Studenten UGent ontdekken 'historisch' moeras en 40-tal beschermde diersoorten op site waar De Lijn stelplaats plant
50 biologiestudenten van de UGent zeggen dat ze sporen hebben gevonden van een eeuwenoud moeras op de site Wissenhage, in Wondelgem. Tijdens veldonderzoek namen ze er een 40-tal beschermde diersoorten waar. De studenten vinden dat De Lijn te weinig aandacht heeft voor de ecologische waarde van het gebied in de plannen voor een nieuwe stelplaats. Ze vragen Vlaanderen om de aanvraag voor een omgevingsvergunning te herbekijken.
De site Wissenhage is 14 hectare groot. Het is al jaren de bedoeling dat er een nieuwe stelplaats komt met parkeerplaats voor 120 bussen en 40 trams. De Lijn wil een extra stelplaats omdat de capaciteit in Gentbrugge en Destelbergen niet meer volstaat.
De Lijn kreeg de voorbije jaren al vergunningen, maar liet die verlopen. Er ontstond op het terrein nieuwe begroeiing, naast het groen dat er al was. De buurtbewoners noemen de plek intussen het Bloemekenswijkbos. De Lijn besloot 2 jaar geleden om de plannen van onder het stof te halen. De vervoersmaatschappij diende een nieuwe aanvraag in.
Minister Zuhal Demir (N-VA) weigerde de vergunning. De Lijn moet het bos dat verdwijnt, elders compenseren. De plannen zijn aangepast en opnieuw ingediend: een groenzone van 3 hectare blijft bewaard, er worden extra bomen geplant op verschillende plaatsen in Oost-Vlaanderen. De Lijn hoopt op goedkeuring en wil voor de zomer met de werken starten.
Alpenwatersalamanders en muurhagedissen
Een groep van ruim 50 studenten biologie aan de UGent vraagt Vlaanderen nu om de ecologische waarde van de site opnieuw te bekijken. Ze doen al weken onderzoek naar de site en ontdekten er naar eigen zeggen een bijzonder ecosysteem en grote biodiversiteit.
Er doken vondsten op die, volgens de studenten, wijzen op historisch 'wetland'. "Een deel van het gebied is nooit bebouwd. Het gaat om waterrijk gebied en nat rietland."
"We hebben tijdens een veldonderzoek van amper 8 uur al 194 soorten geïdentificeerd. We zagen 39 Vlaamse en 3 Europese beschermde soorten. Onder meer de muurhagedis en de ijsvogel komen er voor. Er zijn grote populaties alpenwatersalamanders en veel kleine watersalamanders gevonden. Dat is erg uitzonderlijk."
Eeuwenoud moeras of vervuilde industriegrond?
Vlaanderen laat toe dat de site herbestemd wordt voor 'openbaar nut en gemeenschapsvoorzieningen'. Er was vroeger een textielfabriek, een producent van elektrische onderdelen en een stort. De bodem was er, volgens de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, vervuild met asbest en 'vluchtige organische verbindingen'.
Een stelplaats past in het Vlaamse herbestemmingskader. De vervuiling is intussen deels aangepakt. De Lijn liet 9 jaar geleden de bodem saneren. Om het grondwater aan te pakken, moeten de bomen gekapt worden. Dat zou pas gebeuren bij de aanleg van de stelplaats.
De studenten zien echter weinig impact van de vervuiling op de huidige ecologische waarde van het gebied. "De geplande werken kunnen een probleem vormen. De moerasgronden houden de vervuiling in feite goed vast, dat gebeurt overigens ook op andere plaatsen in Gent, bijvoorbeeld in het natuurreservaat Bourgoyen."
Voor de studenten zijn de waarnemingen een indicatie dat de moerasgebieden die er vroeger waren nooit verdwenen zijn door de industrie. "Dergelijke habitats en soorten verschijnen niet zomaar." De studenten wijzen Vlaanderen erop dat historische moerassen beschermd zijn. In de aanvraag wordt daar volgens hen te weinig rekening mee gehouden.
Het Departement Omgeving bevestigt dat er in de vergunning geen melding is gemaakt van historische 'wetlands'. "Als er nu nog sprake is van een historisch moeras, dan was dit gebied niet ingekleurd voor gemeenschapsvoorzieningen. Het gaat om een achterhaalde situatie, nu heeft het gebied geen bijzondere ecologisch waarde meer, de bodem is sterk verstoord."
Wikipediapagina en Facebookgroep
De studenten verzamelen hun bevindingen op een Wikipediapagina. "We willen zo iedereen op de hoogte houden." Er is ook een Facebookpagina 'Studenten4BloemekenswijkBos' waar de studenten foto's en video's van hun waarnemingen posten.
Op de Wikipediapagina gaan de studenten nog dieper in op andere zaken die ze onderzocht hebben. "Het gebied werkt als een groene rustzone in een stedelijk gebied, het is een waterbuffer bij hevige regen, het verhoogt de luchtkwaliteit en verkoeling, het bos en moeras slaan heel wat CO₂ op. Daarnaast heeft de zone ook een ontspanningsfunctie."
"We zijn niet tegen een stelplaats"
Er loopt een openbaar onderzoek naar de vergunningsaanvraag tot half mei. De studenten hopen dat Vlaanderen erkent dat de moerassen er altijd al geweest zijn. Het zou de huidige vergunningsaanvraag in het gedrang kunnen brengen.
"We zijn niet tegen de stelplaats, maar we willen wel dat wetenschappelijke feiten meegenomen worden in de beslissing erover", zeggen de studenten. "Het lijkt erop dat Vlaanderen nu nog niet alle informatie over deze site kent."
De Lijn hoopt snel te kunnen starten, zodat de stelplaats over 4 jaar gebruikt kan worden. Sinds 2010 ligt er een ongebruikte trambrug klaar. Dat project kostte ruim 7 miljoen euro. Of er binnenkort een tram over zal rijden of niet, zou voor de zomer bekend moeten zijn.
