Direct naar artikelinhoud
Verenigde Staten

In de VS is het moeilijk wapens uit handen van labiele figuren te houden

Travis Reinking (29), de geestelijk gestoorde man die vier bezoekers van een wafelrestaurant in Nashville doodschoot, wordt afgevoerd in een politieauto. De foto is verspreid door de politie.Beeld Photo News

Aanslagen met auto’s of bestelbussen komen maar weinig voor in de Verenigde Staten. Voor terroristen of geestelijk gestoorde figuren is het eenvoudig genoeg om aan vuurwapens te komen. 

Afgelopen weekeinde nog schoot een half naakte, geestelijk gestoorde man in een wafelrestaurant in het Amerikaanse Nashville vier mensen dood met een AR-15, een halfautomatisch geweer dat vaak gebruikt wordt bij dergelijke bloedbaden.

De 29-jarige dader, Travis Reinking, bleek achteraf een hele reeks incidenten achter de rug te hebben die op zijn geestelijke problemen wezen. Hij klaagde erover dat hij door de singer-songwriter Taylor Swift werd gestalkt, bedreigde – gekleed in een roze jurk–- het personeel van zijn vaders bedrijf met een geweer en werd juli vorig jaar opgepakt, toen hij de tuin van het Witte Huis probeerde binnen te dringen voor een "onderhoud met president Trump".

Als straf raakte hij zijn wapenvergunning kwijt. Zijn vader kreeg zijn wapens terug op voorwaarde dat zijn zoon die niet meer in handen zou krijgen, maar volgens de politie hield hij zich niet aan die belofte. Het resultaat was dat zijn zoon zondag met de AR-15 opdook bij het Waffle House in Nashville.

Het was niet de eerste keer dat het systeem om wapens uit handen van labiele personen te houden, faalde

Het was niet de eerste keer dat het systeem om wapens uit handen van labiele personen te houden, faalde. Ook de schutter die in februari 17 scholieren en leraren doodschoot op een school in Florida bleek een geschiedenis van geestelijke problemen te hebben. Kort voor de schietpartij had de politie nog een tip gekregen dat hij allerlei dreigementen had geuit. Eind vorig jaar richtte een verwarde man een bloedbad aan in een kerk in Sutherland Springs, waarbij 26 kerkgangers de dood vonden.

Wapenlobby 

De wapenlobby NRA mag graag wijzen op onderzoek waaruit blijkt dat het merendeel van de massamoorden in de VS – bedoeld wordt schietpartijen waarbij meer dan vier doden vallen – het werk is van psychisch gestoorde mensen. Kortom, het zijn mensen die doden, niet wapens. Maar de uitkomsten van de onderzoeken spreken elkaar tegen. Criminoloog Grant Duwe uit Minnesota concludeerde op basis van 185 schietpartijen dat in 59 procent van de gevallen de dader geestelijke problemen had. Maar in andere studies kwamen onderzoekers  op veel lagere cijfers uit: van 4 tot 20 procent.

Daarbij speelt volgens Duwe mee dat sommige onderzoekers bang zijn dat mensen met psychische problemen gestigmatiseerd zullen raken, als ze een verband leggen tussen gebleken stoornissen en de schietpartijen. Uiteindelijk zijn de meeste mensen met psychische aandoeningen niet gewelddadig. Maar volgens Duwe draagt zowel de overvloed aan wapens als de gebrekkige geestelijke gezondheidszorg bij tot het probleem.

In de praktijk blijkt het moeilijk wapens uit handen van labiele figuren te houden. Wie geen strafblad heeft en nooit gedwongen is opgenomen, komt zonder problemen door de verplichte antecedentencontrole bij de aankoop van wapens. Verscheidene staten hebben wel een zogenoemde Red Flag Law aangenomen, waardoor de politie mensen die als een gevaar voor hun omgeving worden beschouwd makkelijker hun wapens kan afnemen.

Tot voor kort stuitten de Red Flag Laws op fel verzet van de NRA

In zes staten zijn dergelijke wetten al van kracht, terwijl nog eens 20 andere staten bezig zijn soortgelijke regels in te voeren. Tot voor kort stuitten de Red Flag Laws op fel verzet van de NRA. Vorig jaar voerde de NRA nog campagne tegen de invoering van een dergelijke maatregel in Oregon, maar sinds de schietpartij op de Marjory Stoneman Douglas-school in Florida heeft de NRA dat verzet laten varen in de hoop dat op die manier de wapens buiten schot blijven.