Hulpverleningsproject Kadans biedt verslaafde daklozen toekomst

Kadans is uniek in België. Het maakt het mogelijk voor de verschillende partners in het project om met elkaar in contact te treden en begeleiding te bieden op maat van de cliënt. Het zijn zowel politie en gerecht, CAW en OCMW Antwerpen, De Sleutel, Adic vzw, Kamiano, Free Clinic… die samen aan een zeel trekken.

Dak- en thuislozen die in het begeleidingstraject stappen, ondertekenen een overeenkomst waarmee ze toestemming geven dat alle partners onderling met elkaar informatie mogen uitwisselen.

“Onze cliënten worden vaak begeleid voor verschillende problemen: schuldbemiddeling, drugsverslaving, psychisch lijden en hebben daarnaast ook dossier lopen bij politie of gerecht”, zegt Yves Kempeneers van Kadans. “Daarvoor worden ze begeleid door verschillende hulpverleners die elk gebonden zijn aan het beroepsgeheim. Bij Kadans wordt dat een gedeeld beroepsgeheim tussen alle betrokken partners. Onze cliënten worden intensief en aanklampend begeleid en krijgen elk een casusregisseur die op zijn beurt overleg pleegt met de andere partners. Er wordt een plan van aanpak uitgewerkt, samen met de cliënt, om zo stappen vooruit te zetten.”

104 dak- en thuislozen worden op die manier ondersteunt, maar die intensieve begeleiding is slechts een vertrekpunt. Huisvesting vormt de belangrijkste peiler van Kadans. Sinds vorig jaar zijn er, verspreid over heel de stad, verschillende Kadanswoningen en een zorghostel opgericht. 24 Dak- en thuislozen hebben zo een ­appartement gekregen, waarvoor ze maandelijks huur betalen op basis van hun inkomen.

Van de hel naar de hemel

Sacha (38) is een van de dak- en thuislozen die mee in het begeleidingstraject stapte. We ontmoeten Sacha in de omgeving van het Te Boelaerpark, op de grens van Berchem, Borgerhout en Deurne. Sacha heeft een zwaar drugs­verleden en heeft sinds zijn 25 herhaaldelijk in de gevangenis gezeten voor drugsgerelateerde feiten. Hij heeft ook veel schulden opgebouwd. Tussen zijn gevangenisstraffen door is hij meermaals opgenomen om af te kicken van heroïne en kwam hij terecht in daklozencentra zoals de Biekorf.

Na vier jaar op straat te hebben geleefd, woont Sacha sinds vorig jaar in een appartement van Kadans in Deurne. Hij gebruikt niet meer en neemt medicatie voor zijn verslaving. “Een dak boven je hoofd, dan pas kan je echt vooruit kijken”, vertelt hij. “Na tien jaar verslaving en vier jaar dakloos, wilde ik vooruit met mijn leven. Die klik had ik al gemaakt, maar op straat kan je niets plannen. Kadans bood mij de kans om mijn duivels verleden aan de kant te schuiven, en op zoek te gaan naar het hemelse geluk. De grootste aanpassing was een huissleutel op zak hebben”, herinnert Sacha zich. “Ik ben hem de eerste weken dan ook twee keer kwijtgespeeld. Die sleutel voelde aan als een overwinning. Het biedt een houvast om verder te gaan.”

In Kadanswoningen is een multidisciplinaire begeleider aanwezig. Een keer per week zit Sacha samen met zijn verantwoordelijke. Hij is een opleiding tot ervaringsdeskundige gestart om in de toekomst lotgenoten bij te staan en hij doet vrijwilligerswerk bij Buro Aktief. “Toen ik dakloos was en naar de nachtopvang van de Biekorf ging, was ik bang dat het 7u zou worden”, zeg Sacha. “Want dan moest ik er weg en aan de dag beginnen. Nu kan ik niet wachten tot het 7u is om aan de slag te gaan. Ik heb een heel duidelijke focus: mijn opleiding afronden en werk vinden. Dat had ik zonder een dak boven mijn hoofd nooit kunnen dromen.”

Pv’s tot nul herleid

De begeleiding van Kadans verloopt op het tempo van de cliënt. Niet iedereen past zich even snel aan als Sacha. “Iedere situatie is anders”, zegt Yves Kempeneers. “Sommigen hebben meer begeleidingsgesprekken nodig per dag. Soms slapen de bewoners eerst nog weken op de grond, voor ze in hun bed kruipen, omdat ze het zolang gewend zijn geweest om op straat te liggen. De eerste stap is stabiliteit. Je kan niet aan werk of relaties denken als je geen woning hebt. We willen hen opnieuw laten dromen en uiteindelijk laten re-integreren in de maatschappij.”

Schepen van Sociale Zaken en Antwerps OCMW-voorzitter Fons Duchateau (N-VA) is blij met de werking van Kadans. Hij nam het initiatief voor het project en verzamelde een budget van 3,6 miljoen euro voor de werkingskosten. “Er wordt veel gesproken over de war on drugs”, zegt ­Duchateau. “Dit is de keerzijde, de kant van de slachtoffers. Niemand is dakloos omdat hij of zij geen geld heeft. Het is een multiproblematiek: drank, drugs, schulden, psychische problemen… We willen mensen opnieuw een toekomstperspectief bieden. En ook de maatschappij heeft er baat bij, want deze doelgroep is vaak de oorzaak van overlast. Veel cliënten hadden voor Kadans een heleboel lopende pv’s. Die zijn sinds het project bijna tot nul herleid. Maar de mensen zelf zetten ook stappen vooruit. Het is echter geen tovermiddel. Het traject vraagt discipline en inzet van de verslaafde daklozen. Maar de resultaten zijn hoopgevend. We willen verslaafden sneller uit het daklozencircuit halen, want het uiteindelijke doel is ervoor zorgen dat het nooit zo ver hoeft te komen.”