Wie rukt op? Volgens Jambon extreemlinks, volgens Geens extreemrechts

De vluchtelingencrisis heeft geleid tot een opstoot van extreemrechts, zegt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Meer nog, “aanslagen door geradicaliseerde extreemrechtse individuen in België zijn nog steeds niet uit te sluiten”. Zijn collega van Binnenlandse Zaken en Veiligheid, Jan Jambon (N-VA), komt tot een andere vaststelling. “Er is een stijging van extreemlinkse activiteiten waar te nemen door de aanwezigheid van transmigranten.” Kamerlid Brecht Vermeulen (N-VA), die beide ministers vragen voorschotelde over extreemrechts én -links, is verbaasd over de antwoorden en roept hen op om de zaken te bekijken.

Pegida

“Als gevolg van de vluchtelingencrisis in 2015-2016 hebben inlichtingen- en veiligheidsdiensten in verschillende Europese partnerlanden een toename gerapporteerd van activiteiten van extreemrechts. Ook België ontsnapte niet aan deze tendens”, antwoordt Geens op een schriftelijke vraag van N-VA-Kamerlid Brecht Vermeulen. De aanslagen in Parijs in 2015, bij Charlie Hebdo en in de Bataclan, maar ook in Zaventem en Maalbeek in 2016, versterkten dat nog, aldus Geens.

Vermeulens vraag komt voort uit de stijging van het aantal aanhangers van extreemrechts dat de Duitse veiligheidsdiensten in eigen land waarnemen. “Al jaren wordt er door de Staatsveiligheid gezegd dat we moeten oppassen voor extreemrechts geweld, maar toch zie ik daar niet meteen iets van. Op een betoginkje van Pegida na, maar veel stelde dat niet voor”, zegt Vermeulen. Hij stelt zich vragen bij wat hij noemt “hand- en spandiensten van extreemlinks” ten voordele van transmigranten en de mensen die verblijven in het Maximilaanpark.

Vooral Antwerpen

De politie houdt twaalf extreemlinkse organisaties in de gaten en zestien extreemrechtse. De lijst is opgesteld door de federale politie, de inlichtingen -en veiligheidsdiensten en het Ocad. Over welke groeperingen het gaat, wil en mag Jambon niet bekendmaken. Volgens de Staatsveiligheid (VSSE) zijn er “meerdere tientallen” extreemrechtse activisten die niet terugdeinzen voor geweldacties, vooral in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Gent en Mechelen. Maar ook in landelijke gebieden in Oost- en West-Vlaanderen, Limburg, Luik en Luxemburg zouden kernen zijn, aldus Geens. Bij extreemlinks wordt dat geraamd op een dertigtal voor Brussel alleen. “Er zijn ook concentraties extreemlinkse activisten in steden zoals Antwerpen, Leuven en Luik.”

Maar wat met de impact van de vluchtelingencrisis? Jambon antwoordde Vermeulen dat “er een stijging van extreemlinkse activiteiten is door de aanwezigheid van transmigranten”. Als voorbeelden noemt Jambon “steunbetuigingen aan transmigranten”, maar ook protestacties bij lezingen van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). Maar “vanuit extreemrechtse hoek is er geen enkele activiteit geregistreerd in verband met deze problematiek”. Dat staat haaks op wat Geens antwoordt. “De vluchtelingencrisis is een van de factoren die in heel Europa heeft geleid tot een verhoogde activiteit van extreemrechts. Ook in België.” Maar “de vluchtelingencrisis en de aanpak ervan door de federale regering hebben niet tot een betekenisvolle verhoging van het protest van extreemlinks geleid”.

Bevoegdheid

Navraag bij Geens leert dat beide ministers vanuit hun bevoegdheid hebben geantwoord. Voor Geens is dat de VSSE, voor Jambon de politie. Dat er meer protesten zijn en meer acties, betekent niet noodzakelijk dat er meer gewelddadige protestacties zijn, zegt Geens’ woordvoerster. “Als er protesten zijn tegen een lezing omwille van de inhoud doet de VSSE daar niet noodzakelijk een opvolging van. Uiteraard zal de lokale politie wel een oogje in het zeil houden en een registratie maken.” Jambon zal er dus wel melding van maken, Geens niet.

Toch blijft Vermeulen op zijn honger. Dat Geens geen preciezere cijfers kan geven dan “enkele tientallen”, vindt hij onvoldoende. Hij vraagt beide ministers om de violen te stemmen. “Ze moeten dit samen bekijken. Dit doet denken aan de problemen met radicalisering, toen de diensten naast elkaar werkten. Het is op dit moment relatief kalm aan zowel extreemlinkse als -rechtse kant, dit is dus het moment om een betere samenwerking op poten te zetten.”