Het Openbaar Ministerie past per 1 mei de regels aan rond het afluisteren van verdachten in het bijzijn van journalisten. Voortaan moet altijd een rechter-commissaris vooraf toestemming geven voor het opnemen van vertrouwelijke communicatie als blijkt dat er ook een journalist bij betrokken is. Dit maakte het OM maandag bekend.
Aanleiding voor de beleidswijziging is een strafrechtelijk onderzoek naar de drie voormalige bestuurders van de Stichting Hulptroepen Alliantie over de omstreden mondkapjesdeal. In oktober werd bekend dat het OM een gesprek tussen journalisten van De Correspondent en Sywert van Lienden en zijn zakenpartners had afgeluisterd.
Het OM liet eerder weten dat de rechter-commissaris toestemming had gegeven om afluisterapparatuur te plaatsen op de vergaderlocatie. De avond daarvoor bleek echter dat ook journalisten op enig moment zouden aanschuiven. De officieren van het Functioneel Parket besloten dat het afluisteren kon doorgaan, omdat het afluisteren was gericht op de verdachten en niet op de journalisten.
In de nieuwe aanwijzing is geregeld dat een rechter-commissaris in zo’n situatie onmiddellijk dient te worden geïnformeerd. De onderzoeksrechter kan dan nog toetsen of het afluisteren kan doorgaan en zo ja, of dit kan onder dezelfde voorwaarden. Ook de hoofdofficier moet instemmen met het inzetten van afluisterapparatuur, wat in de afluisterzaak van Van Lienden niet was gebeurd. Tevens moet het College van procureurs-generaal, de leiding van het OM, vooraf op de hoogte zijn.
Hoofdredacteur Rob Wijnberg van De Correspondent zegt dat de beleidswijziging van het OM “onderstreept dat er niet genoeg waarborg was”. Hij noemt de aanpassing van de regels positief. “Tegelijk laat het zien dat het nog steeds kan zijn dat er journalisten worden afgeluisterd, na toestemming.”
De Correspondent kondigde in februari aan het OM voor de rechter te dagen. Het journalistieke platform wil van de rechter horen in welke mate journalisten beschermd zijn tegen het gericht afluisteren door opsporingsinstanties. Ook eist het platform dat het OM alle informatie van het afgeluisterde gesprek vernietigt. Wijnberg zegt dat de zaak tegen het OM gewoon doorgaat. “Dit is voor ons geen reden ervan af te zien. Het beleid mag dan worden aangepast, het is nog steeds niet uitgesloten dat journalisten in gesprek met bronnen worden afgeluisterd.”
Het is nog niet bekend wanneer de zaak van De Correspondent tegen het OM dient.