Tijdlijn

Hoe de regering Michel twee keer
ten onder ging 

laatste update: 9 december 2018jfja, ast, wle, llc

Na een week valt het doek al voor de minderheidsregering Michel II. Hoe is de Zweedse coalitie zo kort voor de finish nog onderuit kunnen gaan?

Tijdlijn: de Marrakesh-crisis

  • Theo Francken geeft tekst en uitleg in de commissie Binnenlandse Zaken na een van de schaarse parlementaire vragen over het VN-Migratieverdrag. Het verslag citeert hem zo: ‘We steunen het voornemen om te komen tot ordentelijke legale migratie, gestoeld op rechten en met inachtneming van de soevereiniteit van elke staat.’ Tijdens eerdere en komende besprekingen binnen de regering trekt het kabinet Francken op geen enkel moment aan de noodrem.
  • Premier Charles Michel (MR) zegt tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties dat België het pact zal aanvaarden. ‘Mijn land zal in december in Marrakech het globale pact over de migratie tekenen. Deze tekst vormt een grote vooruitgang (...) en levert een belangrijke hefboom voor een georganiseerde en bemeesterde sturing van de internationale mobiliteit.’
  • Het kabinet-Jambon gaat bij een coördinatievergadering akkoord met de ‘noodzakelijke actieve promotie’ van het Compact bij ‘derde landen’. Daarbij moest België de ‘inspanningen handhaven met het oog op het behalen van goede resultaten tijdens de conferentie van Marrakech’. Het kabinet van Jambon geeft later toe dat de kijk van de partij op ‘Marrakech’ is ‘gekanteld’.
  • Bij de gemeenteraadsverkiezingen verliest N-VA in heel wat gemeenten en steden kiezers. Het Vlaams Belang gaat er in negen van de tien gemeenten waar de partij opkomt op vooruit.
  • Staatssecretaris Theo Francken (N-VA) is in de VS voor de midterms. Van daaruit verstuurt hij een eerste tweet over het pact.
  • Voor het eerst komt de mogelijkheid van de val van de regering ter sprake na commentaren van Alexander De Croo (Open VLD) en Kris Peeters (CD&V) over de houding van N-VA.
  • Het partijbureau van N-VA komt samen en besluit dat de tekst ‘zéér problematisch’ is. Voorzitter Bart De Wever vlucht weg voor de camera’s.
  • Michel slaat terug . Hij heeft laten verstaan Marrakech te willen bekrachtigen. Michel is de beeldvorming beu dat hij de handpop van de N-VA is.
  • N-VA-fractieleider Peter De Roover trekt van leer in het parlement. ‘Als de tekst toch niet bindend is, waarom gaan we dan naar een circus in Marrakech?’

    De Franstalige media speculeert over een ‘nakende’ val van de regering.

    Tijdens een boekvoorstelling geeft De Wever aan dat Marrakech haaks staat op zijn politieke visie: ‘Volgens sommige partijen moeten we onze grenzen niet beschermen, moeten we de hele wereld maar verwelkomen, en zelf vooral vergeten wie we zijn. Dat is natuurlijk prachtig als je zelf heel liberaal en rijk bent, of ongelooflijk naïef. Maar in de echte wereld kom je daarmee in de problemen terecht.’
  • Peter De Roover voert alweer de druk op. ‘Wie een wisselmeerderheid levert over migratiepact, trekt de stekker uit de regering.’
  • Michel heeft een ‘verzoeningsvoorstel’ klaar, na overleg met Europese collega’s. Alexander De Croo vliegt terug van een missie uit Zuid-Afrika.
  • Bart De Wever spreekt voor het eerst en slaat de deur dicht: 'We steunen geen regering die naar Marrakech gaat'. De Wever en Jambon verduidelijken dat ook een verklarende tekst bij het pact niet volstaat voor zijn partij om de angel uit het dossier te halen. Premier Michel neemtm in bilaterale gesprekken poolshoogte van de posities van de andere par­tijen.
  • In de Kamer laten de zes door de fracties aangestelde experts hun licht schijnen over het Migratiepact. Nog voor ze klaar zijn met hun uitleg, lanceert de N-VA een 'laagdrempelige' mediacampagne tegen Marrakech.

    Zowel bij de meerderheid als binnen de eigen partij valt deze radicale antimigratiecampagne slecht. Michel noemt ze 'onaanvaardbaar en schandalig' en stelt het geplande kernkabinet uit. N-VA haalt de campagne offline en voorzitter Bart De Wever verontschuldigt zich. De val van de regering lijkt onafwendbaar.
  • Charles Michel zet door. Hij gaat niet naar de koning om zijn ontslag aan te bieden, maar wel naar Marrakech om komende maandag het VN-Migratiepact te aanvaarden voor België. De premier passeert eerst langs het parlement, om er een mandaat te krijgen ‘van het huis van de democratie’. Op die manier zet Michel de N-VA finaal tegen de muur.
  • In de Kamercommissie Buitenlandse Zaken keuren coalitiepartners CD&V, Open VLD en MR – met steun van oppositiepartijen CDH, Ecolo, Groen en SP.A – een resolutie goed waarin de Kamer haar steun uitspreekt voor het VN-Migratiepact. Premier Michel krijgt zo het parlementaire mandaat waar hij om gevraagd had. De N-VA stemt tegen, maar stapt niet uit de regering. Zolang Michel niet in naam van de regering uitspraken doet in Marrakech is er geen probleem, klinkt het.
  • De VN gaan er van uit dat België nog steeds het migratiepact steunt, zegt de verantwoordelijke topdiplomate in een gesprek met De Standaard, in welke hoedanigheid Michel ook naar Marrakech trekt.

    De minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) gaf de Belgische vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties in oktober namelijk al de opdracht om het VN-migratiepact goed te keuren. Dat blijkt uit een officiële instructie. Zo’n besluit kan niet zomaar gewijzigd meer worden.
  • In het halfrond van de Kamer mengt CD&V-voorzitter Wouter Beke zich in het debat. Hij herhaalt dat Theo Francken in april zijn steun in het parlement heeft uitgesproken. 'U mag van mening veranderen', werpt hij N-VA-fractieleider De Roover voor de voeten, 'maar u mag niet zeggen dat het nu pas op een politiek niveau wordt getild. Dat is pertinent onjuist.'

    De Roover kaatst de bal terug: 'Natuurlijk heeft dit op een politiek niveau gezeten. Maar op welk moment vond de besluitvorming plaats? Wanneer is het pact in de regering goedgekeurd zoals het hoort?' Het antwoord van Beke is duidelijk: 'Als de minister-president van Vlaanderen zich achter dit pact zet, lijkt me dat het beste bewijs dat het politiek is gevalideerd.'
  • Na een lange middag met bikkelharde confrontaties binnen de meerderheid - allen tegen N-VA - omzeilt premier Michel in een vage en cryptische toespraak voor de Kamer de heikele kwestie rond zijn bezoek aan de VN-conferentie. Hij gaat 'ten persoonlijken titel' naar Marrakech. Zo houdt hij, voorlopig toch, de N-VA aan boord. Premier Michel laat het parlement in verwarring achter.
  • De N-VA vraagt toch om een extra ministerraad over het Global Compact for Migration bijeen te roepen. Het is de Vlaams-nationalisten namelijk beginnen te dagen dat de trip van Michel naar Marra­kech toch niet zo onschuldig zou zijn en mogelijk ons land toch op de een of ander manier zou ‘binden’. Iets wat de partij tot elke prijs wil vermijden.
  • De ministerraad komt uiteindelijk pas om 20 uur bijeen. Na zowat een half uur stappen de N-VA-ministers op. Toch trekken ze nog niet de stekker uit de regering. Maar volgens partijvoorzitter Bart De Wever is het zo dat als Michel naar Marrakech trekt, 'hij ons de facto uit de regering ontslaat'. Michel kondigt prompt aan 'akte te nemen van het vertrek van N-VA uit deze regering.'
  • Nu de regering-Michel doorgaat zonder de N-VA, herverdeelt Michel de ministerportefeuilles van de partij. Staatssecretarissen Pieter De Crem (CD&V) en Philippe De Backer (Open VLD) worden ministers, zodat de pariteit in de regering overeind blijft.

    De Crem neemt de belangrijke post Binnenlandse Zaken over van Jan Jambon. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block neemt Asiel en Migratie erbij. Vicepremier Alexander De Croo neemt Financiën op en schuift Telecom en Administratieve Vereenvoudiging door naar Philippe De Backer, die nu al bevoegd is voor Sociale Fraude, Privacy en de Noordzee. Denis Ducarme (MR), nu al minister van Middenstand, Landbouw en Maatschappelijke Integratie, neemt Defensie over van Sander Loones.
  • In een fel kamerdebat beslist de premier geen vertrouwenstemming te vragen voor de regering Michel II. Hij kaatst de bal terug: 'Zij die dat willen, kunnen een motie van wantrouwen indienen.'
  • N-VA legt vier eisen op tafel in ruil voor steun aan de minderheidsregering. Ook een grondwetsherziening ligt op tafel. Michel verwerpt het voorstel meteen.
  • SP.A en PS kondigen in de wandelgangen van het parlement aan een motie van wantrouwen in te dienen. Michel houdt de eer aan zichzelf, en kondigt aan zijn ontslag in te dienen. Hij trekt 's avonds naar het paleis, maar de koning houdt zoals verwacht het ontslag in beraad.

 

Meer over Val Michel II

Niet te missen in DS+