In de Kamer zijn twee wetsvoorstellen goedgekeurd die roken ontmoedigen. Het eerste voorstel, dat de verkoop van tabak onder de 18 jaar verbiedt, werd met ruime meerderheid goedgekeurd. Het voorstel, ingediend door N-VA, kon niet op de steun rekenen van Open VLD. De partij onthield zich. Het tweede voorstel, dat roken in de wagen in aanwezigheid van -16-jarigen verbiedt, werd dan weer ingediend door Open VLD. Bij deze stemming onthield N-VA zich.

'Beide maatregelen zijn zeer goed nieuws’, zegt Stefaan Hendrickx van het Vlaams Instituut Gezond Leven. Dat de verkoop van tabak verboden wordt onder achttien, is een kleine verrassing. 'In de commissie werd het voorstel weggestemd. We zijn vandaag het enige land in Europa waar het nog mogelijk was om als minderjarige sigaretten te kopen. Dat is problematisch. De nieuwe wet is een zeer belangrijk signaal aan de samenleving. Het is voor ons een zeer evidente maatregel.' Het instituut is verheugd dat de wetgeving ook zal gelden voor de e-sigaret, die ook nicotine bevat. 'De e-sigaret gaat niet samen met de jeugd.'

Hendrickx benadrukt dat de ‘maatregel moet kaderen in een coherent kader’. ‘Dat kan nog beter’, zegt hij. De fabrikanten en producenten staan al langer achter het optrekken van de leeftijdsgrens. 'Dat was hun strategie om te voorkomen dat er nog andere maatregelen getroffen zouden worden.' Ook VAD, het Vlaams expertisecentrum voor alcohol en illegale drugs, is enthousiast. ‘Er werd altijd gezegd dat het onmogelijk was. Nu het voor tabak is goedgekeurd, kan het misschien ook voor alcohol', zegt Marijs Geirnaert, directeur van VAD.

BAT: 'Alleen goed ingelichte volwassen mogen roken'

Nog steun vanuit bijzondere hoek: British American Tobacco schaart zich volledig achter het wetsvoorstel dat de verkoop aan tabak onder de 18 jaar verbiedt. 'Het zal misschien verbazen, maar wij vinden dat alleen volwassenen die goed ingelicht zijn over de mogelijke impact van deze gewoonte op hun gezondheid, mogen roken', stelt Filip Buntinx van BAT Belgium. 'Wij zijn hier al vele jaren voorstander van en maakten dit bij de politiek duidelijk. Zowel de politiek als de maatschappij zou alles moeten doen om roken onder de 18 jaar te ontmoedigen. Wij willen hierbij zeker een maatschappelijke rol spelen en een partner zijn.'

N-VA: 'Liepen achter in EU'

N-VA-Kamerlid An Capoen, die het voorstel indiende, noemt het 'een goede zaak om de gezondheid van onze jongeren beter te beschermen'. 'We liepen achter op de andere Europese landen. Naast België bestaat in de EU enkel nog in enkele Oostenrijkse deelstaten de mogelijk om vanaf de leeftijd van 16 jaar tabaksproducten aan te schaffen.'

Haar partij N-VA onthield zich wel in de stemming over het rookverbod in de wagen in aanwezigheid van -16-jarigen. Uit een recente rondvraag van de Alliantie voor een rookvrije samenleving (onder andere het Vlaams Instituut Gezond Leven, Kom op tegen Kanker, de Stichting tegen Kanker en de Belgische Cardiologische Liga) blijkt dat N-VA tegen heel wat voorstellen gekant is. Het gaat niet alleen om het federaal rookverbod in de wagen als er kinderen in zitten. De Vlaams-nationalisten zijn ook geen voorstander van een totaalverbod op reclame voor tabak, een verbod om tabaksproducten zichtbaar te presenteren in de verkooppunten en een verbod op tabaksautomaten.