende agenten. Toch heeft de CDU besloten om Merkels laatste optredens van buiten naar binnen te verplaatsen. De CDU wil niet verklappen waarom.
Dat ze hier buiten zo staan te schreeuwen is niet bepaald reclame voor de partij
Merkels verkiezingsverhaal loopt inmiddels geolied. Ze begint met een blokje lokale problemen. Hier in het dunbevolkte en vergrijsde noorden gaat het over de pensioenen en over het tekort aan artsen op het platteland. De enige jongeren in de zaal zijn leden van de Junge Union, de CDU-jeugd.
'Voll muttiviert' is hun leus - een knipoog naar Merkels koosnaam Mutti. Merkel praat lang over veiligheid. Ze spreekt op afkeurende toon over 'criminele buitenlandse bendes'. Ze wil laten zien dat de partij onder haar leiding niet te ver naar links is afgedreven, zoals de AfD beweert.
Na afloop klapt Detlev (67) tevreden. Hij weet het nu zeker: hij stemt op Merkel. Voor de AfD is hij niet zo. 'Dat ze hier buiten zo staan te schreeuwen is niet bepaald reclame voor de partij.'