Kees van der Staaij: Ben ik geen farizeeër? (vervolg)
Met zijn voorgangers Henk van Rossum en Bas van der Vlies is Kees van der Staaij van mening dat er geen tegenstelling is tussen getuigen en praktische politiek. ‘Daar is in de SGP wel strijd over geweest. Maar zij hebben gezegd: stop die vruchteloze discussie, het zijn twee kanten van dezelfde medaille.’ Dat neemt niet weg dat het door de secularisatie steeds uitdagender wordt rechtstreeks de Bijbel te laten spreken in de Tweede Kamer, erkent Van der Staaij. ‘Ik doe dat in elk geval bij de Algemene Beschouwingen, maar meer dan voorheen aan de hand van bekende bijbelverhalen. We moeten aan de hand van die verhalen laten zien waardoor we geïnspireerd worden. Als je daar niet over spreekt, ontstaat al snel het beeld dat het geloof slechts een set regeltjes is.’
U bent nu acht jaar partijleider. Hebt u iets aan de SGP willen veranderen?
‘Niet in m’n eentje. Maar ik vond het wel belangrijk dat de SGP zich op een aantal punten verder ontwikkelde, om de eigen achterban vast te houden maar ook nieuwe kiezers te kunnen aanspreken. De ontzuiling biedt ook kansen: het kan betekenen dat je natuurlijke achterban niet meer automatisch op je stemt, maar het kan ook betekenen dat een andersdenkende zomaar op jou stemt.
Daarom zijn we meer met speerpunten gaan werken. In deze tijd moet je ook zelf dingen op de agenda zetten, vanuit eigen kracht. Dat doe ik liever dan in tijden van grote secularisatie zeggen waar ChristenUnie en CDA allemaal in tekortschieten.’
U bent ook vaker in de media dan uw voorgangers.
‘Van der Vlies was heus vaker in de media dan mensen denken. Dat ik talkshows platloop, is ook niet waar. Bij De Wereld Draait Door ben ik geloof ik twee keer geweest. We doen veel dingen niet.
De werkelijkheid is dat ik vaak erg tegen een optreden in zo’n programma opzie. Mijn hart gaat meer uit naar rustiger programma’s, waar je je verhaal completer kunt vertellen. Maar dan zeggen fractiemedewerkers: dat heeft minder impact dan een grote talkshow. Zij stimuleren mij juist om naar de dingen te gaan die ik zelf niet zo zie zitten. Menselijkerwijs gesproken loop je in zo’n talkshow een groot risico om afgebrand te worden. Daarom doe ik het alleen als ik ervan overtuigd ben dat het de moeite waard is, ik een eerlijke kans krijg, en het gaat over een thema dat voor ons belangrijk is.’
Speelt mee dat u ook via die programma’s uw eigen achterban prima kunt bereiken?
‘Dat is niet de inzet. Maar het is wel waar dat het mij soms verrast dat ik ook uit de eigen achterban meer reacties krijg op zo’n tv-optreden dan op een mooi opinieartikel in een blad dat in de achterban veel gelezen wordt.’
In honderd jaar zijn er, hoewel er wel kritische leden zijn, in feite geen afsplitsingen van de SGP gekomen.
‘De eenheid in de partij is nog altijd groot. Daar ben ik best wel verwonderd over, omdat het kerkelijk gezien in die honderd jaar minder goed is gegaan. Dat in de partij de eenheid bewaard is gebleven, is daarom iets om zuinig op te zijn. Dat betekent ook dat we met verschilpunten voorzichtig moeten omgaan. Mediagebruik, godsdienstvrijheid, de positie van de vrouw: daar wordt verschillend over gedacht, en daar moet je je wel bewust van zijn als je leiding geeft aan de partij.’
We hebben u al vaker proberen te verleiden tot het uitspreken van uw standpunt over de deelname van vrouwen aan de politiek. Is dit de reden waarom u daar zo omzichtig over spreekt?
‘Ik zie inderdaad niet de meerwaarde van scherp geprofileerde, persoonlijke standpunten, maar wil liever de verbinder zijn. Ik sprak een vrouw uit Overijssel die zich zorgen maakte dat de SGP te gemakkelijk meegaat in aanpassing van de visie op de positie van de vrouw. Toen we doorpraatten, bleek dat haar oma in de gevangenis heeft gezeten omdat ze tegen de stemplicht voor vrouwen was. Die oma had daarbij Gods nabijheid sterk ervaren. Dat zijn verhalen die in zo’n familie grote indruk hebben gemaakt, en dat snap ik.
Maar aan de andere kant zijn er jonge mensen die mij vragen: moet ik naar een andere partij als ik anders denk over de deelname van vrouwen aan de politiek? Dan zeg ik: wacht even, ik wil jou er graag bij houden. Dat vertel ik ook weer aan die andere mensen. Leidinggeven vereist dus een beetje stuurmanskunst, waarmee ik ook het begrip van mensen voor elkaar wil voeden.’
Toen Bas van der Vlies vertrok, was u de aangewezen opvolger. Die is er nu niet, of het moet het nieuwe Kamerlid Chris Stoffer zijn.
‘Daaruit blijkt dat je geen harde datum van vertrek kunt plannen. Het zal afhangen van de omstandigheden. Dit werk geeft mij nog altijd veel energie, en privé krijg ik die energie gelukkig ook. Maar ik heb niet het gevoel dat ik per se als Kamerlid m’n AOW-leeftijd moet halen. Ik ben niet ontzettend verslingerd aan de politiek, denk ik. Maar ik doe wel graag ideëel werk. Verkoper van auto-onderdelen is een volstrekt eerbaar beroep, maar ik zou er niet gelukkig van worden.’ ?
