Hoe kan je de oorzaak van een brand achterhalen in een zwartgeblakerd gebouw dat volledig in puin ligt?
Het parket Limburg legt de laatste hand aan een draaiboek voor brandzaken. “Aan de hand van een checklist wordt een formele manier van werken vastgelegd voor heel Limburg”, zegt persmagistraat Anja De Schutter. “Wanneer de oorzaak van de brand niet verklaarbaar is dan wordt in regel een branddeskundige gestuurd.” Zo’n gerechtelijk expert was dinsdag aan het werk in en rond de voormalige Philips-fabriek in Hasselt. Via analyses van brandresten, verkolingspatronen en resten in bepleistering bijvoorbeeld kan brandstichting nog worden achterhaald.
Limburg telt maar een handvol gerechtelijke experts die het parket inschakelt voor het opsporen van brandoorzaken. Deze hoogopgeleide ingenieurs hebben een uitgebreide kennis over springstoffen, elektrochemie, bouwtechnologie, het verloop van een brand, en verder nog van sprinklersystemen en zelfs verftechnologie. Dit illustreert al de diverse wegen die kunnen leiden tot een mogelijk verklaring voor een brand.
De oorzaak kan van technische aard zijn, zoals een kortsluiting, maar ook door menselijk nalaten of door brandstichting. Vraag is hoe je dat nog kan achterhalen in een zwart geblakerd gebouw dat volledig in puin ligt?
Speurhonden
Speciaal opgeleide speurhonden kunnen in de assen ruiken of er brandversnellers zijn gebruikt, benzine of white spirit bijvoorbeeld. Een monster van die assen wordt in een laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van die brandbare stoffen. Eventueel kan daarmee een link worden gevonden met sporen in een auto of in een huis van een verdachte. “Brandversnellers geven ook een andere verbranding dan een gewone brand. Dat zie je”, zegt een ervaren brandweerman. “We zien vaak ook al waar de brand begonnen is. Doordat het daar het hardst brandde. Bij meerdere brandhaarden denken we ook al in de richting van kwaad opzet”, zeggen ze bij de brandweer.
Aanwijzingen brandstichting
Een branddeskundige spit werkelijk alles uit om te achterhalen hoe en waar het vuur kon ontstaan. Ze checken alarmsystemen, de financiële en familiale toestand van de verzekerde, ontbreken van belangrijke voorwerpen zoals bankuittreksels, tot zelfs verwarmingstoestellen die verplaatst zouden zijn of in werking zouden zijn gezet.
De gerechtelijke experts volgen onder andere een universitaire opleiding aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de UGent.
Brandstichtingen Limburg
“Kwaad opzet blijft een uitzondering. Is het onduidelijk dan sturen we een branddeskundige om dit opsporen of net uit te sluiten aan de hand van sporen. Het strafdossier krijgt altijd voorrang”, zegt persmagistraat Anja De Schutter.
Bij kwaad opzet komt het technisch advies van de branddeskundige in het strafdossier dat wordt overgemaakt aan de rechter. Jaarlijks worden in ons land brandstichters veroordeeld tot een gevangenisstraf. Sommigen staken hun eigen huis in brand om de verzekering op te lichten, anderen ondernamen een wraakactie bij hun ex. Een Genkenaar werd in 1996 tot 3 jaar cel veroordeeld omdat hij zijn kledingzaak in brand stak met flessen brandversnellers nadat hij in eerste instantie liet uitschijnen dat het om kortsluiting ging. Een van de grote branden in Limburg waarbij brandstichting werd ontdekt was bij de voormalige zitmeubelfabrikant Velda in Opglabbeek, eind 1995.
Eens het juridisch werk is verricht, kunnen de verzekeringen aan de slag voor de financiële afwikkeling van de brand. Ook verzekeringen schakelen deskundigen voor het bepalen van de schadeclaim.
