Dat het Gentse queercafé Blond jarenlang geregeld cismannen weerde, is hen zuur opgebroken

We leven in een tijd waarin een cisman zich moet excuseren dat hij een cisman is. Ik vind het jammer dat ik deze zin zojuist heb neergeschreven. Niet zozeer omdat ik treurig ben over deze tijd, maar omdat ik het woord cisman gebruik. Ik vind het een lelijk woord. Een nieuwe taal dringt zich op. Dat ik daarbij weerstand voel, mag ik niet zeggen. Wie woke is, volgt. Ik wil wel volgen, maar ik denk er wel af en toe het mijne van. Dat kan nog, ik ben een vrouw, ik kan me nog het een en ander permitteren.

Anders ligt het voor de cisman. Een cisman is een man die geboren is als man en ook zo door het leven wenst te gaan. Op zich een redelijke levenskeuze zou je denken, maar het is juist die keuze die hem dwingt zich te onderschikken in het wokedebat. De witte cisman moet voorzichtig zijn, die heeft al genoeg verpest. De cisman wordt niet langer toegelaten.

Blunder

Zo lees ik in een krant dat het Gentse queercafé Blond jarenlang geregeld cismannen weerde. Dat is hen zuur opgebroken. Oprichters Kevin Goossens en Eva Destoop zullen de deuren van hun café sluiten omdat ze inmiddels gecanceld zijn door hun eigen gemeenschap. Ik citeer: “Goossens en Destoop openden Blond in 2017 met als doel een veilige plek te creëren voor mensen uit de flinta*-gemeenschap. Flinta* staat voor: female, lesbian, intersex, trans, non-binair en agender. Het sterretje staat voor iedereen die in geen van de genoemde categorieën past, maar toch structureel onderdrukking ervaart in de samenleving.”

Het idee is dat de cisman geen onderdrukking ervaart in de samenleving, en ook niets aan de onderdrukking van anderen kan doen. Nee, hij is er de oorzaak van. Hij heeft zijn plaats gekregen, en daar moet hij maar mee instemmen. Een goede cisman glimlacht gedwee met zijn nieuwe titel, aanvaardt zijn categorie, en maakt zichzelf zo onzichtbaar mogelijk. Hij zet een stap terug, gehoorzaamt, mooi zo, daar krijgt hij goedkeuring voor.

De grootste blunder van café Blond was dat ze - per ongeluk - ook transmannen weerden. Het is een bewijs dat het denken in categorieën ons vastzet, en ons bovendien ook geen interessant feest zal opleveren. Het weren van de cismannen gebeurt ook vaak op subtielere manieren. Op vele queer- en feministische events zijn vaak weinig of geen witte heteroseksuele cismannen te bespeuren, ook al zijn ze welkom. Zijn ze niet geïnteresseerd in feminisme en queer? Of zijn ze bang om ergens te komen waar ze de stempel krijgen dat ze alles fout hebben gedaan en vermoedelijk nog alles fout zullen doen? Hebben ze geen zin om hun opgedrongen rol als ‘cisman’ op te nemen?

Het is jammer dat ze er niet zijn, ik mis hen geregeld. Het is ongemakkelijk om dit toe te geven als vrouw, je mag al blij zijn dat er een ‘safe space’ is gecreëerd. Ja, een safe space, maar wel een safe space waar je je dood verveelt. Als cismannen de vijand zijn, als één categorie wordt geëlimineerd, hoe kunnen we onszelf dan ten volle in onze persoonlijkheid, seksualiteit en erotiek ontdekken?

Onderdanige positie

“Witte cismannen zijn een pain in the ass”, zegt Destoop alsof het een vanzelfsprekendheid is. De man die in opstand komt, spuwt op de term. De man die akkoord gaat, wordt in een onderdanige positie gezet: “Ik ben natuurlijk maar een cisman”, zeggen ze excuserend. Onlangs deelde ik iets met een man over grensoverschrijdend gedrag, hij zei: “Bedankt dat je dit met me wil delen ondanks het feit dat ik een cisman ben.”

Alsof een cisman mij per definitie niet kan begrijpen, hoe deprimerend. Hoe zal een man ooit de ander en zichzelf leren kennen, als hij steeds wordt beschuldigd en verdacht? Moet hij nederig en zwijgend toekijken hoe de wereld verandert? We hebben hen nodig om meer verdraagzaamheid te krijgen voor diegenen die structureel onderdrukt worden. Mannen moeten zichzelf emanciperen. Zichzelf heruitvinden, ontdekken hoe ze aanwezig en vrij kunnen zijn binnen thema’s als woke, queer en feminisme. En wij, wij zullen de deur wijd moeten opengooien.