Direct naar artikelinhoud
Buitenland

In het Noord-Koreaanse leger stoppen vrouwen met menstrueren

Een Noord-Koreaanse soldaatBeeld AP

Als vrouw dienen in het vierde grootste leger ter wereld is geen pretje. De BBC sprak onder meer met Lee So Yeon (41). Zij diende tien jaar lang in het Noord-Koreaanse leger. "De commandant bleef na de werkuren in zijn kamer en verkrachtte de vrouwelijke soldaten die onder zijn bevel stonden."

Yeon diende tien jaar in het leger, van 1992 tot 2001. Net als duizenden andere vrouwen ging zij in dienst tijdens de hongersnood begin jaren negentig. Het leger garandeerde een dagelijkse maaltijd. Jieun Baek, auteur van North Korea's Hidden Revolution, stelt dat de hongersnood Noord-Koreaanse vrouwen in het leger dwong, waar ze doelwit werden van mishandeling.

'Door ondervoeding en stress stopte ik na een halfjaar met menstrueren.'
Lee So Yeon

Baek en Juliette Morillot, auteur van North Korea in 100 Questions, omschrijven Noord-Korea als een conservatieve patriarchale samenleving. De getuigenis van Yeon past in dit kader. In de jaren negentig traden duizenden vrouwen toe in het leger, maar dat instituut was helemaal niet ingericht op vrouwelijke soldaten. 

Hygiëne

Als 17-jarige rekruut onderging Yeon een vergelijkbare opleiding als de mannen in haar regiment. De fysieke oefeningen waren misschien iets korter, maar daar stond tegenover dat vrouwen kookten en schoonmaakten, twee taken die mannen niet moesten doen. Douches hadden geen warm water, de toiletten werden gedeeld.

'Vrouwen worden nog steeds als 'ttukong unjeongsu' gezien, wat zich letterlijk vertaalt als 'kookpotdeksels'.'
Juliette Morillot

"Door ondervoeding en stress stopte ik na een halfjaar met menstrueren", vertelt Yeon. Volgens haar was het een wijdverspreid fenomeen. Echt erg vond ze het niet. Het leger voorzag niet in maandverband. Katoenen doekjes moesten worden hergebruikt en werden in het geheim gewassen. 

Sinds 2015 moeten Noord-Koreaanse vrouwen verplicht zeven jaar in dienst. Vandaag zitten volgens de BBC zo'n 40 procent van alle vrouwen tussen 18 en 25  in het leger. Hun situatie is iets beter dan in de jaren negentig: ze krijgen gezondheidsmiddelen, maar zeker op het platteland blijft het leger volgens Morillot onvoorbereid op de komst van vrouwen. 

Misbruik

Yeon stelt nooit verkracht geweest te zijn, maar 'kameraden' van haar wel. "De commandant bleef na de werkuren in zijn kamer en verkrachtte de vrouwelijke soldaten onder zijn bevel. Dat bleef maar duren." Officieel staat op verkrachting een celstraf van 7 jaar in Noord-Korea, maar weinig durven te getuigen.

Vrouwelijke soldaten aan de grens met China.Beeld AP

"Het is zoals huiselijk geweld, het wordt algemeen aanvaard", stelt Morillot. "Noord-Korea heeft een door mannen gedomineerde samenleving. Traditionele rolpatronen blijven bestaan. Vrouwen worden nog steeds als 'ttukong unjeongsu' gezien, wat zich letterlijk vertaalt als 'kookpotdeksels'. Het betekent zoveel als: blijf in de keuken, waar je hoort." 

Op haar 28ste mocht Yeon het leger verlaten om meer tijd door te brengen met haar familie. Uiteindelijk vluchtte ze in 2008, in twee pogingen, naar China en uiteindelijk naar Zuid-Korea.