Voortvarend, flamboyant en eigengereid: hoe MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez mensen tegen zich in het harnas jaagt
Georges-Louis Bouchez (MR) heeft mogelijk een klacht aan zijn been van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen), die het over laster heeft. Mensen het bloed vanonder de nagels halen: het lijkt wel het handelsmerk van de MR-voorzitter. Hij zet er zijn partij mee op de electorale kaart, maar de vraag is of hij zichzelf zo niet buitenspel zet.
Vrij ongezien is het: een minister die een voorzitter van coalitiepartij voor de rechter wil slepen. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) neemt het niet dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez haar ervan beschuldigt dat ze het dossier van de sluiting van de kerncentrales in haar eigen voordeel zou hebben gemanipuleerd.
"Ik pik deze sabotagepolitiek niet langer", reageert Van der Straeten. Ze heeft haar advocaat opgedragen een klacht in te dienen tegen Bouchez.
Bijna vijf jaar is Georges-Louis Bouchez partijvoorzitter en sindsdien heeft de Belgische politiek wel geweten dat de Franstalige liberalen een 'hypervoorzitter' hebben. Bouchez bedient zich vaak van de sociale media om zijn vele meningen te ventileren.
Meer dan eens doorkruist hij de besluitvorming, houdt hij beslissingen van de regering tegen of schiet hij met scherp naar coalitiepartners. Daarbij speelt hij nogal eens op de man in plaats van op de bal, en vaak zijn het 'linkse' politici van de PS, van Ecolo of van Groen die het daarbij moeten ontgelden.
Hoe je buitenspel wordt gezet
Maar ook vóór hij partijvoorzitter werd, had Georges-Louis Bouchez al van zich laten spreken in zijn thuisstad Bergen, waar hij schepen van Financiën was onder burgemeester Elio Di Rupo (PS).
Maar hij had twijfels geuit over het 'PS-bestuur' en verklaarde dat hij zich "nooit heeft ingeschreven in het project van de PS". "Een ernstige vertrouwenscrisis", vond Di Rupo, die de MR prompt uit het schepencollege zette en Les Engagés aan boord hees.
Politieke tegenstanders onder vuur nemen als manier om jezelf in de markt te zetten: de bijwerkingen kunnen ongewenst zijn.
Hoe je voordeel uit een formatie haalt
Ook tijdens de ellenlange formatie na de verkiezingen van 5 jaar geleden speelt Georges-Louis Bouchez een rol. Hij is niet alleen informateur - een opdracht zonder succes die hij samen met toenmalig CD&V-voorzitter Joachim Coens vervult - maar laat zich ook kennen als partijvoorzitter met wie een akkoord sluiten niet gemakkelijk is.
Vooral een interview in Humo zet kwaad bloed. Daarin laat hij zich in weinig flatterende bewoordingen uit over zijn PS-collega Paul Magnette. "Paul is protéiforme: hij past zijn gedrag en discours aan aan zijn gesprekspartner", klinkt het.
Kwatongen beweren dat Bouchez vooral dwarsligt om Sophie Wilmès in de Wetstraat 16 te houden. Zijn partijgenote is op dat moment nog premier van de ontslagnemende Zweedse regering.
"Iedereen moet maar eens goed in de spiegel kijken en zien of ze vooruit willen met dit land. Wij in elk geval wel", laat toenmalig preformateur Conner Rousseau (Vooruit) zich ontvallen. Hij en zijn liberale collega Egbert Lachaert (Open VLD) hebben de grootste moeite om hun ergernis te verbergen.
Bekijk: Een geïrriteerde Conner Rousseau over de moeizame regeringsformatie.
Hoe je in eigen partij ergernis wekt
Als de Vivaldi-regering dan toch gevormd is, leidt het eigengereide optreden van Georges-Louis Bouchez alweer tot problemen, deze keer binnen de MR zelf. Zijn poging om Denis Ducarme een post in de Waalse Gewestregering te geven, waardoor het gereglementeerde genderevenwicht in die regering wordt verstoord, en zijn verrassende beslissing om Mathieu Michel federaal staatssecretaris te maken worden hem kwalijk genomen.
Hoewel de demarche van Bouchez mislukt, rommelt het in de blauwe partijgelederen. "Een zware fout", "een voorzitter die alleen beslist zonder enig overleg", "een gebrek aan strategisch inzicht", "een gebrek aan professionalisme" en "respectloos": de verwijten zijn niet min en de positie van Bouchez staat zelfs even ter discussie.
De partij beslist uiteindelijk dat de voorzitter geflankeerd moet worden door een aantal wijzen, onder wie kopstukken zoals Sophie Wilmés en Jean-Luc Crucke. Zij moeten voorkomen dat de voorzitter nog eens soloslim speelt.
Bekijk: Georges-Louis Bouchez krijgt nog 'een laatste kans' van zijn partij.
Hoe je een rivaal weg krijgt
Begin 2022 zit het er alweer bovenarms op tussen Georges-Louis Bouchez en Jean-Luc Crucke, die intussen zowat beschouwd wordt als de enige die de partijvoorzitter in het openbaar durft af te vallen.
Als Waals minister van Begroting wil Crucke een belastinghervorming doorvoeren, maar een aantal Waalse parlementsleden van de MR verzetten zich daar openlijk tegen. Ze krijgen de steun van partijvoorzitter Bouchez, zeer tot ongenoegen van Crucke, die vindt dat een partij in staat moet zijn om compromissen te sluiten en dus af en toe iets moet kunnen slikken waar ze zelf niet achter staat.
Crucke kondigt uiteindelijk zijn ontslag aan als minister. "Zonder druk van buitenaf", zegt hij met partijvoorzitter Bouchez naast hem. "Mijn overtuigingen, die zeker liberaal zijn, zijn niet meer volledig in lijn met de partijlijn."
Bekijk: Jean-Luc Crucke kondigt zijn ontslag aan als Waals minister.
Begin vorig jaar houdt Jean-Luc Crucke het voor bekeken bij de MR en, stapt hij over naar Les Engagés, het vroegere cdH. Hij voelt zich naar eigen zeggen niet meer thuis in "een beweging die steeds rechtser wordt, met Trumpiaanse allures". Een duidelijke sneer naar Georges-Louis Bouchez.
Hoe je je eigen regering dwarsboomt
En dan zijn er de talloze pogingen van de MR om beslissingen van Vivaldi tegen te houden of terug te draaien, tot grote ergernis van de betrokken minister vaak ook succesvol.
In zijn eentje legt Georges-Louis Bouchez zich voor het voorstel om het belastingvoordeel voor de tweede woning af te schaffen, zoals wel is gebeurd met dat voor de eerste woning. "Voor ons was het een zeer duidelijke nee", zegt hij. "Als die mensen een beetje geld opzij kunnen zetten, waar moeten ze het dan zetten? De rente op de spaarrekeningen is niet meer interessant, de beurs is ook gevaarlijk. Het is een klein voordeel dat ervoor zorgt dat je wat meer opzij kan zetten voor je pensioen."
Bekijk: Georges-Louis Bouchez legt in De Zevende Dag uit waarom hij het belastingvoordeel voor tweede verblijven wil behouden.
Ook het voorstel van toenmalig minister van Justitie Vincent Van Quickenborne om gokreclame bijna volledig te verbieden, vindt geen genade bij hem. "Dat is een buitensporige maatregel die bijvoorbeeld de sportsector in grote moeilijkheden gaat brengen", vindt hij. Bouchez vreest voor de inkomsten van sportverenigingen en past voor "een puriteinse samenleving".
Ook CD&V heeft een lastige klant aan de MR als Georges-Louis Bouchez weet te verhinderen dat de federale regering een akkoord sluit over een fiscale hervorming. "Niet iedereen is in staat om de eigen loopgraven te verlaten en de moed te tonen om in het belang van iedereen beslissingen te nemen", reageert een enigszins gefrustreerde minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V).
Bekijk: "Een partij wilde niet mee", zegt minister van Financiën Vincent Van Peteghem.
Maar het zijn toch de linkse partijen die de favoriete schietschijf van Georges-Louis Bouchez zijn. Dat hij in 2020 nog zelf voorstelde om samen met de groenen "een as van moderniteit" te vormen in de regering, tegen de N-VA, lijkt wel eeuwen geleden.
Bouchez werpt zich graag op als dé verdediger van kernenergie. Hij wil niet weten van een kernuitstap, die nochtans opgenomen is in het regeerakkoord dat hij zelf mee heeft ondertekend. Volgens de MR-voorzitter is echter niet voldaan aan de eisen met betrekking tot leveringszekerheid en prijs.
Hij trekt uiteindelijk aan het langste eind, want de federale regering heeft de 2 jongste kerncentrales intussen verlengd.