Vlaamse wolven van de Noordzee

KAART

Vlaamse wolven van de Noordzee

19 september 2017

De pas onthulde vondst op de bodem van de Noordzee herinnert ons eraan dat de Duitsers tijdens de eerste wereldoorlog de Vlaamse havens tot speerpunt van de U-boot maakten. Die Flandernflottille aasde in het Kanaal op de geallieerde bevoorrading. Toch kon ook de elite van de Kriegsmarine de oorlog niet keren.

Dat Duitsland Vlaanderen koos om de U-bootoorlog te leiden had te maken met enkele geografische voordelen. Zo ligt België nu eenmaal dicht bij Groot-Brittannië. De afstand die de duikboten moesten afleggen om tot bij de Britse prooi te raken, was minimaal. Een andere overweging was de goede bereikbaarheid van de Zeebrugse en Oostendse haven via Brugge.

Dat er nu een elfde duikboot op Belgische bodem gevonden wordt, is niet verwonderlijk. De Flandernflottille bezat achttien UB II-duikboten. Dertien exemplaren werden tot zinken gebracht tijdens missies. Eén werd geconfisqueerd in Spanje, nadat hij zwaar beschadigd geraakte door dieptebommen. Een andere boot werd overgeplaatst naar Kiel, waar een trainingsbasis voor U-boten was. De Fransen dwongen UB-26 naar de oppervlakte, waarna de boot tot zinken werd gebracht. De bemanning werd het zeemansgraf bespaard. Zelfs UB-40, die de zilte wateren van de Noordzee overleefde, werd vernietigd tijdens de terugtrekking van de Duitsers op het einde van de oorlog.

Hoewel Duitsland met de duikbotenoorlog de Britse bevoorrading pijn deed, slaagden de U-bootcommandanten er nooit in om een einde te maken aan de voedselkonvooien. De Duitse hoop was nochtans om de Britten uit te hongeren. De graanaanvoer afsnijden was dan ook prioritair. En hoewel de torpedo's hun doel niet misten, bleek de Britse nuchterheid niet te breken.

Toch drong een productiviteitsverhoging zich op. Britse boeren ploegden dag en nacht om hun weilanden te veranderen in oogstbare velden. Minder vlees, maar wel meer graan: dat zou de verliezen op zee goed maken. Tegelijkertijd kregen burgers de raad om (onder andere) spaarzaam met brood om te gaan.

ayer_616b1_4btkfrms",wid:"_1467261",uiconf_id:"21813201",flashvars:{doubleClick:{plugin:!0,adTagUrl:prerollUrl},vast:{plugin:!0,postrollUrl:postrollUrl,loadAdsOnPlay:!0},adsOnReplay:!0,metadataProfileId:3063771,requiredMetadataFields:!0},cache_st:"1406844806",entry_id:"1_4btkfrms"}),kWidget.addReadyCallback(function(e){function r(e){gemiusStream.event("21813201",a,t,e);var l=r.caller.toString();console.log("gemiusStream.event: "+e+"@"+t+"sec - totalTime: "+i+"sec - Caller: "+l),"playing"==e&&c&&prerollUrl&&!~prerollUrl.indexOf("corelio-preview")&&(console.log("tracking empty ad"),(new Image).src="https://adhese.nieuwsblad.be/track/875367/sl53121/?t="+i,c=!1)}if(!~e.indexOf("incontent")&&!callback1_4btkfrms&&~e.indexOf("1_4btkfrms")){var l=document.getElementById(e),a="1_4btkfrms",n="nGEwQsgXJ7hprExa7E7U9MdvHZF8JkboWpPj7lWEnH3.G7",t=0,i=0,o=0,d="undefined"==typeof MEDIAHUIS?"nw":MEDIAHUIS.config.page_sectionname,c=!0,s=[{name:"_SCT ",value:"news"},{name:"se",value:d},{name:"ct",value:"nw"},{name:"st",value:"vid.wex.frag.vod.free"},{name:"tv",value:"news"}];callback1_4btkfrms=!0,l.kBind("metadataReceived",function(){var e,r=l.evaluate("{mediaProxy.entryMetadata}");i=l.evaluate("{mediaProxy.entry.duration}");var a=document.getElementsByClassName("video-source-origin");if(a.length>0)for(var n=a.length;n>=a.length;n--){var t=a[n-1];t&&t.parentNode.removeChild(t)}if(r&&r.Source){var o=r.Source;switch(o){case"ATV":e="atv";break;case"TVL":e="tvl";break;case"TVO":e="tvoost"}if(e){var d="www."+e+".be",c=document.createElement("div"),s=l.parentNode;c.className="video-source-origin",c.innerHTML="Bekijk meer video's van "+o+' op '+d+"",s.parentNode.insertBefore(c,s.nextSibling)}}}),l.kBind("playerUpdatePlayhead",function(e,r){t=t!=Math.round(e)?Math.round(e):t}),l.kBind("changeMedia",function(e,r){gemiusStream.closeStream("21813201",a,t),a=e.entryId,gemiusStream.newStream("21813201",a,i,s,[],n)}),l.kBind("playerStateChange",function(e){"buffering"!=e&&("playing"==e&&0==t&&o||(i>t&&r(e),0==t&&"playing"==e&&(o=1)))}),l.kBind("doStop",function(e,l){i>t&&r("stopped")}),l.kBind("seeked",function(e){i>t&&(t=e,r("seekingStarted"))}),l.kBind("playerPlayEnd",function(e,l){r("complete")}),l.kBind("doReplay",function(e,l){gemiusStream.closeStream("21813201",a,t),t=0,a=e.entryId,gemiusStream.newStream("21813201",a,i,s,[],n),r("playing")}),l.kBind("onAdPlay",function(e,r,l){c=!1})}})

Uiteindelijk zette de beter wordende Britse technologie zoden aan de dijk. Met dieptebommen, stalen netten in havengeulen, en een betere detectie bracht de Royal Navy in samenwerking met Canadezen en Amerikanen de Duitsers verschillende verliezen toe. Maar vooral het varen onder escorte was een doorbraak. Het aantal gezonken Britse schepen die door de Duitse wateren voeren, daalde zo van 25 naar 1 procent.

De Flandernflottille kon de Britten niet dwingen om naar de onderhandelingstafel te komen. Wel leerden de Duitsers belangrijke lessen voor de volgende oorlog. In 40-45 werd er dan ook nog sterker ingezet op de Unterseeboote.