Wie thuis asbest laat verwijderen, krijgt helft terugbetaald door Vlaamse overheid

Tot het jaar 2001 werd asbest gebruikt in de bouwsector, onder meer omdat het materiaal goed bestand is tegen hitte en brand. Sinds 2001 is het gebruik van asbest in Vlaanderen verboden, omdat een langdurige blootstelling aan loszittende asbestvezels onder meer longkanker en mesothelioom (een kwaadaardige tumor aan het borst- of buikvlies) kan veroorzaken. U loopt voor alle duidelijkheid alleen een risico op die ziektes als de asbest loskomt en u die vezels inademt. Asbest die vastgebonden is en die u niet kunt inademen, is niet gevaarlijk voor de gezondheid.

De loszittende asbest is een groot probleem in Vlaanderen. “In 70% tot 90% van alle huizen die voor 2001 zijn gebouwd, zit asbest”, zegt Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V). “Daarom bereid ik een regelgeving voor waarbij een asbestinventaris wordt verplicht. Tegen 2022 moet die inventaris er zijn bij elke particuliere woning die wordt verkocht, als die woning voor 2001 is gebouwd. Tegen 2032 moet iedere woning van voor 2001 zo’n inventaris hebben, of de woning nu wordt verkocht of niet.”

Subsidie van 50%

Om de burgers een handje te helpen bij zo’n asbestinventaris, lanceert Schauvliege een groot asbestplan. Vanaf volgend jaar kunnen mensen die risicovolle asbest uit hun woning laten verwijderen, de helft van die kosten laten betalen door de Vlaamse overheid. Wie van die regeling gebruik wil maken, neemt best eerst contact op met de milieudienst van zijn gemeente.

“We gaan de gemeentes aanmoedigen om in de nieuwe legislatuur (die op 1 januari 2019 begint, red.) mee te doen aan ons asbestplan”, zegt Sven De Mulder, projectleider van het asbestplan bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM. “De gemeentebesturen kunnen de aanvragen van hun inwoners bundelen en vervolgens de beste firma voor asbestverwijdering aanduiden.” OVAM volgt met deze werkwijze dus het principe van een groepsaankoop.

“Nu is het betaalbaar”

De stad Antwerpen organiseerde dit jaar al een proefproject voor asbestverwijdering op vijftig locaties. Karolien Van Dyck (31) was een van de deelnemers. “Er zat asbest op de leidingen in mijn kelder”, zegt Karolien. “Dat wisten we nadat we een viertal jaar geleden een staal hadden laten analyseren in een labo. Maar het zou ons toen 6.000 euro kosten om de asbest te laten verwijderen. Vermits we toen geen badkamer hadden, hebben we toch maar beslist om het geld in een nieuwe badkamer te investeren en de asbest dus te laten liggen”, zegt Karolien.

“Toen de stad Antwerpen begin dit jaar het proefproject lanceerde, hebben we de asbest in onze kelder wel laten verwijderen. Het kostte ons dan nog 3.000 euro. Dat is betaalbaar. De firma die de asbest heeft verwijderd, is hier drie dagen aan het werk geweest. Ik voel me nu veel veiliger.”

Gemiddelde kost van 7.000 euro

Volgens OVAM kost een gemiddelde asbestverwijdering in een woonhuis 7.000 euro, waarvan een gezin dus zelf nog 3.500 euro moet betalen.

“We raden iedereen, die een woning heeft die voor 2001 is gebouwd, aan om zijn woning op asbest te controleren”, zegt Sven De Mulder van OVAM.

“Er zijn meer dan 3.500 bouwmaterialen waarin asbest werd verwerkt. Het kan bijvoorbeeld op afvoerpijpen of op vensterbanken zitten, maar ook op daken. Als die materialen op het einde van hun levensduur zijn, kunnen asbestvezels vrijkomen en verhoogt het gezondheidsrisico.”

“We raden mensen ook af om te stofzuigen in ruimtes waarvan ze weten dat er asbest aanwezig is. Want dan kunnen de asbestdeeltjes loskomen en zich door het hele huis verspreiden.”

Pas ziek na 30 à 40 jaar

Sven De Mulder wijst erop dat asbestvezels die binnenshuis voorkomen, veel gevaarlijker zijn dan asbest in openlucht. “Asbest die aan de buitenkant van een woning aanwezig is, kan worden verdund door de grote hoeveelheid lucht”, zegt De Mulder. “Binnenshuis is die verdunning er niet en is het risico voor de gezondheid dus veel groter.”

Is de kans op kanker door asbest dan zo groot? “We kunnen niet precies zeggen hoe groot die kans is, maar er is geen maximumwaarde tot wanneer asbest zonder risico is”, zegt De Mulder.

“De hoeveelheid asbest in woningen is doorgaans niet heel groot, maar bewoners worden er wel een lange tijd aan blootgesteld. Eventuele ziekteverschijnselen komen pas dertig à veertig jaar later tevoorschijn. Dat betekent dat er nog altijd nieuwe slachtoffers zullen zijn nadat dit asbestplan al lang is uitgevoerd.”