"Dromen van nieuwe passagiersferry naar Engeland": haven van Oostende maakt opnieuw winst na jaren in de rode cijfers

Voor het eerst in 10 jaar is in januari opnieuw een vrachtschip vanuit het Verenigd Koninkrijk de haven van Oostende binnen gevaren. Aan boord: auto's, veel auto's. Het wagentransport is een van de niches waar de haven - naast bijvoorbeeld windindustrie op zee en visserij - wil op inzetten.

Al van voor het ontstaan van België in 1830 werd er gevaren tussen Oostende en Dover om post en passagiers over te zetten. In het begin gebeurde dat zelfs nog met zeilboten. Dat groeide door de jaren heen uit tot de ferryovertochten met auto's, vracht en passagiers door de staatsrederij RMT.

In 1997 ging het staatsbedrijf failliet door de concurrentie op het Kanaal. In 2013 ging ook Trans Europa Ferries overkop, sindsdien was er geen verbinding meer tussen Oostende en Engeland. In 2021 stopte ook de ferry in Zeebrugge met varen. 

Na het faillissement van Trans Europa Ferries kwam de haven in het slop. Ondanks de focus op grind en zand, schepen voor de bouw van windparken en de visserij, draaide de haven verlies.

"In januari van dit jaar kwam dan het eerste schip terug met auto's", zegt Havenschepen Charlotte Verkeyn (N-VA). "We zijn zelf bedrijven gaan aanspreken om onze haven opnieuw onder de aandacht te brengen, en dat lijkt al te lonen. We gaan de komende jaren nog proberen te groeien. De ruimte en kades beginnen al goed vol te staan."

De haven heeft vorig jaar 2,1 miljoen euro winst (voor belasting, red.) gemaakt. Dat is het beste resultaat sinds 1998.

De stadshaven in Oostende is zeker 15 keer kleiner dan de haven van Antwerpen, die fuseerde met die van Zeebrugge. "Onze troef is dat we al het patrimonium en diensten, zoals de coördinatie van de havenarbeiders, zelf in handen hebben. We kunnen sneller en beter maatwerk geven", onderstreept Verkeyn.

Bij de eerste nieuwe overtocht naar het Verenigd Koninkrijk in januari werden meteen enkele transmigranten opgepakt die op het schip wilden klimmen. De haven is beveiligd, maar niet helemaal hermetisch afgesloten. "Ze werden opgepakt voor ze aan het schip waren", zegt Verkeyn. "Er is ingezet op camera's en betere beveiliging."

Ook wij worden al snel opgemerkt door de beveiligingscamera's wanneer we de havendokken oprijden en onze camera opstellen om interviews te doen. Na een minuut staat er beveiliging en worden we gevraagd een logboek in te vullen.

Het is nog niet duidelijk of de veerboten tussen Oostende en het Verenigd Koninkrijk terug gaan komen. "Ik denk dat veel mensen het willen en ook de haven droomt ervan", zegt Verkeyn.

De haven diende recent bezwaar in tegen de komst van een nieuw windmolenpark voor de kust van Duinkerke, net omdat het de vaarroutes richting Engeland zou dwarsbomen. "We praten over passagiersvervoer met de rederijen, en we zijn al een paar keer dichtbij geweest, maar het houdt risico's in voor hen", onderlijnt Verkeyn. 

Volgens Verkeyn is er wel degelijk nog een markt voor vrachtvervoer, maar lijkt die voor passagiers verzadigd. Sinds de jaren 90 rijdt de Eurostar meermaals per dag tussen Londen en Brussel. Al is er vanuit Calais, Duinkerke en Rotterdam wel nog een ferry richting het Verenigd Koninkrijk. 

Naast de ferryverbindingen wil de haven van Oostende ook meer inzetten op cruiseschepen. Vorig jaar zijn alles samen 7 cruiseschepen aangemeerd in de stadshaven. Eentje meer dan een jaar eerder. Dit jaar worden 10 cruiseboten verwacht in de haven. Het gaat om kleinere, luxueuze cruiseschepen.