Tijdens het vragenuurtje in de Kamer kreeg Justitieminister Koen Geens (CD&V) een paar pittige vragen voorgeschoteld over de vrijlating en de uitwijzing van de Albanese topgangster Safet Rustemi (33), die na het betalen van een borgsom van 25.000 euro werd vrijgelaten in afwachting van zijn proces en alsnog werd gerepatrieerd naar zijn land van herkomst. Waar hij nu vrolijk in zijn vuistje lacht. Dat de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) op die manier meewerkt aan ‘georganiseerde straffeloosheid’, kwam Geens en zijn bevoegde collega Theo Francken (N-VA), staatssecretaris voor Asiel en Migratie, duur te staan.

Een zichtbaar verontwaardigde Monica De Coninck (SP.A) verweet de regeringsleden dat ze een topcrimineel een ‘cadeau met een strik errond’ bezorgd hebben. ‘Je zou denken: “Opgeruimd staat netjes”, maar het is niet zo simpel. Er is een topcrimineel op vrije voeten. Iedereen weet dat die man op borgtocht vrij is, alleen de DVZ weet het niet. Daar bestaan twee woorden voor: struisvogelpolitiek en schijnveiligheid.’

Ook Hendrik Vuye (Vuye&Wouters) ging flink tekeer tegen de ‘door de wereldvreemde DVZ georganiseerde straffeloosheid’. De staatssecretaris, die zijn communicatie de voorbije dagen fors bijstuurde na het optreden van advocaat Sven Mary in Terzake gisterenavond, kreeg eveneens een veeg uit de pan. ‘Eerst tweet Francken dat het gebruikelijk is, dan dat het uitzonderlijk is, en vervolgens dat hij een onderzoek gaat instellen naar de repatriëring van Rustemi’, sneerde Vuye. Hij wees erop dat de Vreemdelingenwet Francken perfect toelaat om een vrijgelaten illegale crimineel onder te brengen in een gesloten centrum, in afwachting van definitieve uitspraak.

Verdediging Francken onderuit

Geens erkende dat de DVZ op de hoogte had kunnen en moeten zijn van het feit dat Rustemi vrijgelaten werd na het betalen van een borgsom. Daarmee haalde hij de verdediging die Francken de voorbije dagen had opgetrokken - ‘de DVZ was niet op de hoogte’ - onderuit. ‘De gevangenisdirecteur heeft met een modelformulier de DVZ in kennis gesteld van de opheffing van de voorlopige hechtenis. Vervolgens is de dienst hem op 12 juni 2017 zelf uit de gevangenis van Sint-Gillis gaan halen. Bij de overdracht kreeg de DVZ een fiche mee waarop vermeld wordt dat de borg betaald is.’

Twee: de DVZ heeft wel degelijk inzage in de databank Sidis Suite, die de gegevens verzamelt van personen aan wie een vrijheidsstraf, een vrijheidsbenemende maatregel (voorlopige hechtenis) of een internering werd opgelegd, aldus Geens.

‘Daarnaast stel ik ook vast dat de DVZ in dit dossier geen advies heeft gevraagd aan het Openbaar Ministerie, hoewel dat wettelijk alleen verplicht is in terrorismezaken’, voegde de minister er nog aan toe. Hij beloofde zich samen met zijn collega Francken ‘te beraden over hoe we beter kunnen samenwerken in dit soort dossiers.’

’Gepimpte cijfers’

De Coninck en Vuye toonden zich niet onder de indruk van dat antwoord. Volgens Vuye is het nu wel duidelijk dat Francken zijn cijfers ‘pimpt’, toen de staatssecretaris in kwestie een lachje produceerde, ontketende De Coninck haar duivels. ‘Het is niet om te lachen meneer Francken’, klonk het boos. ‘U geeft ze een vrijgeleide om naar het buitenland te gaan en betaalt nog hun ticket ook! Doe uw werk.’

Opvallend: ook binnen de meerderheid wilde men er graag het fijne van weten. Open VLD-Kamerlid Katja Gabriëls zoomde in op de vrijlating van een man met een kerfstok als die van Rustemi. ‘We staan achter het uitwijzingsbeleid van illegale criminelen, maar wel op voorwaarde dat ze ginder hun straf uitzitten. Want op deze manier bereiken we niets. Is onze samenleving veiliger geworden? Ik denk het niet.’ Over die beslissing zei Geens enkel dat de Brusselse Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI) in juni 2017 geoordeeld heeft dat detentie niet langer nodig is als de borgsom betaald zou worden.