Verkoolde papyrusrollen onthullen exacte begraafplaats van Griekse filosoof Plato
De verkoolde papyrusrollen uit de Romeinse stad Herculaneum, die net als Pompeï verwoest werd door de vulkaan Vesuvius, hebben hun eerste geheimen vrijgegeven. Dat schrijft De Standaard op basis van Italiaanse media. In de ontcijferde tekst staat onder meer te lezen waar de Griekse filosoof Plato precies begraven werd. Ook zou Plato al veel eerder dan tot dusver bekend was, verkocht zijn als slaaf.
Net zoals Pompeï werd de Romeinse stad Herculaneum, in de buurt van het huidige Napels, in het jaar 79 verwoest door een uitbarsting van de vulkaan Vesuvius. De stad raakte bedolven onder een 20 meter dikke massa lava, rotsen en modder. Pas in de 18e eeuw begonnen de eerste opgravingen.
Een van de bekendste vondsten daar is de verzameling van meer dan 1.800 papyrusrollen en -fragmenten, die door de vulkaan volledig verkoold raakten en daardoor amper leesbaar zijn. Doorheen de jaren hebben wetenschappers kunnen achterhalen, dat de rollen onder meer teksten van Philodemus van Gadara bevatten, een filosoof die een tijdje in Herculaneum woonde en die de oudste bekende geschiedenis van de Griekse filosofie op schrift heeft gezet.
In de voorbije eeuw mislukten verschillende pogingen om ze machinaal te ontrollen. Verschillende rollen werden daardoor volledig verwoest. In 2009 besloten wetenschappers het over een andere boeg te gooien. CT-scans, de meest moderne beeldvormingstechnieken en de laatste jaren ook artificiële intelligentie worden sindsdien ingezet om de geschreven tekst te onderscheiden van het papyrus zelf.
Plato's begraafplaats
Daaruit beginnen de laatste tijd de eerste resultaten door te sijpelen. Onlangs werd een deel van een Griekse tekst over genot en geluk ontcijferd. En nu hebben wetenschappers van de universiteit van Pisa opnieuw 1.000 woorden kunnen lezen van een tekst over de Academie van Athene, de school van de Griekse filosoof Plato. Dat is zowat een derde van het hele document.
Volgens de coördinator van het project, Graziano Ranocchia, heeft dat "een reeks nieuwe, concrete feiten" opgeleverd over verschillende Griekse filosofen en de Academie van Plato. Zo was tot dusver bekend dat Plato na zijn dood begraven werd op het terrein van de Academie. Maar het manuscript wijst nu een speciaal voor hem gereserveerde tuin aan in de Academie als zijn begraafplaats, vlakbij het zogenoemde "Museion", het heiligdom van de Muzen.
De Academie werd in 86 voor Christus verwoest toen de Romeinse veldheer Lucius Cornelius Sulla Athene veroverde. In Athene is de archeologische site, gelegen in een openbaar park, nog altijd te bezoeken.
Als slaaf verkocht
Nog over Plato schrijft Philodemus van Gadara dat de filosoof al in 404 v.C of net voor de dood van Socrates, in 399 v.C., op het eiland Aegina werd verkocht als slaaf. Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat dat pas gebeurde in 387 v.C., tijdens Plato's verblijf aan het hof van Dionysius I van Syracuse. Plato werd nadien weer vrijgekocht door een vriend.
Zulke correcties zijn van grote wetenschappelijke waarde, want ze zijn niet afkomstig van kopieën van kopieën van oude teksten, maar van de oorspronkelijke bron, klinkt het bij de onderzoekers. En de onthullingen zullen wellicht nog jaren blijven komen, want het onderzoek zit nog maar in een beginfase. Er liggen nog zowat 1.560 papyrusrollen klaar om te ontcijferen.