“We hadden moeten roepen: ‘Het is verdorie maar een moskee!’” Drie door Forza Ninove geviseerde Ninovieters over hún stad

MORAT MEDINE (21), MUZIKANT EN ACTEUR

We treffen een door schoolmeisjes omsingelde Morat Medine in de ­broodjesbar naast het atheneum, vlak bij het station. Morat heeft onder zijn artiestennaam DeanC 16.800 volgers op Instagram. Hij figureerde in een clip van Clouseau en had een gastrolletje in Familie.

Hij danst, rapt en acteert.

Hij zegt nog steeds niet te zijn bijgekomen van de chocomousse-post, en nog minder van de daaraan gekoppelde acteerprestatie van Guy D’haeseleer op Forza TV. Dat ene filmpje, waarin een van zijn kandidaten met wat schoensmeer op z’n gezicht en een piepstemmetje een Congolees probeert uit te beelden.

Totaal niet racistisch bedoeld, uiteraard niet, verzekerde Guy D’haeseleer deze week.

Morat: “Ik zou willen zeggen: man, wees gewoon eerlijk. Wij zijn niet dom. Wat je eerst deed was al heel erg dom, maar het daarna ­ontkennen is nog dommer.”

Morat is geboren in Nederland, hij heeft de Nederlandse nationaliteit. Zijn Congolese ouders verhuisden eerst naar de Anneessenswijk in Brussel, aan de Ninoofsepoort. In 2004 vestigden ze zich in Ninove.

“Ik hou van Ninove”, zegt hij. “Er is geen mooiere plek dan Ninove. Iedereen kent hier iedereen. Alles wat ik heb, dank ik aan Ninove. Mensen van mijn leeftijd voelen nu wel allemaal hetzelfde: hoe komt het dat ons stadje steeds opnieuw op zo’n belachelijke manier in het nieuws komt? Het voelt aan als Trump. Niemand hield er rekening mee dat het kon gebeuren. Je praat erover met vrienden. Je bedenkt je dat mensen als Malcolm X en Martin Luther King ooit hun leven hebben gegeven voor gelijke rechten, om te mogen gaan stemmen. En ik? Ik ben niet eens gaan stemmen. Oké, ik ben officieel Nederlander, ik had een excuus, maar ik had me kunnen laten ­registreren.”

Brandalarm

Zijn zusje Zola, naast hem in de broodjesbar, zit heftig te knikken: “Wij hadden het verschil ­kunnen maken.”

In mei trad DeanC samen met Shekss, TJF, Kesh & Young Jazz op in De Kuip, een jeugdcentrum dat tien jaar geleden werd gebouwd door het toenmalige stadsbestuur. Het concert diende halfweg stilgelegd omdat iemand het glas van het brandalarm had gebroken.

“Nu besef ik dat wij de mensen misschien ook redenen hebben gegeven om ons te haten”, zegt Morat. “Ik beschouw die jongens van Squad 94, de zogenaamde jeugdbende waar Forza Ninove het de hele tijd over heeft, als kwajongens. Ik ken de meesten wel. Ik weet dat ze vaak voor problemen zorgen op bus 128 van De Lijn. Ja, als je van Ninove bent, dan ken je die bus. (lacht) Die rijdt naar Brussel, en brengt Brussel naar Ninove.

“Die avond in De Kuip heeft de brandweer ons lang doen wachten. Zolang zij dat alarm niet ­kwamen uitzetten, kon de show niet doorgaan. Ze hebben ons doen voelen dat dit niet iets is om mee te lachen, een brandalarm. En ja, Guy D’haeseleer heeft af en toe ook wel een klein beetje gelijk.”

Zola: “Een héél klein beetje.”

Morat: “Over dertig jaar is niemand nog 100 procent Congolees, Turks of Marokkaans. Het ding is natuurlijk dat wij, mijn zus, mijn broers en mijn maten, het nooit anders geweten hebben. Dat de ene jongen in je klas gay is en de andere naar de moskee gaat. Wij hebben dat nooit gekend, een groep waarin iedereen blank en ­identiek is.

“Dat is het verschil.”

DONE CIRPI (54), EX-TUPPERWARE-VERKOOPSTER

“Hier ben ik als tiener opgegroeid”, zegt Done, terwijl ze de klink van een ­voordeur aait in de Savooistraat. “Hier was het café, daar de beenhouwer. We moesten uit het huis waar we daarvoor hadden gewoond, omdat het was ­verkocht. Het lukte papa maar niet om een huurhuis te vinden. Er is toen een buurman geweest die zei: ‘Ik stel mij borg voor jullie, want ­jullie zijn een goede familie’. Dat zijn van die dingen die je nooit vergeet.

“Mijn papa is in 1975 naar Ninove gekomen. Hij was van plan om in Frankrijk werk te zoeken, maar is ergens op een verkeerde trein terechtgekomen en ook nog eens in het verkeerde station uitgestapt. Ninove. Na één dag, zo vertelt hij ons dat telkens opnieuw, had hij werk gevonden bij Galva Power, waar ze verroeste verkeerspalen verzinken. Papa is er tot de dag van zijn pensioen blijven werken.”

Done Cirpi leidt ons rond door enkele door Forza als onveilig gebrandmerkte buurten en doet dat lachend. Ze krijgt niks geformuleerd zonder een energieke lach. Over de onzin die Forza Ninove ­volgens haar verkoopt, en de net zo grote onzin die ze meende te detecteren bij allerlei deskundologen. Die hadden het deze week over een bruine as langs de Dender, goedkoop wonen en import van Brusselse armoede.

Done: “Ninove is helemaal niet goedkoop om te wonen. Kijk het zelf na op Immoweb. Ninove is ook helemaal niet racistisch. Ons probleem is dat we hier een Vlaams Belang-politicus hebben die zich volgens Jan Peumans, voorzitter van het Vlaams Parlement, nooit in dat parlement laat zien, en met zijn dotatie duizenden mensen in Ninove dagelijks pinten zit te trakteren en vals nieuws verspreidt. Dat is wat hier de afgelopen zes jaar is gebeurd.

“Mijn twee broers, de een heet Razadan en de andere Mehmet, hebben allebei een café. Er zijn in Ninove pitabars, Turkse en Marokkaanse kappers en ga het lijstje maar verder af. Denkt u nu werkelijk dat deze mensen een zaak zouden beginnen als ze zich hier niet welkom zouden voelen? Als het deze week gevormde beeld van Ninove zou kloppen, dan hadden mijn broers en al die andere allochtone ondernemers toch al lang failliet moeten zijn?”

Rudy Kleurenpalet

Done vergaarde zondag 474 stemmen op de lijst van burgemeester Tania De Jonge van Open Vld. Ze voegt er meteen aan toe dat er in Ninove 120 ­stemgerechtigde Turken zijn, en er dus heus niet louter etnisch is gestemd.

Ze ziet zichzelf als Ninovieter, op haar dialect valt weinig aan te merken, alleen haar huidskleur is een tikkeltje anders.

Done: “Weet u wat ik mezelf wel verwijt? We zijn te braaf geweest. We hadden moeten roepen: ‘Het is verdorie maar een moskee, een plek waar mensen elkaar ontmoeten en bidden’. We hadden de mensen eraan moeten herinneren dat Guy D’haeseleer in 1999 in het Parlement tegen het homohuwelijk heeft gestemd. Iemand had hem moeten vragen of hij als burgemeester twee mensen van hetzelfde geslacht gaat huwen.

“Hij zegt een ‘monsterplan’ te hebben om vreemdelingen weg te sturen uit Ninove. We hadden hem moeten vragen hoe hij dat denkt te doen. Gaat hij mensen die hier iets hebben gekocht onteigenen? Gaat hij geboren en getogen Ninovieters hun ­nationaliteit afnemen?

“We moeten leren van Bart Somers. Niet van ­vervelende situaties wegkijken. Eropaf gaan. Dát is wat we moeten doen.”

Done vraagt terloops of we al eens hebben ­bekeken wie die 15 verkozenen van Forza Ninove nu eigenlijk zijn.

“Er is er één (Rudy Coryn, DDC) die ooit is ­opgestapt bij Open Vld, daarna overliep naar Lijst Dedecker en zich toen al burgemeester waande. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 kwam hij op voor N-VA. Daar kregen ze ruzie, waarna hij als onafhankelijke ging zetelen. Hij is nu een van de verkozenen van Forza. Wij noemen hem Rudy Kleurenpalet.”

Guy D’haeseleer legde zich deze week een deadline tot eind november op om “een meerderheid” te vormen. Iets wat volgens Done tot stand gaat moeten komen aan cafétogen middels moeilijk te ontcijferen handschriften op bierviltjes. De door velen in Ninove uitgesproken verwachting is dat D’haeseleer 1 verkozene gaat weten los te weken bij haar eigen Open Vld, en 1 bij N-VA, waarna een krappe meerderheid van 17 zetels Ninove zal gaan besturen.

“En dan begint de miserie”, zegt ze. “Zes jaar geruzie over carnavalsverenigingen aan wie hij massa’s subsidies en een loods heeft beloofd. Hebt u zich al eens geïnformeerd over carnavalsloodsen? In Aalst is er zo een afgebrand. Tientallen carnavalisten moeten nu hun huizen verkopen, want de verzekering komt niet tussen. En hij zegt dat hij dat allemaal gaat regelen.”

Ramadan achter de toog

“Bent u al eens gaan kijken aan Doorn Noord, ons nieuwe industrieterrein? In geen tijd zijn alle gronden daar verkocht. Daar gaan straks 600 tot 1.000 mensen werken. Allemaal nieuwe jobs, vanuit het niets. En nu we hier door de winkelstraat lopen: ziet u leegstaande winkelpanden? Ja, hier en daar eentje, maar het is een heel andere situatie dan in veel Vlaamse steden. Dat is wat ik Tania een klein beetje verwijt. Ze is pas halfweg de legislatuur aan de slag gegaan, ze heeft maar die jaar gekregen om zich te bewijzen. Ze was zo’n ontzettend goede burgemeester en ze heeft zo hard gewerkt aan haar dossiers dat er geen tijd meer was om dat aan de mensen te gaan uitleggen.”

We wandelen langs de Graanmarkt, de plek van de gestrekte armen en de ranzige kreten, zondagavond. Hier om de hoek namen Razadan en Mehmet, haar broers, ooit het oude café De Keizer over. Er was nog geen Facebook, maar de geruchten gingen net zo hard viraal.

“De vorige eigenaar werd bestookt: ‘Wat hebt ge nu gedaan, uw café verkocht aan twee Turken? Die gaan daar zeker een moskee van maken!’ Grappig, wel. Allee, ik vind dat grappig. Intussen hebben mijn broers De Keizer alweer overgelaten en zijn ze allebei hun eigen café begonnen. Hier is het, het café van Ramazan.”

We gaan naar binnen. Done stelt ons voor aan haar broer. Het café heet De Trappist. Middenin het café, achter een glazen wand, heeft Ramazan een waanzinnige, per jaartal gerangschikte collectie trappistenbieren uitgestald.

Een wat oudere Vlaamse grijsaard, de zestig net voorbij of nog net niet, werkzaam op het stadhuis, roept: “Ramadan, twee Witkap Tripels astamblieft!”

Done, glunderend: “Zo noemen ze hem, Ramadan. Dit is Ninove. Mijn Ninove.”

WASSIM HASSINE (21), BEGINNEND SP.A-POLITICUS

Ik had het totaal niet verwacht”, zegt Wassim.

“Jawél”, onderbreekt zijn moeder, die naast hem is komen zitten. “Je was er de hele tijd mee bezig. Elke dag.”

Wassim: “Ik hóópte het. Ik zei tegen mezelf – en tegen jou – dat het ging lukken. Dat het móést lukken. Meer om er zelf in te blijven geloven. Da’s nog iets anders.”

Het ging deze week de hele tijd over gestrekte rechterarmen en chocomousse, maar er gebeurde zondagavond nog iets anders in Ninove. Met Wassim Hassine raakte voor de allereerste keer iemand van buitenlandse afkomst verkozen in de gemeenteraad. Met 852 voorkeurstemmen sleepte de 21-jarige student journalistiek uit Appelterre-Eichem op de lijst Samen een onverhoopte zetel binnen voor sp.a. Alle andere verkozenen op de lijst Samen waren schepen, OCMW-voorzitter of op z’n minst al jaren politiek actief.

Wassim kwam vanuit het totale niets.

“Ik weet het, er waren maar twee allochtone ­kandidaten. Ik, en iemand bij Open Vld. Ik vind het vreselijk, dat dit nu het beeld is van Ninove. Wat Guy D’haeseleer allemaal vertelt over de ­onveiligheid, daar klopt zo goed als niks van. Ja, er zijn twee jeugdbendes en die gaan aan het station weleens op de vuist, we moeten ook niet doen alsof er geen probleem is. Maar dat zijn jongetjes van ­16, 17 jaar. Dat kun je toch geen verloren generatie ­noemen?”

Zijn moeder: “Er verandert zoveel zodra mensen met elkaar in dialoog gaan. Toen ik hier 27 jaar ­geleden aankwam, ben ik meteen Nederlands beginnen studeren. Bij de VDAB, ze boden daar ­cursussen aan. Ik ben nu hoofd personeels­administratie bij De Loods.”

Vechtpartij

Wassim: “Mijn opa is in 1972 vanuit Tunesië naar Ninove gekomen. Ze hadden arbeidskrachten nodig bij La Lorraine, de industriële bakkerij hier.”

Zijn moeder: “Wij woonden eerst in het centrum van Ninove. Sinds een aantal jaren wonen we hier, in Appelterre-Eichem. Wij hebben eigenlijk nooit problemen gekend. Zodra de mensen begrijpen dat jij de eerste stap zet, dat je hun taal graag wilt leren, zijn ze echt heel warm, heel aangenaam.”

Wassim: “Weet je nog dat ik je dat ooit heb gevraagd? ‘Mama, wat is dat nu precies, racisme?’ Dat was na die vechtpartij.”

Zijn moeder: “Ja, die vechtpartij.”

Wassim: “Ik was 16, ik volgde die vrijdagavond nog bijles met mijn maat, Emanuel. Hij is van Congolese afkomst. Het was na vijven, we liepen naar het station. Er kwam een groepje van twintig, dertig blanke jongens op ons af gerend. Emanuel en ik zijn gaan lopen, de Panos binnen – we kenden daar mensen. Ik herinner me de angst, het ­overlevingsinstinct, plots.

“Ik ben in elkaar geslagen, en ben daarna op een uiterst agressieve manier gearresteerd door de ­politie van Ninove. Uiteindelijk bleken ze me te ­hebben verward met iemand anders, maar het was best confronterend. Ik had de situatie niet zien ­aankomen. Ik deed karate, maar op zo’n moment is dat bijkomstig.”

Het voelt onwennig, het idee dat hij in januari de eed gaat afleggen, tegenover een muur van ­verkozenen van Forza Ninove.

“Er was de voorbije jaren behoorlijk wat ­overloperij in de Ninoofse politiek. Dat Bart De Wever nu sub-zero zegt, oké, maar dat gaat hier in Ninove niet zoveel betekenen. Ik ga ervan uit dat Guy D’haeseleer onze nieuwe burgemeester wordt. Dat hij, zoals aangekondigd, zwaar gaat beknibbelen op het OCMW. Hij zal allerlei dingen doen om mensen met een andere kleur weg te pesten.”

Een zetel te weinig

“Hij, Guy D’haeseleer, is niet de toekomst van Ninove. En als er iets is dat ik me nu beklaag, is dat ik er een week geleden niet harder in heb geloofd.”

Tot halfelf zondagavond bleef één nog te verdelen zetel urenlang zwalpen tussen Forza Ninove en Samen. Het scheelde uiteindelijk 11 stemmen op een totaal van 27.226. Een halve campagnedag, een paar gesprekken, en de meerderheid zou as such toch niet zijn gebroken, realiseert Wassim zich nu. Forza Ninove zou nog altijd 40 procent hebben gehaald, maar nét dat procentpuntje en die ene zetel te ­weinig om Ninove te veroordelen tot wat nu sterk lijkt op onafwendbare onbestuurbaarheid.

“Guy D’haeseleer is het nu aan zichzelf verplicht om te proberen de burgemeester te zijn van niet vier op de tien, maar alle Ninovieters”, zegt Wassim. “Daar ga ik de komende zes jaar op toekijken. En ik hoop dat jullie, media, net zoveel aandacht voor Ninove gaan hebben als de voorbije week.”