Het document werd ontdekt bij een onderzoek naar maculaturen. Dat zijn beschreven perkamenten die in de 15de en 16de eeuw werden gebruikt als verpakkingsmateriaal. Een van de maculaturen uit de collectie van het FelixArchief is geïdentificeerd en gedateerd als een document uit de 9de of 10de eeuw.

Daardoor is het stuk meteen het oudste archiefdocument in de collectie van het Antwerpse stadsarchief. Voor deze ontdekking was dat de stichtingsakte van de Sint-Michielsabdij uit 1124, die dit jaar haar 900ste verjaardag viert.

“Handschriften uit de vroege middeleeuwen zijn voor ons kostbaar. Door de opkomst van de boekdrukkunst in de late 15de en in de 16de eeuw werden ze door onze voorouders regelmatig van de hand gedaan. Zij keken naar handschriften zoals wij naar een faxtoestel: verouderd en voorbijgestreefd”, zegt burgemeester Bart De Wever (N-VA), die tevens bevoegd is voor het stadsarchief.

Dat er een maculatuur van die leeftijd gevonden wordt komt niet vaak voor. “Ze dateert van de tijd waarin Antwerpen onder de Duitse Ottoonse keizers tot ontwikkeling kwam als grensstad langs de Schelde. Ze behoort zonder twijfel tot de oudste handschriften in onze stad”, vervolgt Bart De Wever.

“Geen Antwerpse oorsprong”

In het FelixArchief komen deze maculaturen regelmatig aan het licht wanneer stukken beter verpakt of gerestaureerd worden. Het kan gaan van kleine snippers tot hele vellen oude manuscripten. De maculaturen bevatten vaak waardevolle, verloren gewaande historische teksten.

“De tekst van deze maculatuur is goed bewaard gebleven. De psalmverzen zelf zijn gemakkelijk leesbaar. Dit werk van Augustinus is ons goed bekend, want het was wijdverspreid in de middeleeuwen. Voor een aardverschuiving in de geschiedschrijving zorgt deze tekst dus niet. Het lijkt me ook weinig waarschijnlijk dat deze maculatuur oorspronkelijk uit Antwerpen zelf kwam, want in de 9de en 10de eeuw was onze stad nog een bescheiden gemeenschap”, legt Bart De Wever uit.