De man die het onderzoek had gevorderd, werd in 1986 geboren na een kunstmatige inseminatie die zijn ouders hadden laten uitvoeren door Geert V., een intussen gepensioneerde gynaecoloog aan het vroegere Sint-Rembertziekenhuis in Torhout (vandaag het AZ Delta in Roeselare, red.). “Onder meer op basis van vergelijkingen in online DNA-databanken heeft de man een wetenschappelijk onderbouwd vermoeden van vaderschap van de gynaecoloog zelf”, zo staat te lezen in een persbericht van de Brugse rechtbank. “In plaats van het zaad van een anonieme spermadonor zou de gynaecoloog zijn eigen zaad hebben gebruikt.”

Op basis van zijn vermoedens vorderde de man een vergelijkend DNA-onderzoek om definitief uitsluitsel te krijgen. De gynaecoloog verzette zich hiertegen door te verwijzen naar de anonimiteit die donoren moeten genieten.

LEES OOK. Wat bezielt een arts om vrouwen kunstmatig te bevruchten met zijn eigen zaad? “Voor God spelen”

Bij het beoordelen van het dossier hield de rechtbank rekening met verschillende elementen. Zo werd de afweging gemaakt tussen enerzijds het recht op zekerheid over de biologische afstamming en anderzijds het recht van een spermadonor op privacy en anonimiteit. Daarnaast werd opgemerkt dat de spermadonor wist dat het zou kunnen leiden tot een biologische afstammeling. Bovendien hadden de ouders van de eiser weliswaar een overeenkomst met de fertiliteitskliniek, maar was hun zoon uiteraard niet betrokken bij die afspraken. Genetische anonimiteit is volgens de rechter door de komst van DNA-databanken ook een illusie geworden.

“Anonimiteit geschonden”

Vervolgens werd vastgesteld dat de anonimiteit in principe van twee kanten komt, aangezien de spermadonor en de wensouders elkaar normaal gezien niet kennen. In dit concrete geval heeft de gynaecoloog dat principe echter mogelijk doorbroken door zijn patiënte met zijn eigen zaad te insemineren. Zelf weet hij dus wel of hij al dan niet de biologische vader is, terwijl de eiser in de onzekerheid blijft. De rechter noemt het dan ook frappant dat de gynaecoloog zich zo vastklampt aan de anonimiteit van donoren.

“Nu uit het onderzoek van de eiser een sterk vermoeden kan worden afgeleid dat de gynaecoloog net zelf destijds, bij de inseminatie van de moeder van de eiser, deze anonimiteit schond”, klinkt het. “De door hem ingeroepen rechtmatige verwachting om anoniem te blijven kan niet primeren aangezien hij door zijn eigen handelen schijnbaar de rechtmatige verwachting van de moeder van eiser dat zij zou worden geïnsemineerd met sperma van een anonieme donor met de voeten heeft getreden.”

1.500 euro per dag

De rechter oordeelde echter dat in dit specifieke dossier het recht op zekerheid over de biologische afstamming voorrang heeft op het recht van de gynaecoloog om zijn biologisch vaderschap verborgen te houden. Daarom werd een deskundige aangesteld die het vergelijkend DNA-onderzoek zal moeten uitvoeren om te achterhalen of de gynaecoloog de biologische vader is. Als de gynaecoloog niet meewerkt, hangt hem per dag vertraging een dwangsom van 1.500 euro boven het hoofd. De gynaecoloog kan wel nog beroep aantekenen tegen het vonnis. In afwachting daarvan kan het vonnis voorlopig nog niet uitgevoerd worden.

Daarnaast stelt de rechtbank uitdrukkelijk dat het DNA-profiel van de gynaecoloog voor geen enkel ander doel mag gebruikt worden. Het mag dus niet aan andere mensen doorgespeeld worden of in databanken worden opgenomen.