In 2004 telde de Stichting Kankerregister 11.000 nieuwe huidkankers in België. In 2024 zal dat aantal opgelopen zijn tot ongeveer 50.000 nieuwe huidkankers. Wat kan die stijging verklaren? “We houden bijna allemaal van de zon: door de zon komen bepaalde stoffen vrij, zoals endorfine, serotonine, cafeïne en zelfs testosteron”, legt dokter Maselis uit. Bovendien worden we steeds ouder en gaan we steeds vaker op reis dan vroeger, waardoor onze huid niet alleen langer, maar ook vaker blootgesteld wordt aan uv-stralen. Ook immunosuppressiva, geneesmiddelen die de werking van het afweersysteem remmen, spelen een rol. “Iedereen in de zaal heeft al huidkankers gehad, maar je eigen afweersysteem herkent die en ruimt die op”, zegt dokter Maselis.

LEES OOK. Hoe staat het met behandelingen? En zijn er kankers waar niets tegen te beginnen valt: experten beantwoorden jullie vragen over kanker

Ongeveer 70 procent van de huidtumoren zijn basocellulaire carcinomen: ze zijn het gevolg van zonnebrand in de jeugdjaren en zaaien in de regel niet uit. Spinocellulaire carcinomen komen in ongeveer 20 procent van de gevallen voor, maar zijn venijniger en kunnen wel uitzaaien. De oorzaak van die huidtumoren ligt in de langdurige blootstelling aan zonlicht. Melanomen ontstaan dan weer in pigmentvlekken en zijn heel agressief. Wie al huidkanker heeft gehad, loopt bovendien een groter risico om nogmaals huidkanker te krijgen. “Dat geldt voor ongeveer 12 procent van de patiënten”, zegt dokter Maselis. Zo lopen melanoompatiënten zelfs tien keer meer risico om een nieuw melanoom te ontwikkelen.

“De bedoeling van Euromelanoma is, was en zal zijn: leed door huidkanker bij de bevolking te verminderen”, aldus dokter Maselis. Daarom zet het dermatologennetwerk in op drie vormen van preventie: primair door bescherming tegen de zon, secundair door bij de gehele bevolking huidkanker vroeg op te sporen en tertiair door mensen die huidkanker gehad hebben, aan te sporen de follow-ups bij de arts te respecteren, te leren hoe een huidtumor eruitziet en zichzelf frequent te controleren op vlekjes.

De sensibiliseringscampagne “Leer & leef. Leer te leven” richt zich op die specifieke groep mensen. De aanwezige dermatologen vragen daarom meer aandacht voor de psychologische ondersteuning van huidkankerpatiënten na de diagnose en zelfs na de behandeling. “Je mag de impact niet onderschatten”, zegt dokter Maselis. “Ook al zijn het basaalcelcarcinoom (basocellulair carcinoom, red.) en het plaveiselcarcinoom (spinocellulair carcinoom, red.) goed te genezen, de diagnose ‘kanker’ komt toch binnen.”

Naast preventie pleit het dermatologennetwerk voor het recht om vergeten te worden voor huidkankerpatiënten. Die wetgeving moet de discriminatie van mensen die huidkanker hebben gehad, bij het aanvragen van een lening, hypotheek of verzekering, in heel Europa aanpakken. Na een bepaalde periode na het einde van een succesvolle behandeling, zouden financiële instellingen en verzekeraars geen rekening meer mogen houden met die kanker bij de aanvraag van een lening, hypotheek of verzekering en geen medische bijpremie meer mogen aanrekenen.

In België is de patiënt verplicht de kanker aan te geven bij de verzekeringsmaatschappijen. Sinds 2020 kan er geen sprake meer zijn van discriminatie als de patiënt in volledige remissie verkeert en als de ziekte niet opnieuw optreedt binnen een vastgestelde periode na de behandeling. Die periode bedroeg aanvankelijk tien jaar, maar werd bijgesteld naar acht jaar en bedraagt vanaf 2025 nog vijf jaar. In België wordt het recht op vergeten te worden al toegepast in de schuldsaldoverzekering, de hypothecaire lening en de verzekering voor het gewaarborgd inkomen van ex-kankerpatiënten. Een lijst met uitzonderingen wordt bovendien regelmatig bijgewerkt.

Euromelanoma werd in 1999 opgericht door zes Belgische dermatologen. Intussen verbindt het netwerk dermatologen in 33 landen. Volgende maand vindt vanaf 27 mei de week van Euromelanoma plaats.