Britse premier Sunak biedt excuses aan voor schandaal rond besmet bloed dat duizenden patiënten het leven kostte
De Britse premier Rishi Sunak heeft zijn excuses aangeboden voor een bloedschandaal in het Verenigd Koninkrijk. Tussen 1970 en 1991 hebben meer dan 30.000 patiënten bloed ontvangen dat besmet was met hiv en hepatitis. Ongeveer 3.000 mensen zijn aan de gevolgen daarvan overleden. Dat blijkt uit een grootschalig Brits onderzoek. Het vernietigende rapport wijst met de vinger naar dokters, de overheid en de Nationale Gezondheidsdienst (NHS), die de praktijk jarenlang oogluikend toelieten.
In het Verenigd Koninkrijk doet het eindrapport van een jarenlang onderzoek naar besmet bloed de NHS, die zich al een tijdje in woelige wateren bevindt, op zijn grondvesten daveren. Van 1970 tot 1991 zouden tienduizenden mensen besmet zijn geraakt met de virussen hiv (het virus dat aids veroorzaakt) en hepatitis, toen ze een transfusie kregen met besmet bloed. Uiteindelijk zou dat naar schatting geleid hebben tot 3.000 doden.
De Britse premier Rishi Sunak noemt het "een dag van schaamte voor het Verenigd Koninkrijk". "Dit kon vermeden worden. Ik wil mijn oprechte en ondubbelzinnige excuses aanbieden." Volgens de minister van Financiën zou de Britse overheid morgen een compensatiepakket aankondigen. Kenners denken dat het bedrag van de schadevergoeding kan oplopen tot 8,5 miljard euro.
Bekijk: "Het vertrouwen van de bevolking in dokters en de regering is verraden", zegt de voorzitter van de onderzoekscommissie
Bloed van drugsverslaafden
De Britse krant The Independent noemt het "de ergste behandelingsramp in de geschiedenis van de NHS". Volgens het onderzoek zouden de dokters hun patiënten "niet 1, maar meerdere keren" in de steek gelaten hebben. De gevaren van virale infecties in het bloed waren immers al tientallen jaren gekend, maar toch werden mensen blootgesteld aan "onacceptabele risico's". "De veiligheid van de patiënten stond niet centraal", zo stelt het rapport.
Het rapport verwijst onder meer naar het bloed dat uit de Verenigde Staten ingevoerd werd. De regels daar waren een stuk lakser in vergelijking met Europa. Zo werden gevangenen en drugsverslaafden er betaald om bloed te geven. Dat risicovolle bloed werd vervolgens gebruikt in Britse ziekenhuizen, ook al had men eerder al beloofd om zelfvoorzienend te worden en het bloed uit de VS te weren.
Al kwam lang niet al het 'risicovolle bloed' uit de Verenigde Staten. Ook in het Verenigd Koninkrijk werd tot halverwege de jaren 80 bloed bij gevangenen afgenomen en gebruikt in ziekenhuizen. Het duurde nog tot diezelfde periode voordat bloed een hittebehandeling kreeg om het risico op hiv drastisch te verminderen, ook al was de techniek al langer gekend.
Overheid liet oogluikend toe
Brian Langstaff, die aan het hoofd staat van het onderzoek, haalt scherp uit naar de functionarissen die toen verantwoordelijk waren voor de Britse gezondheidsdienst. "Patiënten hebben hun vertrouwen gesteld in dokters, de overheid en de NHS. Hun vertrouwen werd geschonden", zegt hij. "Het is nu tijd voor nationale erkenning van deze ramp en een compensatie."
Want volgens Langstaff waren de gevaren bekend bij de toenmalige autoriteiten, maar werd er bewust niet naar gehandeld. Zo zou de overheid verschillende waarschuwingen hebben genegeerd van één van de meest vooraanstaande experten in infectieziekten, dokter Spence Galbraith. Hij zou meerdere malen opgeroepen hebben om bloed uit de VS niet te gebruiken, zolang er geen duidelijkheid was over het risico op hiv.
Daarnaast zou er ook bewust belangrijke informatie zijn achtergehouden. Langstaff zegt dat er een duidelijk gebrek was aan transparantie, onderzoek, aansprakelijkheid en er zelfs voorbeelden zijn van "regelrechte misleiding", waaronder ook het vernietigen van documenten. Volgens Langstaff heeft het schandaal levens, dromen, vriendschappen en families kapotgemaakt. "En het dodental stijgt nog met de dag", klinkt het.