Iraanse president en regering in het nauw
Teheran
In een poging de onrust in Iran te bezweren, heeft ayatollah Khamenei harde kritiek geuit op de regering van president Rohani. De slechte economische situatie en de vrije val van de Iraanse munt is eerder te wijten aan ‘intern mismanagement’ en corruptie dan aan de Amerikaanse sancties, zei hij maandag in een toespraak.
Khamenei verbood de regering-Rohani, met de Verenigde Staten te onderhandelen over een nieuw nucleair akkoord. ‘Net als imam Khomeiny dat deed, leg ik een ban op onderhandelingen met de VS’, citeert het Iraanse nieuwsbureau FarsNews de ayatollah. Hij beschuldigde president Rohani ervan, bij de onderhandelingen ‘de rode lijnen’ van de opperste leider te hebben overschreden.
wanbestuur
De uitspraken komen een week nadat nieuwe sancties door de VS tegen Iran van kracht werden. De sancties zijn verbonden met het opzeggen van het nucleaire akkoord met Iran door de VS. De Europese Unie handhaaft het akkoord wel, maar grote Europese bedrijven hebben al hun investeringen in Iran stilgelegd. President Trump dreigde begin vorige week met maatregelen tegen hen als ze zaken zouden blijven doen met Iran. Pal daarop maakte Daimler, de eigenaar van onder meer Mercedes-Benz, bekend dat het ‘tot nader order’ de activiteiten in Iran staakt. Ook PSA (Peugeot en Citroën) en Siemens stopten met gezamenlijke projecten in Iran.
Volgens ayatollah Khamenei worden de economische en financiële problemen van Iran eerder veroorzaakt door ‘nalatigheid en wanbestuur’ dan door de sancties.
Zaterdag keurde Khamenei het instellen van bijzondere rechtbanken voor ‘een snel en rechtvaardig vonnis over corrupte financiële criminelen’ goed, aldus de Iraanse staatsmedia. De rechtbanken kunnen ook doodvonnissen uitspreken voor verdachten die ‘de economie verstoren en corrupt maken’.
protesten
De harde aanpak is een antwoord op de aanhoudende protesten in het land tegen de enorme waardedaling van de Iraanse munt en de groeiende tekorten, op vrijwel alle terreinen. De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch reageerde met een verklaring dat ‘executies, een onmenselijke en onherroepelijke straf, nooit het antwoord zijn en in dit geval alleen afleiden van andere oorzaken van deze economische onrust’.
Sinds het begin van dit jaar heeft de Iraanse rial al meer dan de helft van zijn waarde verloren. President Rohani is twee weken geleden door het Iraanse parlement gesommeerd binnen een maand in het parlement te verschijnen om antwoorden te geven. Afgelopen woensdag dwong het Iraanse parlement minister Ali Rabei van Werkgelegenheid en welzijn al tot ontslag.
In straatprotesten klinkt vaak de roep om het vertrek van Khamenei. Zondag waren er demonstraties in de Grand Bazaar in Teheran, waar ook weer de slogan ‘Dood aan de dictator, dood aan Rohani, dood aan Khamenei’ werd geroepen.
streng gestraft
Maatregelen als het ontslag van de directeur van de centrale bank enige tijd geleden en de arrestatie van de vicedirecteur Ahmad Araqchi wegens ‘economische misdaden’ hadden geen enkel effect. Dinsdag maakte het hoofd van de politie in Teheran, Hossein Rahimi, bekend dat er inmiddels 850 personen zijn ‘opgeroepen voor ondervraging in verband met grote politiedossiers over economische delicten’, meldde de Perzische afdeling van de BBC.
De crisis wordt verergerd door de staking van vrachtwagenchauffeurs, waardoor een groot tekort aan brandstof ontstond. Afgelopen week stonden honderden stadsbussen bij Teheran te wachten om te kunnen tanken. Maar maandag meldde persbureau FarsNews naast de speech van Khamenei nog de presentatie van een ‘nieuwe, radarontwijkende, raket met uiterste precisie’. <
