Het hoger onderwijs in Vlaanderen oogt meer divers dan ooit, maar toch kiezen studenten met een migratieachtergrond voor een beperkt aantal opleidingen. Aan de universiteiten spreekt vooral rechten tot de verbeelding van jongeren met een Turkse, Marokkaanse of een andere niet-Belgische herkomst. Ook Toegepaste Economische Wetenschappen, of een ­variant als Handelswetenschappen, scoort traditioneel hoog. Bio­medische opleidingen en geneeskunde zitten eveneens in de kopgroep. Dat blijkt uit een brede, vergelijkende steekproef van deze krant bij alle Vlaamse universiteiten met uitzondering van de VUB.

Geen taalvakken

Volgens Zehra Yildirim, aan de UC ­Leuven-Limburg het aanspreekpunt voor studenten met een migratieachtergrond en zelf van Turkse komaf, mag die rangschikking niet verbazen. ‘Die opleidingen staan vanouds hoog aangeschreven. De eerste Turkse migranten die vijftig jaar geleden naar België kwamen, wilden een betere toekomst voor hun kinderen. Daarom moesten die dokter, advocaat of ingenieur worden, andere beroepen kenden ze destijds ook niet. Dat idee van hiërarchie leeft nog steeds in de gemeenschap. Tegelijk veranderde de mentaliteit, en gelukkig maar. Jongeren vandaag kunnen veel vrijer kiezen, gestimuleerd door de ondertussen vele rolmodellen, die over de nodige kennis en ervaring beschikken.’

Dat opleidingen in de letteren en in de literatuur ondanks die meer vrije mentaliteit slechts weinig studenten met een migratieachtergrond lokken, verklaart Yildirim door de taalachterstand bij veel jongeren. ‘Het Nederlands als tweede taal blijft een serieus struikelblok. Misschien zal dat in de toekomst minder een probleem zijn, maar voorlopig speelt het wel degelijk een belemmerende rol.’

De enige afwijking op dat vlak vormt de opleiding Arabistiek en Islamkunde aan de KU Leuven, want die kent met 28,3 procent het grootste percentage studenten met een migratieachtergrond.

Kiezen voor prestige

Bij de hogescholen komt evengoed een constante aan het licht: zowel aan Thomas More (met vestigingen in Mechelen en Turnhout) als aan de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen winnen business-gerelateerde opleidingen zoals bedrijfs­management, toerisme of informatica telkens opnieuw en jaar na jaar het pleit.

Martine Taeymans, directrice communicatie van Thomas More­hogeschool, zegt geen sluitende verklaring te hebben, want over de populariteit van opleidingen onder migrantenjongeren bestaat weinig of geen wetenschappelijk onderzoek. ‘Maar docenten verklaren het succes door het prestige dat kleeft aan een toekomstige job als manager. Ook de werkzekerheid en de mogelijkheid van een carrière spreken die groep van jongeren aan.’

Zorg voor eigen gemeenschap

De laatste tijd registreert Taeymans ook een nieuwe tendens, ­namelijk meer inschrijvingen voor bacheloropleidingen als toegepaste psychologie en sociaal werk. Ook Yildirim ziet in haar directe omgeving een toegenomen enthousiasme voor de meer zachte opleidingen in de welzijnssector.

‘Ouderen in de Turkse gemeenschap vinden niet altijd de gepaste hulp en stuiten vaak op lange wachtlijsten. Jongeren spelen in op die vraag naar psychologische en fysieke zorg. Ikzelf deed dat ook een beetje door coach te worden. Toen ik student was, had ik veel vragen en merkte ik zelf de nood aan begeleiding en duiding. Nu kan ik dat voor anderen oplossen.’