Ik heb Rutte vaak verdedigd, maar nu zat ik me te verbijten

Afgelopen zondag was de ­columnistenmarathon van deze krant. Heel veel mensen, heel veel kunstjes, en het laatste kunstje was een lied dat begeleid werd door elektrieke ­muziek, ongeveer op het geluids­niveau waarvan ik denk dat schoolbandjes het bereiken in een afgesloten kelder.

Ik zie de lol van het spelen in, maar niet van het luisteren. En dan was er ook nog de tekst: ‘Verlos ons van Rutte...’. Geef het publiek vooral wat het horen wil. Bij De Telegraaf zingen ze misschien: ‘Weg met ­Klaver’, of ‘Weg met Femke’, want die vrouw is in korte tijd alleen nog een voornaam.

Maar misschien zingen ze bij De Telegraaf dat soort liedjes niet, en dat zou ze sieren.

Ik voelde me gegijzeld door de muziek: je zit daar, je wilt niemand afvallen, maar alles in je lichaam ­verzet zich. Het zijn onder andere die bastonen die zo loeihard via het oor je gehele bottenstelsel door ­elkaar schudden, dat het begint te lijken op ‘music boarding’. Ik ben een watje, weet ik, want als middelbare scholier kwam ik eerder thuis van een ‘schoolfuif’ omdat de muziek niet te harden was. Dat maakte me er toen al niet jonger op.

En dan zo’n tekst: ‘verlos ons van Rutte’. Ik weet niet hoeveel VVD-stemmers zich onder het Volkskrantpubliek bevinden, maar schat dat het om een minderheid gaat. Het is alsof je bij de Vrijdenkersvereniging nog eens hard brult: ‘Weg met God’. Het mag, het kan, er zijn geen juridische bezwaren, maar het getuigt nu ook niet van een avontuurlijke geest. Het getuigt van het tegendeel van Publikumsbeschimpfung: het naar de mond zingen van het publiek.

Zo monkelde ik een tijdje door, ook tegen een collega die je onmogelijk radicaal-links kan noemen, en die zei: ‘Heb je Rutte nog gezien bij Buitenhof?’

Dat had ik niet, want toen zat ik in de kerk. De scheiding tussen staat en kerk is voor mij al enige tijd zeer letterlijk geworden, vanwege de elkaar uitsluitende tijden.

Ik keek Buitenhof terug, en ineens hoorde ik mezelf die eerdere liedjestekst prevelen. Rutte zelf zei: ‘Leuk’. ‘Dat ik het voor Nederland mag doen: superleuk.’

Over het klimaatakkoord: ‘Daar ben ik, ja sorry hoor, daar is ie weer – daar ben ik optimistisch over.’ ‘Waanzinnig gaaf land…doen we met z’n allen.’

Het zijn geen gloednieuwe teksten, ik heb ze vaker van Rutte gehoord, maar nooit eerder klonk het zo letterlijk, alsof de premier net een brevet had gehaald als motivational speaker. Een mens mag optimistisch zijn, het schijnt iets genetisch te ­wezen, maar zo de blijde, gladgestreken boodschap naar binnen te douwen – het had iets onbehoorlijks.

Ik heb Rutte vaak verdedigd, ik heb letterlijk geschreven dat ik me niet kon voorstellen dat mensen een hekel aan hem hadden, wat weer iets anders is dan met hem van mening verschillen, maar nu zat ik me te verbijten.

Ik heb in het verleden vaak op de VVD gestemd, ook in Amsterdam. U weet hoe dat gaat: flesje wijn mee naar het stembureau en ogen dicht.

Maar omdat de Amsterdammers een minderheid uitmaken van de Nederlandse bevolking, en de VVD in die stad geen hoofdrol meer speelt, kon Rutte de nationale allergie die Amsterdammers in de rest van het land weten op te wekken goed gebruiken. De ‘witte wijn sippende, Amsterdamse elite’: het is een veeg teken als de minister-president van Nederland zich niet tot de elite ­rekent, na acht jaar in het Catshuis. Wie behoren dan wel tot die onzichtbare vijand? Zelfs Trump, die nu zijn dochter wil parachuteren als president van de Wereldbank, is uiteraard ‘niet van de elite’.

Hoe onwaarachtig kan het worden.

De enige woorden van Rutte die enigszins hout sneden, waren die over het VK, de Brexit en de wanorde die daarvan het gevolg zijn. En terwijl Mays ‘akkoord’ even later massaal werd weggestemd, zat onze premier het publiek dus bang te maken voor de grootstedelijke ‘elite’. Begon die Brexit ook niet zo, met een paar Eton-boys die vanaf hun landhuizen het schrikbeeld van Londen schetsten, waar good old Britain verslagen werd door vreemde, elitaire elementen?

Dat is de narigheid van Rutte: het land willen behoeden voor tweespalt, en dan zelf beginnen te stoken.

‘Weg met Amsterdam.’ Er zit een liedje in.