Welles-nietesspel over asielbrief: "De brief benadrukt: doe geen moeite, het is hier de hel"

‘Dienst Vreemdelingenzaken verspreidt desinformatie onder asielzoekers.’ Onder die kop brengt nieuwssite Apache een artikel over hoe DVZ een gedateerde ‘voorlichtingsbrief’ meestuurt naar asielzoekers die een asielaanvraag ingediend hebben.

Het gaat voor alle duidelijkheid om een brief uit 2015, in volle asielcrisis dus. Door de massale toevloed van asielzoekers besliste de regering destijds een ontradingscampagne op te starten. DVZ begon een Facebook-pagina om asielaanvragers die weinig kans maakten, te ontmoedigen.

Daarnaast kregen vluchtelingen die hier een asielaanvraag indienden ook een brief, persoonlijk ondertekend door staatssecretaris Francken. In die brief werd de asielzoeker erop gewezen dat de procedure heel lang kan duren en, door de massale instroom, ook steeds langer wordt. Dat hij die hele periode in een asielcentrum zal moeten verblijven waar hij enkel onderdak en eten zal krijgen. En dat hij nadien ook een lange procedure tegemoet gaat mocht hij zijn familie over willen brengen.

Maar, zo staat letterlijk in de brief te lezen, voor diegenen die dat allemaal niet zien zitten, voorziet de Belgische overheid een oplossing: vrijwillige terugkeer.

Klachten

De ontradingscampagne deed destijds veel stof opwaaien. Het federaal migratiecentrum Myria stapte zelfs naar de Europese Commissie omdat asielzoekers wel de Francken-brief maar niet de verplichte infobrochure, waar hun rechten in stonden, kregen. Ook bij de federale ombudsman kwamen klachten binnen.

Diezelfde brief van Francken duikt nu dus weer op. Een aantal gespecialiseerde advocaten getuigt, met de brief uit 2015 in de hand, dat hun cliënten die nu opnieuw krijgen. Sylvie Micholt, advocate vreemdelingenrecht bij Amistadlaw, kreeg vorige week een Iraakse cliënt bij haar die eerder deze maand zo’n brief kreeg samen met de bijlage 26, het bewijs dat een asielaanvraag is ingediend. “In die brief wordt dus gewezen op het toenemende aantal asielzoekers. Dat klopte in 2015, maar vandaag niet meer”, zegt Micholt.

De brief staat vooral vol negativisme, meent Micholt. “Men benadrukt: ‘Wacht de asielprocedure niet af, want de kans is groot dat de beslissing negatief is. Doe geen moeite om te wachten, want het is hier de hel.' Terwijl de realiteit anders is. Er zijn mensen die wel degelijk een positieve beslissing krijgen. Mensen uit landen waar er oorlog is en waarvoor de erkenningsgraad hoog is.”

Maar volgens Francken klopt er niets van de beweringen en worden die oude brieven niet meer rondgestuurd. “De infobrief die nu rondgedeeld wordt, is de geactualiseerde versie die op 23 maart 2017 werd gevalideerd”, schrijft hij op zijn persoonlijke blog. 

Update

De brief, in het bezit van onze redactie, is duidelijk geüpdatet. De brief benadrukt wel nog altijd de negatieve kant, namelijk de lange en complexe procedure, maar is duidelijk anders van toon. Het kabinet-Francken benadrukt bovendien dat de brief samen gezien moet worden met de uitgebreide informatiebrochure die asielzoekers sinds april 2016 bij de voorafgaande veiligheidsscreening bij DVZ, dus nog voor de eigenlijke aanvraag, krijgen.

Toch blijven de advocaten bij hun bewering. Volgens Tristan Wibault van advocatenpraktijk Quartier des Libertés krijgen al zijn cliënten nog altijd de brief uit 2015. "Ik weet niet over welke andere brief Francken het heeft." Hij toont een voorbeeld die een cliënt van hem in oktober 2017 binnenkreeg. 

Bij de Dienst Vreemdelingenzaken menen ze te weten wat er aan de hand kan zijn. "Het is altijd mogelijk dat die oude brieven nog ergens circuleren en dat mensen die onderling aan elkaar doorgeven", stelt woordvoerder Geert De Vulder. "Ze hebben ook een hele tijd op de Facebook-pagina gestaan. Maar wij sturen ze in elk geval niet meer op."