Wetsdokter Werner Jacobs noemt een autopsie nog steeds zeer zinvol. — © Simon Mouton
Wat kan je na dertig jaar nog afleiden uit stoffelijke resten? “De regel is: hoe dieper onder de grond begraven, hoe beter het lijk er nog zal uitzien”
Zelfs dertig jaar na een overlijden is het volgens wetsdokter Werner Jacobs nog mogelijk om op basis van de stoffelijke resten te bepalen hoe iemand om het leven kwam. Cruciaal is hoe diep het lichaam begraven lag. “Een autopsie heeft zeker nog zin.”
Annie De Poortere verdween op 12 november 1994 uit haar huis langs de Kerkstraat in Sint-Martens-Latem. Dertig jaar lang was er geen enkel spoor. Tot afgelopen weekend. Tijdens graafwerken werden lichaamsresten, vermoedelijk van haar, aangetroffen in de gemeenschappelijke tuin net naast haar woning. Het lichaam zou achter een garage zijn teruggevonden. Volgens het parket zijn er “aanwijzingen” dat het gaat om een dame die verdween in 1994. DNA-onderzoek moet deze week uitsluitsel geven of het effectief om Annie De Poortere gaat.
Kerkstraat
Volgens de ervaren wetsdokter Werner Jacobs is het “niet uitzonderlijk” dat zoveel jaar later nog botten worden teruggevonden van overleden mensen. "Maar negen op de tien keer gaat het om plaatsen waar men vergeten is dat daar vroeger een kerkhof lag”, zegt hij. “Als ze mij dan bellen, vraag ik wel vaker ‘Het is toch niet in de Kerkstraat dat ik moet zijn, zeker?’ Net omdat daar vroeger vaak een kerkhof lag.”
Annie De Poortere verdween weliswaar ook in de Kerkstraat. Maar het lijkt er — op basis van de huidige informatie — wel op dat zij effectief begraven lag in haar eigen tuin, en dus niet op een voormalig kerkhof.
Op deze plek werd zaterdag een lichaam aangetroffen. In het witte huis rechts woonde Annie De Poortere en haar familie. Achter de garage van het middelste huis zou het lichaam gevonden zijn. — © Carlo Coppejans
Onder de grond
Volgens Werner Jacobs valt er na dertig jaar nog steeds veel belangrijke informatie af te leiden uit de gevonden stoffelijke resten. “Een autopsie is zéker nog zinvol”, zegt hij. “Maar natuurlijk is alles afhankelijk van de staat van het lichaam, die in belangrijke mate bepaald wordt door hoe het lichaam is aangetroffen.”
“Een lichaam dat oppervlakkig begraven ligt, onder wat bladeren bijvoorbeeld, kan zeker in de zomermaanden in enkele maanden tijd herleid zijn tot een skelet”
Werner Jacobs
Wetsdokter
De wetsdokter verduidelijkt: “Het gaat erom hoe diep het lichaam begraven lag. De regel is: hoe dieper onder de grond begraven, hoe beter het lijk er nog zal uitzien. Want hoe dieper het lichaam begraven is, hoe trager de ontbinding verloopt. Een lichaam dat oppervlakkig begraven ligt, onder wat bladeren bijvoorbeeld, kan zeker in de zomermaanden in enkele maanden tijd herleid zijn tot een skelet. Zeker als de vliegen aan het lichaam kunnen. Maar als een lichaam begraven onder de grond ligt, dan kan er geen zuurstof aan, kunnen er geen dieren bij en dan verloopt de ontbinding trager.”
De woning in Sint-Martens-Latem waar de stoffelijke resten in de tuin zijn teruggevonden. — © BELGA
En hoe meer skelet er teruggevonden wordt, hoe meer zinvolle informatie dat dus kan opleveren. “Wat je na dertig jaar nog kan verwachten? Daar bestaat geen zwart-wit antwoord op. Maar mijn ervaring is dat er na dertig jaar vaak nog een skelet met nog gemummificeerde huid overblijft. En dat kan bepaalde sporen opleveren.”
Vergiftigingen
Cruciaal is natuurlijk de vraag: gaat het om een natuurlijk, of gewelddadig overlijden? Bij dat laatste kan een autopsie zeker belangrijk zijn. “Als iemand neergestoken of doodgeschoten is, dan kan het zijn dat een mes of kogel het bot heeft geraakt. Dat vaststellen is natuurlijk de essentie van het verhaal. Maar het is geen zekerheid. Je kan ook op iemand schieten of iemand steken zonder een bot of rib te raken. Dat blijft dus bepalend. Als er nog gemummificeerde huid is, kan je gaten of steken waarschijnlijk wel nog herkennen. Maar veel hangt dus van de staat van het lichaam af.”
PODCAST. Kan de cold case van Annie De Poortere opgelost worden nu haar lichaam na 30 jaar gevonden is?
Natuurlijke overlijdens of vergiftigingen zijn volgens dokter Jacobs moeilijker — of bijna onmogelijk — te achterhalen via botresten. In het geval van de stoffelijke resten in Sint-Martens-Latem is het verdere onderzoek nu zeer belangrijk. “Eerst en vooral dus via DNA vaststellen dat het zeker om die vrouw gaat”, zegt Jacobs. “En belangrijk om daarna te weten is de precieze context van haar verdwijning. Wie heeft haar het laatst gezien? Waren er problemen in de familie? En hoe is dat lijk precies begraven? Want een dode begraaft zichzelf niet.”
“De regel is: hoe dieper onder de grond begraven, hoe beter het lijk er nog zal uitzien”
Werner Jacobs
Wetsdokter
Al heeft Werner Jacobs het nog meegemaakt dat iemand door een eigen familielid werd begraven, zonder dat daar kwaad opzet mee was gemoeid. “Ik werk al 25 jaar als wetsarts, en heb soms de meest bizarre dingen al meegemaakt. Zo was er eens iemand die de dood van een familielid niet aangaf om een pensioen van die persoon te blijven optrekken. Je kan de redenen niet gek genoeg bedenken, maar het gebeurt dus.”
