Hoe friteuses helpen bij het vormen van koele wolken
Vetzuren die vrijkomen tijdens het frituren, dragen bij aan de vorming van wolken die op hun beurt het klimaat koelen, aldus Britse wetenschappers. Een oplossing voor de opwarming van de aarde?
Zo'n 10 procent van al het fijn stof boven Londen bestaat uit vetzuren. Onderzoekers stellen dat de vetmoleculen zichzelf in complexe 3D-structuren schikken. Als atmosferische druppeltjes of aerosols houden ze relatief lang stand en liggen ze mee aan de basis van het ontstaan van wolken.
Aerosols
Met hun onderzoek willen de wetenschappers in de eerste plaats meer duidelijkheid scheppen over de rol van aerosols op temperatuur. Een aerosol is een mengsel van stofdeeltjes of vloeistofdruppels in een gas. Wolken en mist zijn voorbeelden van een aerosol, bestaande uit zeer kleine druppeltjes water in lucht. Een voorbeeld van een aerosol die bestaat uit vaste deeltjes is rook (bijvoorbeeld roet).
Aerosols spelen een cruciale rol in de vorming van het klimaat. Sommigen weerkaatsen zonlicht richting de ruimte, anderen absorberen het. Onderzoekers weten al geruime tijd dat de uitstoot van vetzuurmoleculen uit friteuses aerosoldeeltjes als het ware kunnen bedekken, nu werd voor het eerst gekeken naar hun rol in de druppeltjes.
Honing
Met behulp van ultrasone levitatie werden individuele druppels pekel en oliezuur in positie gehouden. Zo kon het onderzoeksteam ze analyseren met een laserstraal en röntgenstralen. "We ontdekten dat deze druppels door hun samenstelling veel langer in de atmosfeer blijven", stelt hoofdauteur van het onderzoek professor Christian Pfrang (Universiteit van Reading).
'In plaats van een druppel water heb je iets dat op honing lijkt'
"De structuren zijn heel kleverig. Dus in plaats van een druppel water heb je iets dat eerder op honing lijkt. Daardoor werken de processen in de druppel langzamer", aldus Pfrang tegenover BBC News. "Ze zijn beter bestand tegen oxidatie en blijven daarom langer ter plaatse. Dat vergemakkelijkt de vorming van wolken."
McDonald's
Wetenschappers denken dat het aantal vetzuurmoleculen in de lucht relatief hoog is. Boven Londen zouden ze zo'n 10 procent van de fijne deeltjesmassa uitmaken. Dat kan van invloed zijn op het aantal wolken en de hoeveelheid warmte die ze terug reflecteren in de ruimte.
"De moleculen van McDonald's zullen meer dan een dag blijven hangen, in plaats van enkele uren", zegt Pfrang. "Het 'luchtpakket' van McDonald's blijft zo veel langer ter plaatse. Dat is belangrijk voor onderzoek naar luchtvervuiling, maar ook om het effect op wolken te bepalen."
Een oplossing om de opwarming van de aarde tegen te gaan is het volgens de wetenschappers niet. Zij hopen dat hun onderzoek meer duidelijkheid schept over de rol van vetzuren op het klimaat.
