Direct naar artikelinhoud
Berlinale

Sm, transseksuele hoertjes en seks met een handicap: deze Gouden Beer-winnaar zag niemand aankomen

De Gouden Beer-winnaar 'Touch Me Not' lokte in Berlijn op zijn zachtst gezegd uiteenlopende reacties uit.Beeld rv

Touch Me Not, een eigenzinnige film over seks en intimiteit in al hun vormen, won de Gouden Beer op de Berlinale. Maar de vraag is of u de film ooit te zien zult krijgen. De reacties in Berlijn gingen van geïntrigeerd tot ronduit vijandig.

De Roemeense regisseuse Adina Pintilie keek stomverbaasd voor zich uit toen Touch Me Not zaterdagavond tot grote winnaar van de Berlinale werd gekroond. En zij niet alleen. Wie voor de ceremonie geld had ingezet op een Gouden Beer voor Touch Me Not, had zelf ook een gouden zaak gedaan.

De film is niet zuinig met expliciete beelden. In het allereerste shot komt meteen een blote penis voorbij.

De film was op het festival namelijk op zijn zachtst gezegd gemengd onthaald. Tijdens de persvoorstelling liepen heel wat journalisten de zaal uit, en zij die toch tot het einde bleven, waren daar lang niet allemaal blij mee. In het sterrenoverzicht van vakblad Screen – meestal een redelijk betrouwbare barometer – scoorde Touch Me Not een bijzonder zwak gemiddelde van 1,5 op 4. Slechts twee van de negentien competitiefilms deden slechter.

Ongemakkelijk

Sommige recensenten reageerden dan ook ronduit vijandig toen de film uiteindelijk de hoofdvogel afschoot. In een giftige tweet zette Peter Bradshaw van The Guardian de overwinning van Touch Me Not op dezelfde hoogte als de brexit en president Trump – allemaal even “adembenemend slecht”, volgens hem.

Waar de film die weerstand aan te danken heeft? Met onderwerpen als seks en intimiteit komt Touch Me Not ongemakkelijk dichtbij. Het is een film die deuren probeert te openen naar de meest geheime kamertjes – bij zijn personages, maar ook bij de kijker. Zoiets lokt per definitie heel persoonlijke reacties uit. Bovendien is de film niet zuinig met expliciete beelden. In het allereerste shot komt meteen een blote penis voorbij.

In een giftige tweet zette Peter Bradshaw van 'The Guardian' de overwinning van 'Touch Me Not' op dezelfde hoogte als de brexit en president Trump – allemaal even 'adembenemend slecht', volgens hem.

Touch Me Not is evenveel film als (s)experiment. Adina Pintilie vermengt fictie en realiteit, acteurs en non-acteurs – in die mate dat je de indruk krijgt dat je naar een strak vormgegeven documentaire kijkt. Ook de regisseuse zelf komt in beeld: we zien haar een vrouw van middelbare leeftijd (Laura Benson) interviewen. Die verdraagt geen fysieke aanrakingen meer, en probeert haar relatie met haar eigen lichaam te heronderhandelen. 

Een gefragmenteerd verhaal dat de eigen ervaringen van Pintilie weerspiegelt: “Toen ik 20 was, dacht ik dat ik alles wist over liefde, verlangen en relaties. Maar de afgelopen 20 jaar zijn al mijn ideeën beginnen wankelen. Ik heb helemaal opnieuw moeten leren wat intimiteit was.”

Peepshow

Voor het hoofdpersonage gaat dat leerproces via een reeks ontmoetingen met bijzondere figuren. Ze vraagt een mannelijke escort om voor haar te masturberen, nodigt een transseksueel hoertje uit voor een gesprek en een peepshow, laat een sm-therapeut haar fysieke barrières doorbreken, enzovoort. 

Maar er komen ook andere personages aan bod. Het interessantste is Christian, een veertiger wiens lijf totaal verwrongen is door een ernstige spierziekte. Hij beantwoordt misschien niet aan de norm, maar hij heeft wel een erg bevredigend seksleven, en lijkt zelfs veel meer in het reine met zijn lichaam dan de doorsnee mens. Stof tot nadenken.

Regisseur Adina Pintilie: “De afgelopen 20 jaar zijn al mijn ideeën over liefde en verlangen beginnen wankelen. Ik heb helemaal opnieuw moeten leren wat intimiteit was.”Beeld rv

De meest negatieve reacties op Touch Me Not zijn naar onze mening dan ook zwaar overdreven. En misschien onderlijnen ze net het punt van de film: dat de mens het moeilijk heeft om zonder taboes naar zijn intimiteit te kijken. Al kan het ook Pintilie’s vertelstijl zijn die irriteert: ze biedt de kijker weinig narratieve houvast, weigert koppig om bepaalde vragen te beantwoorden, en neemt soms gas terug, net wanneer het echt interessant begint te worden. Om die redenen hadden wij Touch Me Not alleszins niet opgenomen in ons lijstje van de beste films van Berlijn – en dan lag het gemiddelde niveau dit jaar zelfs nog behoorlijk laag.

Het is dus maar de vraag of u de Gouden Beer van 2018 ooit te zien zult krijgen. De film heeft op dit moment geen Belgische verdeler, en in tijden waar zelfs iets toegankelijkere arthousefilms het moeilijk hebben om volk naar de zalen te lokken, lijkt het weinig waarschijnlijk dat er alsnog iemand zal toehappen – Gouden Beer of geen Gouden Beer.