Verhofstadt leidt in het Europarlement de werkgroep die de brexit-onderhandelingen opvolgde. Ondanks de verwerping van het akkoord door het Britse Lagerhuis gaat het ratificatieproces in de EU gewoon door, zei Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker al. Dat betekent dat het parlement in Straatsburg in februari of maart over de tekst zou moeten stemmen.

Het Europees Parlementslid vindt het geen goed idee om de brexitdatum van 29 maart uit te stellen tot na de Europese verkiezingen van eind mei. “We willen niet dat die datum nu verder wordt opgeschoven. Dan wordt de chaos van het Britse parlement ingevoerd in de Europese politiek”, reageerde hij in De Ochtend.

“Er zijn een honderdtal harde brexiteers bij die tegenstemmen, maar de meeste anderen zijn parlementsleden die eigenlijk een hechtere relatie willen. Dat kan gaan richting een volwaardige douane-unie, of richting de interne markt”, zei hij. Dat kan toegevoegd worden aan de zogenaamde politieke verklaring over de toekomstige relaties tussen Londen en de EU, vindt Verhofstadt. Aan het 585 pagina’s tellende terugtrekkingsverdrag zelf, wordt niet meer getornd, benadrukte hij.

Een verlenging van het artikel 50 dat de brexitdatum op 29 maart vastlegt tot voorbij de datum van de Europese verkiezingen eind mei, is voor de liberaal niet aan de orde. “We willen niet dat die datum nu verder wordt opgeschoven, want dan wordt de chaos van het Britse politiek ingevoerd in de Europese politiek. Onze bedrijven hebben nu zekerheid nodig.” Uitstel is dus mogelijk, maar dan erg beperkt.

Verhofstadt benadrukte dat het nu belangrijk is om de rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk en vice versa te vrijwaren, desnoods met een rechtstreeks akkoord tussen het Europees en het Britse parlement. Voor de komende dagen en weken verwacht hij dat Labour en de Conservatieven samen zullen zitten om een consensus te zoeken over een nieuw voorstel, “dat nauwere samenwerking mogelijk maakt met de EU”. Het Europees parlement zou dan “de eerst zijn om dat toe te juichen”, besloot hij.

Veel reacties

Bij CD&V vreest Ivo Belet dat de Britten door de stemming “recht op het ravijn van een chaotische no-deal afstevenen”. Uitstel (of zelfs afstel) van de brexit of nieuwe verkiezingen zijn volgens hem de twee overblijvende opties om dat te voorkomen.

Kathleen Van Brempt (SP.A) roept de Britse premier Theresa May op om ofwel meteen nieuwe verkiezingen uit te schrijven, ofwel een nieuw referendum te organiseren. “Het is duidelijk dat de huidige Britse regering niet in staat is geweest de door haar gewenste Brexit deftig geregeld te krijgen. De Britse bevolking moet zich daarom nu opnieuw kunnen uitspreken”, zegt ze. Als de Britse regering zou hopen dat het akkoord met de EU opnieuw onderhandeld kan worden, zal ze volgens Van Brempt “van een kale reis terugkeren”.

Anneleen Van Bossuyt (N-VA), die in het Europees Parlement de commissie Interne Markt voorzit, zegt dat de Europese instellingen op het ergste voorbereid zijn en de voorbije maanden aan een ‘wat als’-scenario hebben gewerkt. “De huidige voorbereidingen gaan uit van het worst­case­sce­na­rio, een harde brexit. Met enkel de Europese belangen voorop. Geen uitzonderingsmaatregelen meer voor het VK. Dit scenario moeten we ten alle koste proberen te vermijden. Maar dat zal niet eenvoudig zijn. De hoogste regionen van de Europese Commissie geven duidelijk te kennen niet te willen onderhandelen over een ‘no deal’-akkoord.”

Woensdag houdt het Europees Parlement om 8.30 uur een spoeddebat over de brexit. Daar zal ook Michel Barnier aanwezig zijn, die voor de EU het akkoord met de regering-May onderhandelde.

Premier May heeft alsnog geen telefoontjes met of bezoekjes aan Brussel gepland.