Direct naar artikelinhoud

Hoe Duncan Laurence het Songfestival naar Nederland haalde

Voor het eerst in 44 jaar won Nederland zaterdagavond het Eurovisiesongfestival. Deze vijf factoren hielpen grote onbekende Duncan Laurence uit te groeien tot de grote favoriet.

en
Hoe Duncan Laurence het Songfestival naar Nederland haalde
Beeld ANP

‘What the hell just happened?’ Met die woorden opende Duncan Laurence zaterdagnacht de persconferentie,  nadat hij op het podium van de Tel Aviv Expo in een gouden confettiregen nog één keer zijn winnende liedje Arcade had gezongen. Hij stootte in alle vrolijke opwinding een glas water om (‘O, kut!’), maakte charmant grijnzend grapjes met journalisten die wilden weten of hij had genoten van het niet al te beste optreden van Madonna (‘Zoals je hoort focus ik op haar performance’) en vertelde hoe hij de lange avond had beleefd.

Wat zijn geheim was, vroeg één verslaggever hem, welk succesrecept kon hij aan toekomstige deelnemers van het Eurovisiesongfestival meegeven? ‘Het geheim is om geen geheim te hebben’, antwoordde Duncan Laurence. ‘Jezelf gewoon openstellen’, vervolgde hij. 'Gewoon jezelf zijn en gewoon muziek maken’ - allemaal dooddoeners natuurlijk, maar dat kun je hem moeilijk kwalijk nemen. 

Wie de Songfestival-winnaars van afgelopen jaren bekijkt moet direct concluderen dat er nauwelijks een peil te trekken valt op de smaak van de vakjury’s en het televotende kijkerspubliek, die ieder voor de helft de einduitslag bepalen. Sinds Ding-a-dong van Teach-In (1975) was het Nederland niet meer gelukt om nummer één te worden, tot nu. Tóch een poging: deze vijf factoren hielpen Duncan Laurence een handje om van grote onbekende uit te groeien tot de publiekslieveling van het 64ste Songfestival.

1. Het liedje was goed

Hij schreef zijn liedje in een melancholieke bui, zei Duncan Laurence voor zijn vertrek naar Tel Aviv in een interview met de Volkskrant. Maar daarna sleutelde hij twee jaar aan Arcade, ook met zijn producer Wouter Hardy. Dat lijkt misschien overdreven voor een ballade van drie minuten. Toch hoor je het er aan af.

De opbouw van Arcade is geniaal. Er komt een waaier aan sentimenten voorbij, van ingetogen en kwetsbaar tot gepijnigd en berustend, en de instrumentatie van piano, engelenzang, drums en violen staat steeds in dienst van al die zieleroerselen. De stem van Duncan Laurence is in alle stadia van vervoering geloofwaardig: hij ontroert in de haast mompelende startfase en graait daarna ook met zijn falsetstem in ieders gevoelsleven.

De herkenbaarheid van de emoties maakte Arcade zo geschikt voor een grenzeloos festival: iedereen kent het hartzeer dat nu eenmaal hoort bij een verloren liefde. En Laurence zong zijn lied in alle uitvoeringen authentiek en oprecht. ‘Misschien omdat ik het verhaal ook steeds aan mijzelf vertel’, zei hij zelf.

Arcade mocht een rustpunt zijn in het soms nogal schaterende liedjesaanbod, eigenlijk gebeurde er dus ontzettend veel. Ook bij zijn vertolking in de finale moeten kijkers op het puntje van de stoel hebben gezeten, om maar niets te missen van deze achtbaan van affectie. 

2. Duncan Laurence werd een hype

Duncan wie? Toen de selectiecommissie van omroep Avrotros eind januari bekendmaakte dat ze Duncan Laurence - de artiestennaam van Duncan de Moor - namens Nederland naar het Songfestival stuurde, was hij voor de meeste mensen een volslagen onbekende. De 25-jarige singer-songwriter studeerde afgelopen jaar af aan de Tilburgse Rockacademie en deed in 2014 mee aan RTL 4-talentenjacht The Voice of Holland, het seizoen dat werd gewonnen door de drie zussen van O’G3NE. Zij deden in 2017 mee aan het Songfestival.

Het was Ilse DeLange die de selectiecommissie van Avrotros op de muziek van Duncan Laurence wees. Ze was zijn coach in The Voice en behaalde in 2014 als The Common Linnets, samen met Waylon, de tweede plaats van het Songfestival. Begin maart presenteerde Duncan Laurence zijn liedje bij De Wereld Draait Door. Diezelfde dag verscheen de videoclip van Arcade op YouTube. Een week later stond Nederland op één bij de bookmakers, de gokkantoren waar geld kan worden ingezet op wie de wedstrijd gaat winnen. Eenmaal in Israël namen de hem toebedeelde winkansen alleen maar toe, tot over de 50 procent. 

Goed, de bookmakers hebben het niet altijd bij het juiste eind, maar het is niet voor niets dat Songfestival-volgers de gokkantoren nauwlettend in de gaten houden en enige voorspellende gaven toedichten. Afgaande op hun voorspellingen van vlak voor de finale hadden ze sinds 2009 drie van de tien Songfestival-winnaars goed. Andere winnaars hielden zich meestal wel op in bovenste regionen van de lijst met favorieten, of ze stonden in de weken voor de finale al eens op de eerste plaats.

Wat een koppositie bij de bookmakers hoe dan ook garandeert, is een hype. Duncan Laurence kon de afgelopen weken in Tel Aviv op bakken internationale media-aandacht rekenen, wat natuurlijk goed van pas komt bij het Songfestival. Televoters mogen niet op hun eigen land stemmen, dus de liefde moet uit het buitenland komen.

Arcade is intussen dik 16 miljoen keer gestreamd op Spotify, de clip op YouTube is 10 miljoen keer bekeken. Daar gingen van alle andere deelnemers alleen de Italiaanse artiest Mahmood (51 miljoen streams) en John Lundvik uit Zweden (bijna 17 miljoen streams) overheen.

3. Hij kon de concurrentie hebben

Het nummer met de hoogste luistercijfers op Spotify eindigde uiteindelijk op de tweede plaats, maar de ontknoping van het Songfestival bleef tot het allerlaatste moment spannend. Net als Duncan Laurence schreef Mahmood de persoonlijke tekst van zijn liedje zelf. De Italiaanse inzending over het gemis van een vaderfiguur viel op als een van de weinige hedendaags klinkende Songfestivalliedjes.

Zoals gezegd: het lijkt elk jaar weer alle kanten op te kunnen. Oók de minder toegankelijke grompathos van de antikapitalistische IJslandse band Hatari - de opvallendste act - had het zo bezien tot een eindzege kunnen schoppen. Of het popgospelnummer uit de altijd-goed-schatkist van Zweden. Wellicht ook de ouderwetse feministische ballad uit Noord-Macedonië, die bij de vakjury’s verrassend populair bleek. En ja, héél misschien zelfs cultzanger Serhat uit San Marino over wie Avrotros-commentatoren Jan Smit en Cornald Maas tijdens de finale-uitzending maar chagrijnige opmerkingen bleven maken.

In de aanloop naar zaterdag leek Duncan Laurence vooral te vrezen hebben van de Australische operazangeres Kate Miller-Heidke, die in een eindeloze jurk op een zwiepende paal boven het podium zweefde en over haar postnatale depressie zong. Het was dat klassieke soort Songfestival-spektakel waarvoor iedereen ’m na de halve finales toch even kneep, en waaraan het creatieve team van Duncan Laurence tegenwicht wilde bieden met een eenvoudig podiumbeeld. Gewoon een authentieke, zuiver zingende zanger in een goed denimpak (van ontwerper Sjaak Hullekes), in het donker achter een piano. Een uit het plafond neerdalende lichtbal moest tijdens zijn meeslepende uitvoering van Arcade voor kippenvel zorgen.

Zoals Duncan Laurence zelf nog eens benadrukte toen de winst binnen was: de muziek stond bij hem steeds voorop. Kennelijk waren de vakjury's en televoters ook toe aan een beetje rust in de tent na de over-de-top act waarmee tokkende Netta vorig jaar het Songfestival naar Israël zong.

4. Hij had de gunfactor

Misschien was het ook wel in zijn voordeel, qua gunfactor, dat na een rits Bekende Nederlanders (Anouk, Douwe Bob, Trijntje Oosterhuis, Waylon) nu een jonge, gretige, grote onbekende zonder sterallures kon uitgroeien tot grote favoriet. Zelf vond Duncan Laurence het in ieder geval een charmant idee om zich via het Songfestival aan Nederland én een groot Europees publiek te presenteren.

‘Wat is het toch mooi dat mensen die hele reis van mij mee kunnen maken’, zei hij in de Volkskrant. ‘Dat het begin van mijn carrière in de muziek gewoon voor iedereen mee te beleven is, tot straks op het podium in Tel Aviv aan toe. Ik zie het echt zo: ik ben met heel veel mensen op een trein gestapt, iedereen gaat mee. En straks in Tel Aviv komen er nog meer mensen bij, de club wordt steeds groter.’

Ook de concurrentie liet zich tijdens het festival steeds lovend uit over zijn zangkwaliteiten en sympathieke voorkomen. Onder al die aandacht bleef hij voortdurend relaxt, of hij nu aanschoof bij DWDD of microfoons onder zijn neus kreeg in Israël. Zijn ervaren coach Ilse DeLange plaatste zaterdag een lofzang op Instagram: ‘Wat mij van deze twee weken in Tel Aviv het meest zal bij blijven: ik heb een jonge artiest gezien die volledig zichzelf is. Die jaren het geduld heeft gehad om te werken aan de kunst van het songwriten en die zijn eigen stem heeft gevonden.’

Dit bericht bekijken op Instagram

Een foto die is geplaatst door null (@ilsedelangemusic) op

5. Het Songfestival slaat een andere richting in

Duncan Laurence ziet zichzelf als een exponent van een nieuw type Songfestival, dat na zijn overwinning ook best eens van de grond zou kunnen komen. Veel landen, ook Nederland, vaardigden de afgelopen decennia min of meer bekende artiesten af die op het Europese podium weleens een internationale slag zouden kunnen slaan. Vaak was er ook een zoveelste album in het zonnetje te zetten; het Songfestival als start van een promotietournee, met alle afbreukrisico’s van dien.

Volgens de winnaar van 2019 zou het festival aan kracht winnen als het een Europese talentenwedstrijd zou worden, waar beginnende artiesten liefst met hun eigen werk zouden kunnen doorbreken bij een miljoenenpubliek. Met een eigen, persoonlijk verhaal dat ooit in een slaapkamer aan een notitieblok was toevertrouwd. Waar al die kijkers écht iets bij kunnen voelen. En er ook iets te ontdekken valt ‘en winnen eigenlijk bijzaak wordt’, aldus Laurence zelf, tegen de Volkskrant.

Mooie idealen. Maar die prijs is binnen en dat mag Nederland voorlopig nog best even erg belangrijk vinden.

LEES VERDER

Eurovisie Songfestival: een duur feestje om Nederland mee op de kaart te zetten
Na de feestvreugde over de winst van Duncan Laurence op het Eurovisie Songfestival in Israël rest nu de vraag: wat houdt het in – organisatorisch en financieel – omhet muzikale evenement in 2020 op Nederlandse bodem te houden?

Met Duncan Laurence luisteren naar Arcade – toon voor toon
Waarom scoort Arcade zó goed, dat Duncan Laurence er het Songfestival mee heeft gewonnen? We luisterden nog eens goed, samen met singersongwriter Laurence.