Relatiedeskundige Rika Ponnet beantwoordt de vraag van de week: "Mijn man discussieert voortdurend over politiek, hoe ga ik hiermee om?"

Viviane (56) is al meer dan 30 jaar getrouwd met Peter. "Hij is een intelligente, succesvolle en belezen man, maar heeft vaak uitgesproken ideeën en een dominant karakter. Het is zijn weg of geen weg."

"Voor elk van zijn ideeën gaat Peter met overgave in discussie. Ik vond dat in het begin van onze relatie interessant, daarna een wat vermoeiende eigenschap, nu een regelrechte allergie."

"De laatste tijd escaleert het ook als we onder vrienden zijn: het gaat dan altijd over politiek en over de aankomende verkiezingen. Peter is ondernemer met een uitgesproken liberaal gedachtegoed. Een aantal van mijn vrienden heeft een uitgesproken rood profiel. Voor Peter lijken de discussies met hen een sport. Hij gaat er erg ver in, kwetst mensen, domineert ze en eigenlijk wordt het altijd bitsig."

"Ik probeer te bemiddelen en te milderen, maar daar heeft hij duidelijk geen oren naar. Als ik hem er voorzichtig op aanspreek, wuift hij het weg. Zo erg als nu was het nooit, ik merk ook dat het onze vriendenkring verdeelt. Al die politieke heisa, hoe ga je daar nu het beste mee om?"

Beluister: Rika Ponnet beantwoordt de vraag van Viviane

Viviane is natuurlijk niet de enige die worstelt met politieke discussies onder vrienden en families. "Dat heeft te maken met het feit dat politieke ideeën meer dan ooit samenhangen met identiteit. We willen allemaal op een bepaalde manier gezien worden en onszelf profileren."

"Inhoudelijke tegenstellingen zijn er natuurlijk altijd al geweest. In het verhaal van Viviane gaat het dan ook niet zozeer over een blauw of rood profiel hebben, maar ook over een affectieve polarisatie en een toenemend wantrouwen."

"Tegenwoordig lijkt het alsof we geen collectief meer hebben, maar allemaal clubjes van mensen hebben", verklaart Rika. "Terwijl we natuurlijk meer dan één identiteit hebben. Vaak zie ik ook dat mensen zich volledig identificeren met die ene identiteit en zich aangevallen en afgewezen voelen als de andere tegengestelde ideeën heeft. Het roept bijna een primaire woede op: het ruikt direct naar oorlogsvoering."

Hoe ga je hiermee om? Het splijt wel families en verzuurt vriendschappen. "Soms wordt wel eens gezegd: 'Kunnen we overeenkomen dat we niet overeenkomen?' Dat is de essentie van wat hier aan de gang is."

"Dit verhaal gaat dus ook over omgaan met verschil. Aanvankelijk vond Viviane het zelfs aantrekkelijk dat Peter zo graag discussieert. Discussiëren kan namelijk ook leuk zijn, en ze vond hem boeiend. Het was ooit een deel van de aantrekkingskracht."

Waarom vindt Viviane zijn gedrag opeens toch vermoeiend? Rika legt het uit aan de hand van 3 behoeftes die we hebben in een (vriendschaps)relatie: "We willen onszelf kunnen zijn, we willen verbondenheid ervaren en we willen onszelf realiseren. Ik heb het gevoel dat Peter heel hard met zelfrealisatie bezig is, ten koste van de verbinding."

"Peter maakt er een sport van om te scoren, en is niet meer bezig met hoe ze het als vriendenkring doen. Hij wil gewoon winnen."

Waarom voelt iemand zich trouwens aangespoord om heel extreem in discussie te gaan? "Vaak is dat doordat die persoon zich al een tijdje niet meer gevalideerd of gehoord voelt. Ik denk dat zij aanvankelijk heel hard naar haar man opkeek, hem heel hard bevestigde, hem op het witte paard of op een troon zette. Vandaag rolt ze met haar ogen en denkt: 'daar begint hij weer'."

"Viviane en Peter hebben hier geen gesprek over: dit is gewoon een stellingenoorlog. Ze vraagt zich dus best eens af waarom dit zo belangrijk voor hem is. En voor alle duidelijkheid: onder vrienden van mening verschillen over politiek kan ook fantastisch zijn. Zo leer je ook argumenteren."

"In eerste instantie moet Viviane luisterbereid zijn, en hem in de ogen kijken", raadt Rika aan. "Dit begint thuis. Op dat moment zal Peter zich ook gehoord en gevalideerd voelen. Dan wordt er niet meer verdedigd, maar gepraat."