Noorwegen, een van de drie Europese landen die de staat Palestina sinds dinsdag formeel erkent, spreekt van "een belangrijke dag". Tegelijkertijd betreurt het land een gebrek aan "constructieve betrokkenheid" van Israël.

"Noorwegen is al meer dan 30 jaar een van de meest fervente voorstanders van een Palestijnse staat", zei de Noorse minister van Buitenlandse Zaken Espen Barth Eide. "De dag dat Noorwegen Palestina officieel erkent als staat is een belangrijke dag in de relatie tussen Noorwegen en Palestina," voegde hij eraan toe in een verklaring. Als onderdeel van een initiatief dat werd gecoördineerd met Spanje en Ierland, kondigde het Scandinavische land afgelopen woensdag aan dat het vanaf dinsdag de staat Palestina zou erkennen.

Dit besluit zorgde voor woede in Israël, dat het zag als "een beloning" voor de Palestijnse islamistische beweging Hamas midden in de oorlog in de Gazastrook. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Israël Katz, kondigde onmiddellijk aan dat de Israëlische ambassadeurs in de drie landen voor overleg zouden worden teruggeroepen en hij ontbood hun ambassadeurs in Israël.

Ondanks deze kritiek overhandigde Barth Eide zondag in Brussel een verbale nota aan de nieuwe Palestijnse premier, Mohammed Mustafa, waarin de inwerkingtreding van het besluit werd geformaliseerd. "Het is betreurenswaardig dat de Israëlische regering geen teken van constructieve betrokkenheid toont", zei hij dinsdag. Hij riep de internationale gemeenschap op om haar inspanningen voor een tweestatenoplossing te verdubbelen. "Ik vertrouw erop dat de Palestijnse regering het moeilijke werk van hervormingen zal voortzetten en de basis zal leggen voor bestuur op zowel de Westelijke Jordaanoever als in Gaza na een staakt-het-vuren", zei hij.

 

De Spaanse regering heeft dinsdag, op een ministerraad, een besluit goedgekeurd dat officieel de staat Palestina erkent. Dat maakte de woordvoerder van de regering van premier Pedro Sánchez bekend.

In een korte officiële verklaring dinsdagvoormiddag had de Spaanse premier gezegd dat een erkenning, die gecoördineerd werd met Ierland en Noorwegen, "een noodzaak" was om "tot vrede te komen" tot Israëli's en Palestijnen. 

Verschillende Israëlische tanks hebben het stadscentrum van Rafah bereikt. De tanks werden gezien in de buurt van de al Awda moskee, een centraal punt in Rafah, dat vertelden getuigen aan Reuters. Het Israëlische leger gaf niet direct commentaar en zei dat het later in een verklaring informatie zou geven over de operatie in Rafah.

Meer dan 36.000 Palestijnen zijn gedood tijdens het Israëlische offensief, zegt het ministerie van Volksgezondheid van Gaza. Israël lanceerde de operatie nadat militanten onder leiding van Hamas op 7 oktober Zuid-Israëlische gemeenschappen aanvielen, waarbij volgens Israëlische berekeningen ongeveer 1.200 mensen omkwamen en meer dan 250 gijzelaars werden gevangen genomen. Israël zegt Hamas-strijders te willen uitroeien die zich in Rafah verschansen en gijzelaars te willen redden die volgens Israël in het gebied worden vastgehouden.

In Israël is het dinsdag tot nieuwe protesten gekomen tegen de regering van premier Benjamin Netanyahu, een coalitie van (religieus) rechts en extreemrechts. De organisatoren zeggen dat er in de voormiddag verschillende voertuigkonvooien vertrokken. Uit protest reden ze op autosnelwegen aan de laagst toegelaten snelheid, 55 kilometer per uur.

Onder het motto 'De campagne voor de teruggave van het mandaat aan het volk' eisen de deelnemers nieuwe verkiezingen. Activiste Shikma Bressler zei bij het begin van de protestactie dat het publiek het vertrouwen in de politieke leiders is verloren, vooral sinds het bloedbad van de extremistische organisatie Hamas in Israël op 7 oktober. 

Bressler was een van de boegbeelden van het protest tegen de justitiehervormingen van vorig jaar. Ze is ook prominent betrokken bij de nieuwe demonstraties tegen de regering-Netanyahu. Bressler zei dat het vertrouwen in de politieke leiders zoek is, omdat ze weigeren om verantwoordelijkheid op te nemen. De regering mag niet de kans krijgen "om de burger in het verderf te storten". 

"Het in de steek laten van gijzelaars in Gaza, samen met de mislukte oorlogvoering en de diplomatieke neergang van Israël" zijn volgens de organisatie genoeg reden voor nieuwe verkiezingen. Burgers moeten nu opstaan om het land te redden, klinkt het. 

Aanhangers van de regering-Netanyahu zeggen dat die op democratische wijze tot stand kwam. Benny Gantz, minister in het Israëlische oorlogskabinet, dreigde ermee om uit de regering te stappen als die op 8 juni nog plan op tafel heeft liggen voor de Gazastrook na de oorlog. Na 7 oktober was zijn partij, de Partij van Nationale Eenheid, toegetreden tot de regering om het signaal van eenheid te geven.

 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Israël Katz, heeft de Spaanse premier Pedro Sanchez ervan beschuldigd medeplichtig te zijn aan het oproepen tot genocide op de Joden. De Spaanse regering maakt zich op om dinsdag formeel de staat Palestina te erkennen. "U bent medeplichtig aan oproepen tot genocide op het Joodse volk", schreef Katz op het sociale netwerk X.

De voorgevel van het MR-hoofdkwartier in Brussel is in de nacht van maandag op dinsdag met bloedrode verf beklad door pro-Palestijnse activisten. De activisten vinden dat de Franstalige liberalen te veel de kant van Israël kiezen.

Op de glazen gevel van het MR-gebouw in de Gulden Vlieslaan zijn niet alleen rode vlekken aangebracht, maar ook de woorden "votez pour le massacre à Gaza" ("stem voor het bloedbad in Gaza"). 

"De MR blokkeert elke mogelijkheid om Israël te sanctioneren voor de voortdurende genocide in Gaza. Meer in het algemeen werkt de MR samen met Israël, een land dat al sinds 1948 verantwoordelijk is voor etnische zuiveringen", zo stellen de activisten in een persbericht. 

Op sociale media veroordeelt partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez de actie. Hij vindt dat "links" het conflict in het Midden-Oosten "instrumentaliseert".

"Op een moment dat België wereldwijd geprezen wordt voor zijn standpunt in dit conflict dankzij de houding van Hadja Lahbib, manipuleert links de publieke opinie en wakkert het de haat aan. Die haat leidt tot deze weerzinwekkende en schandelijke daden", aldus Bouchez.

 

Palestijnen ontvluchten Rafah met hun bezittingen na Israëlische aanvallen in de stad in het zuiden van de Gazastrook. De VN-Veiligheidsraad zou op 28 mei een spoedvergadering houden over de Israëlische aanval waarbij tientallen doden vielen in een vluchtelingenkamp in Rafah.  Volgens de UNWRA zouden de afgelopen drie weken al een miljoen mensen vertrokken zijn uit de Gazaanse stad door de Israëlische inval.

Frankrijk heeft Israël opgeroepen om de operatie onmiddellijk te staken, terwijl Egypte heeft gewaarschuwd dat de operatie een bedreiging kan vormen voor het decennia oude vredesverdrag tussen de twee landen.                  

De erkenning van de staat Palestina is "een noodzaak" om "tot vrede te komen" tussen Israëli's en Palestijnen. Bovendien is het een kwestie van "historische rechtvaardigheid". Dat zegt de Spaanse premier Pedro Sánchez.

In een korte verklaring in het Spaans en Engels, een paar uur voor de linkse regering in Madrid de Palestijnse staat erkent, zei Sanchez ook dat de beslissing "tegen niemand gericht is, en al zeker niet tegen Israël". Ook Ierland en Noorwegen zullen dinsdag officieel de staat Palestina erkennen.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zal dinsdagnamiddag in spoedzitting bijeenkomen om de situatie in Rafah, in de Gazastrook, te bespreken. Dat is vernomen van diplomatieke bronnen.

De bijeenkomst, achter gesloten deuren, zou er komen op vraag van Algerije. Het Noord-Afrikaanse land is momenteel een van de niet-permanente leden van de Veiligheidsraad. 

Zondag trof een Israëlische luchtaanval een vluchtelingenkamp in een humanitaire zone in Rafah. Daarbij zouden minstens 45 mensen zijn omgekomen.

Burgemeester van Leuven Mohamed Ridouani (Vooruit) heeft geen voornemens om College De Valk, het gebouw van de KU Leuven dat studenten al twee weken bezet houden, te ontruimen. Dat heeft hij maandagavond op de gemeenteraad geantwoord op een vraag van Groen-raadslid Eva Platteau.

"De kans is klein dat de studenten zullen stoppen met hun actie in De Valk", zei Platteau. "In Gent is er een bemiddelaar aangesteld om gesprekken tussen de rector en de studenten te faciliteren. Is het zinvol dit ook in Leuven te doen?" 

"In Leuven is dat niet nodig", antwoordde de burgemeester, "omdat er geen vraag is gekomen van de KU Leuven om De Valk te ontruimen. Er is geen voornemen om het gebouw te ontruimen. Er heerst in Leuven ook, in tegenstelling tot Gent, een iets minder bitsige sfeer." 

Na de dodelijke Israëlische aanval op Rafah is de Amerikaanse regering naar verluidt in gesprek met het Israëlische leger en lokale partners om de omstandigheden op te helderen. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de beelden uit de stad in het zuiden van de Gazastrook maandag "verwoestend" en "hartverscheurend".

Het Witte Huis zei maandag "diep getroffen" te zijn door de beelden van de Israëlische aanval op een vluchtelingenkamp in Rafah, waarbij "onschuldige Palestijnen" zijn gedood. Een woordvoerder van de Amerikaanse instelling riep Israël op om "alle voorzorgsmaatregelen te nemen om burgers te beschermen".

"Israël heeft het recht om Hamas aan te vallen en we begrijpen dat er twee hooggeplaatste Hamasterroristen werden uitgeschakeld", aldus een woordvoerder van de nationale veiligheidsraad van het Witte Huis. "Maar zoals we duidelijk hebben gezegd, moet Israël alle mogelijke voorzorgsmaatregelen nemen om burgers te beschermen. De Verenigde Staten zijn actief betrokken om te onderzoeken wat er is gebeurd."

Europa bevindt zich op een "moment in zijn geschiedenis" om na te denken over "zijn verdediging en veiligheid". Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron verklaard in een toespraak voor jonge Europeanen in Dresden, tijdens een staatsbezoek aan Duitsland. Dat is vooral belangrijk tegen Rusland, dat "er morgen, overmorgen zal zijn". Europa moet zich ook beschermen op het vlak van handel, klonk het nog.
Europa mag niet naïef zijn en moet zichzelf beter beschermen, aldus Macron, die pleitte voor een verdubbeling van de begroting van de Europese Unie.

De Franse president riep op om "een nieuwe groeiparadigma voor de komende generaties" te bouwen. Hij denkt aan een model "dat uitgaat van massale investeringen in het klimaat en het koolstofvrij maken van onze economieën".

De Libanese islamitische beweging Hezbollah heeft maandag een reeks raketten afgevuurd op het noorden van Israël. Het gaat om een vergelding voor een Israëlische aanval op een ziekenhuis in het zuiden van Libanon, waarbij een dode viel.

Met een nieuw decreet verbiedt het Waalse Gewest de doorvoer van wapens. De aangepaste verordening  sluit een achterpoortje in de huidige regelgeving, waardoor tot nu toe vanuit Luik vluchten bleven vertrekken met munitie en wapenonderdelen. 

Na de dodelijke Israëlische aanval op een tentenkamp met ontheemden aan de noordrand van Rafah, schort de Palestijnse beweging Hamas naar eigen zeggen de onderhandelingen over een eventueel bestand in de Gazastrook voorlopig op. De onderhandelingen zouden deze week weer worden hervat na gesprekken tussen gezanten van onder meer Israël, Qatar en de VS vrijdag in Parijs. Qatar onderhandelt namens Hamas. Qatar noemde de aanval op het tentenkamp Tal al-Sultan een bloedbad dat de onderhandelingen kan ondermijnen.

De Europese Unie vraagt een bijeenkomst van de Associatieraad met Israël om de situatie in de Gazastrook te bespreken. Dat heeft hoge vertegenwoordiger Josep Borrell maandag gemeld na afloop van een bijeenkomst met de ministers van Buitenlandse Zaken.

"We hebben de vereiste unanimiteit om een Associatieraad met Israël te vragen om te spreken over de situatie in Gaza en het respect voor de mensenrechten (...), en over hoe ze de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof zullen implementeren", zei Borrell. Hij wees wees erop dat de Europese ministers het vorige maand nog niet eens konden raken over een verzoek over de Associatieraad.  

Het Internationaal Gerechtshof (ICC) in Den Haag had Israël eind vorige week opgedragen om het militaire offensief in de stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook meteen te stoppen. "Wat we sindsdien hebben gezien, is net een toename van de bombardementen en burgerslachtoffers", zo verwees Borrell naar de dodelijke Israëlische aanvallen op een vluchtelingenkamp in Rafah in de nacht van zondag op maandag. 

Borrell wees erop dat ook de radicale Palestijnse organisatie Hamas de uitspraak van het Hof in de wind slaat. Hij beklemtoonde dat het ICC de hoogste rechtbank van de Verenigde Naties is en dat alle VN-lidstaten de uitspraken moeten uitvoeren. Dat is ook wat de Europese ministers van Israël verwachten, maakte de hoge vertegenwoordiger duidelijk. Daarnaast vragen de ministers dat Israël stopt met de financiële drooglegging van de Palestijnse Autoriteit en dat het VN-agentschap UNRWA niet tot terroristische organisatie wordt uitgeroepen, aldus Borrell.