All Greeks Festival wil "8 weken lang van Gent het Athene van de 21e eeuw maken"

Het All Greeks Festival duurt 8 weken, nog tot en met zondag 23 juni. Alle voorstellingen zijn gratis en vinden plaats in openlucht in de vroege ochtend. En dat vond Milo Rau, huisartiest bij NTGent en bedenker van het concept, erg belangrijk. 

"Milo (Rau) vindt het vreemd dat we altijd eerst een hele dag gaan werken en dan pas naar een voorstelling gaan", legt Matthias Velle, dramaturg en curator van het festival uit. "Hij wil dat mensen hun meest wakkere uren spenderen aan kunst en dat ze 's ochtends al, voor ze gaan werken, samenkomen en naar het theater gaan."

Gisterochtend werd alvast de feestelijke aftrap gegeven tijdens de 'Parade van vuur en overvloed', die begon aan bibliotheek De Krook (waar de tragedieteksten bewaard worden) en tot aan het Sint-Baafsplein (waar de thuisbasis van NTGent is) liep.

"In het antieke Athene opende een theaterfestival ook met een grote optocht, die was veeleer komisch en carnavalesk dan tragisch, hoewel het een tragediefestival was. Dat was met saters, bacchanten, seks, drugs en rock-‘n-roll. Ik dacht: we doen ook zo'n parade, maar dan de familievariant ervan." 

Alle overgebleven Griekse tragedies komen de komende weken aan bod, gespreid over 8 weken, in 8 Gentse buurten. Dat zijn Centrum (week 1), Citadelpark (week 2), Guislainsite (week 3), Muide-Meulestede (week 4), Ledeberg (week 5), Centrum - Sint-Pieters - Rabot (week 6), Bloemekenswijk (week 7), Blaarmeersen - Watersportbaan (week 8). 

Naast de NTGent-makers spelen er ook andere collectieven (zoals Olympique Dramatique, STAN, De Hoe, Lisbeth Gruwez, Pincess Isatu Hassan Bangura, Stefan Hertmans,...) en zijn er samenwerkingen met sociale organisaties en buurtbewoners. 

Het gaat meestal niet om letterlijke opvoeringen van klassiekers, iedereen is met de eeuwenoude teksten aan de slag gegaan. "De gezelschappen hebben carte blanche gekregen. We zijn op zoek gegaan naar tragedies die bij hen pasten en wij zijn ook op zoek gegaan naar waar de inhoud raakt aan iets in Gent en de samenleving vandaag. Waar vinden we van het verhaal iets terug in de publieke ruimte?", legt Matthias Velle uit.

Zo geeft hij het voorbeeld van het amfitheater in het Citadelpark. "Dat is een verborgen parel, die ons een beetje in een Gents Epidaurus (oud-Griekse stad met een theater dat een van de best bewaarde in zijn soort is in Griekenland, red.) brengt."

In tegenstelling tot wat veel mensen denken lopen tragedies trouwens niet altijd slecht af. "Er wordt maar een klein kransje als de canon beschouwd: iedereen kent Medea of Oedipus, maar er zijn veel meer tragedies die een gelukkige afloop hebben", legt Velle uit. "Tragiek voor de Grieken staat niet gelijk aan wat wij als tragisch beschouwen vandaag. Voor hen lag dat genuanceerder." 

De verhalen van de Griekse tragedies zijn dan wel 2.500 jaar oud, maar dit festival wil vooral ook de link leggen met onze wereld van vandaag. Want de grote tegenstellingen van vandaag bestonden al ten tijde van de oude Grieken. "Griekse tragedies zijn een enorme spiegel voor onze stad en samenleving. Die verhalen gaan over de grote vraagstukken en tegenstellingen in die stukken die tegelijk enorm over vandaag gaan: migratie, de toekomst van onze democratie, de spanning tussen vrijheid en veiligheid, tussen nationale soevereiniteit en internationale mensenrechten." 

Velle maakt het concreet met het voorbeeld van de 'Bacchanten' van Euripides. "Dat is een van mijn lievelingstragedies. Die gaat over het ontstaan van de tragedie. Dionysus, de god van de wijn, wellust, wanorde, wordt niet toegelaten in Griekenland door Pentheus. Hij is een autocraat, zweert bij law and order. Je ziet daar de spanning tussen de vrijheid, een soort collectieve knaldrang en Pentheus, die staat voor veiligheid. Het wordt erger en erger tot iedereen bekaaid afkomt van die dynamiek. Behalve de god zelf uiteraard, die ontsnapt aan alles."

Het festival wordt in De Blaarmeersen afgesloten met een raveparty, "een gratis feest van de inclusie, een feest van de god van de tragedie" waarop iedereen uitgenodigd is. 

Zondagochtend na de rave zal de voorstelling 'De bakchanten' van Villa Voortman, Het Scheldeoffensief & Compagnie Marius opgevoerd worden. "Voor Gentenaars is De Blaarmeersen het Rijk van de Vrijheid", legt Velle uit. "Tijdens een hittegolf kan je er afkoelen, je kan er het leven vieren. Maar de voorbije jaren is dat veranderd, eerst door de coronamaatregelen, dan kwamen er problemen met amokmakers (Brusselse en andere jongeren)."

"Het stadsbestuur heeft daarop gereageerd met -volgens mij- andere vormen van geweld: uitsluiting, drempelverhoging. Je zit daar nu in een surveillance society, met controle door camera’s, politiepatrouilles, honden, er is nu een hek, een soort Trumpiaanse muur.  Verschillende vormen van geweld gaan elkaar zo versterken, terwijl je eigenlijk zou moeten deëscaleren."

Een van de doelen van het All Greeks Festival is dan ook mensen opnieuw samenbrengen. "Het is volledig gratis, je hoeft niet te reserveren. We willen echt proberen om Gent gedurende 8 weken het "Athene van de 21e eeuw" te maken."