Direct naar artikelinhoud
Gemeenteraadsverkiezingen

Help met privégeld de jeugd aan de slag

Antwerps lijsttrekker voor Open Vld Philippe De BackerBeeld BELGA

Schakel privé investeerders in om moeilijk te activeren werklozen aan een job te helpen. Het Brussels gewest doet het, de VDAB heeft plannen en Open Vld maakt er een campagnethema voor de gemeenteraadsverkiezingen van. Maar is het ook een goede strategie?

Langdurig werklozen, laaggeschoolde jongeren en mensen met een migratie-achtergrond: ze hebben het lastig om aan een job te geraken, maar hoe krijg je ze aan de slag? Nog al te vaak gekeken naar klassieke recepten, waarbij de overheid tussenkomt en zelf jobs subsidieert. Dit voorjaar lanceerde de sp.a nog het concept 'basisbanen', waarbij elke werkzoekende een baan zou krijgen aangeboden.

Maar er bestaan ook andere wegen, zo bewijst Actiris, de arbeidsbemiddelingsdienst van het Brussels gewest. Het concept: laat de privé investeren in tewerkstellingsprojecten. Er worden streefcijfers vooropgesteld van hoeveel mensen langdurig aan de slag worden geholpen. Worden die objectieven gehaald, dan krijgen investeerders hun inleg van de overheid terug, mét dividend. Hoe succesvoller het project, hoe hoger de bonus. Lukt het niet, dan zijn de investeerders hun centen kwijt.  Het grote voordeel: er kan geëxperimenteerd worden, maar het risico ligt niet bij overheid.

Social impact bonds, heet zoiets met een modieus woord. De Antwerpse Open Vld-lijsttrekker Philippe De Backer wil het concept lanceren in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen dit najaar. Voor hem moet het centraal komen staan in het sociale beleid van zijn stad. 

Springplank

Brussel startte in 2014 al met die aanpak. De vzw 'Duo for a job' koppelt er 50-plussers aan Brusselaars onder de 30 van buiten de EU. De oudere werknemers, allemaal vrijwilligers, begeleiden de jongeren individueel gedurende zes maand. Ze geven hen tips om te solliciteren, vertellen over hun eigen werkervaring en gaan samen op zoek naar een job die bij de jongere past. 

Met succes: meer dan 300 jongeren vormden een duo in Brussel, zoals vooraf afgesproken. In 2015 werd 43,6 procent van de jongeren aan een job geholpen, tegenover 30,5 procent bij hen die geen begeleiding krijgen. De definitieve evaluatie volgt nog, maar de doelen liggen binnen handbereik. Het ziet er goed uit voor de investeerders.

Voor ons waren die social impact bonds echt een springplank. Toen we startten waren we met twee, nu hebben we 30 voltijdse krachten in dienst
Matthieu Le GrelleManaging Director 'Duo for a Job'

"Voor ons waren die social impact bonds echt een springplank", zegt managing director van 'Duo for a Job' Matthieu Le Grelle. "Toen we startten waren we met twee, nu hebben we 30 voltijdse krachten in dienst." Intussen zijn de activiteiten uitgebreid naar Luik, Antwerpen en Gent. Actiris geeft nu structurele subsidies, de werking wordt voorts gefinancierd met geld van bijvoorbeeld de Koning Boudewijnstichting, donateurs en crowd funding. De volgende stap zijn kantoren in Parijs en enkele Italiaanse steden. 

Brussel gaat door op het élan. In april kwam er een nieuw project, waarbij de werkzoekende zélf werkgevers kan selecteren in plaats omgekeerd. En ook Vlaams minister Philippe Muyters (N-VA) gelooft erin: de VDAB heeft plannen voor een drietal projecten, waarvan minstens één in Antwerpen. De onderhandelingen zijn nog aan de gang. 

Aandachtspunt

"Voor dit model valt veel te zeggen", zegt econoom Ive Marx (UAntwerpen). "Ook dienstencheques halen geld uit de privémarkt, van particulieren." Al heeft hij wel één duidelijke waarschuwing klaar. "Als je harde criteria vooropstelt, dan dreigen de meest kwetsbare mensen uit de boot te vallen. Omdat het moeilijk is hen echt aan de slag krijgen, zullen ze mogelijk niet geselecteerd worden voor zo'n project omdat anders de normen niet gehaald worden."

Als je harde criteria vooropstelt, dan dreigen de meest kwetsbare mensen uit de boot te vallen
Ive MarxEconoom, UAntwerpen

De Backer erkent dat dit een aandachtspunt is. "Daarom dat het belangrijk is van bij het begin duidelijk de doelgroep te omschrijven." Hij wil overigens verder kijken dan de arbeidsmarkt alleen. Ook in het onderwijs of daklozenopvang kunnen gelijkaardige projecten worden opgezet. "Door beroep te doen op partners die het terrein goed kennen, kan dat een frisse blik werpen op het beleid."

Hij benadrukt dat hij geen verdoken besparing voor ogen heeft. "Op deze manier volgen de resultaten van nauwgezet op, ook op langere termijn. Zo zetten we onze middelen efficiënt in. Als er op die manier geld zou vrijkomen, kan dat ook gaan naar sociaal beleid."