Direct naar artikelinhoud
Lithium

De race naar het 'witte goud': waarom de prijs van lithium explodeert

Argentijnse werkmannen boren in de vlakte Pastos Grandes Salar op zoek naar het lichte metaal lithium waar de wereld om vraagt.Beeld The Washington Post/Getty Images

Goudzoekers zijn van alle tijden. Nu gaan de prijzen voor lithium door het dak en daarmee ook de aandelenkoersen van bedrijven die het ‘witte goud’, toegepast in batterijen, delven. De doorbraak van de elektrische auto helpt de hype een handje, maar die lijkt van korte duur.

I'm so happy cause today, I found my friends’, zong Kurt Cobain al in 1992. De song ‘Lithium’ van grungeband Nirvana wordt toegeschreven aan het gebruik van het chemische element lithium als antidepressivum. Wie vandaag ­‘so happy’ is, zijn de bedrijven die zich bezig­houden met het delven van de stof. Hun aandelenkoersen schieten de hoogte in. 

In zijn pure vorm is lithium glimmend grijs, vandaar het predikaat ‘wit goud’. Het wordt onder meer gebruikt voor de aanmaak van lithiumcarbonaat, een medicijn om manische depressie te onderdrukken. Ook de glas- en keramiekindustrie gebruiken de grondstof. Maar de jongste afzetmarkt is die van de lithium-ionbatterijen, die uw smartphone en laptop aan de praat houden.

De hype van lithiumbatterijen wordt momenteel het sterkst ondersteund door de bouwers van elektrische auto’s, zoals het Amerikaanse Tesla. Die doorbraak is medeverantwoordelijk voor de gigantische prijsstijging van dit lichte metaal. 

Nu bestaan lithium-ionbatterijen, anders dan ­­de naam doet vermoeden, slechts voor een paar procent uit lithium. Maar de verwachte groei in de productie van elektrische auto’s is zo groot dat de totale vraag naar lithium volgens analisten zal groeien van 175.000 ton in 2015 naar 775.000 ton in 2025, een toename van 16 procent per jaar. Zo’n sterke groei in de vraag komt op de grondstoffenmarkten zelden voor. Veel zal afhangen van hoe snel de autobouwers de productie kunnen opvoeren.

'Het optimisme over de vraag naar lithium heeft de koersen van producenten doen stijgen'
Paul Gait, analist

En net daarover woedt een heuse analistenoorlog. Lithium wordt maar op een paar ­plekken op de wereld grootschalig gewonnen, voornamelijk in Chili, China, Argentinië en Austra­lië, en is niet overal even gemakkelijk te produceren. In Australië zit het opgesloten in gesteente dat eerst moet worden verhit, terwijl het in Chili uit het zoute grondwater kan ­worden gehaald, wat een stuk goedkoper is.

Mijnbedrijven in Zuid-Amerika, waar twee derde van de bekende reserves van het metaal zich bevindt, lukt het niet langer om aan de vraag te voldoen, schrijft het financiële agentschap Bloomberg.

Rijkdom aan mineralen

Die gebrekkige winning, gecombineerd met de gigantisch gestegen vraag, doet de prijs van lithium dan ook ontploffen. Een ton lithium kost nu 7.000 dollar, omgerekend een kleine 6.000 euro, tegenover 2.000 dollar, of 1.700 euro, 15 jaar geleden. Geen wonder dat allerlei ‘golddiggers’ opstaan om een graantje mee te pikken.

Ook geopolitieke belangen ­spelen mee. Zo wordt gefluisterd dat de aan­houdende aanwezigheid van de Amerikanen in Afghanistan te wijten zou zijn aan de rijkdom aan mineralen in de bodem. De Amerikaanse president Donald Trump opperde inderdaad al het idee om Afghanistan met zijn grondstoffen, waaronder lithium en koper, te laten betalen voor de Amerikaanse ‘aanwezigheid’. Ook China is zich wereldwijd op het voorplan aan het werken om zich van lithium te verzekeren.

LITHIUMBeeld RV

Maar niet iedereen is overtuigd van die jongste lithiumhype. Analist Paul Gait van de Amerikaanse vermogensbeheerder Bernstein waarschuwt in een lijvig rapport voor een stevig debacle. De gestegen koersen van lithium­producenten, zoals het Amerikaanse Albemarle of het Chileense Sociedad Quimica & Minera de Chile (SQM), zijn namelijk vooral gebaseerd op optimisme over de vraag.

Maar lithium zelf is allesbehalve zeldzaam. Alleen al wereldleider SQM kan zijn productie op de Chileense zoutvlakte Atacama verdrievoudigen, meent Gait. 88 procent van de wereldproductie is in handen van vier spelers. Voor hen komt zo’n ‘schaarste’, met forse prijsopstoot tot gevolg, niet ongelegen.