Boeren zorgen steeds beter voor dieren: aantal boeren dat keurmerk Beter Leven plakt verdubbeld
Het aantal veehouders in Nederland dat hun dieren een beter leven biedt dan vanuit bedrijfseconomische motieven noodzakelijk, is de afgelopen vijf jaar verdubbeld. Er zijn nu 1.650 boeren die het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming mogen voeren.
De boeren met het keurmerk bezitten 31 miljoen dieren, vooral (27 miljoen) kippen. Dat zijn er 14 procent meer dan vorig jaar. Maar het aantal dieren dat onder de hoede leeft van boeren die geen sterren van de Dierenbescherming krijgen, is veel hoger. Vorig jaar telde Nederland circa 125 miljoen landbouwdieren, waaronder ruim 105 miljoen kippen.
De Dierenbescherming voerde het Beter Leven-keurmerk in 2007 in als tussenstation voor boeren en consumenten die de bio-industrie zat zijn, maar de stap naar biologisch te groot vinden. In de supermarkt beloont de consument de keurmerkboer door steeds meer uit te geven aan verantwoord vlees en eieren. Dit jaar zullen Nederlanders 1,4 miljard euro uitgeven aan vlees, vleeswaren en eieren met minimaal één Beter Leven-ster op de verpakking, stelt onderzoeksbureau IRI.
Dat is bijna de helft meer dan vorig jaar. Toen gaven Nederlanders 907 miljoen euro uit aan Beter Leven-producten. Het marktaandeel van kippenvlees met minimaal één ster is volgens de Dierenbescherming inmiddels 18 procent en bij varkens zelfs 49 procent.
Jubileum
De supermarktklant komt in de winkelschappen relatief veel keurmerkvlees tegen, maar dat geeft een vertekend beeld. Een groot deel van het keurmerkloze vlees verdwijnt naar het buitenland. 'Driekwart van de in Nederland geproduceerde vlees en eieren is voor de export', zegt Niels Dorland van de Dierenbescherming.
Het verschil tussen vlees zonder keurmerk en vlees met één ster is vrij groot. Die ster sluit de excessen van de bio-industrie uit, legt Dorland uit. 'Varkens en kippen krijgen meer ruimte. Bij kippen is een ras verplicht dat langzamer groeit dan de plofkip.' Een meerderheid van de 1.650 veehouders heeft het keurmerk met één ster. Ook vlees met drie sterren (gelijkwaardig aan de standaard waaraan biologische boeren moeten voldoen) is goed vertegenwoordigd in de supermarkt. Deze varkens, kippen en runderen hebben volop leefruimte en stro in de stal.
Ook is er een onbekend aantal dieren op biologische boerderijen die geen Beter Leven-keurmerk hebben, maar er wel aanspraak op zouden kunnen maken. Biologische boeren hebben hun eigen keurmerk en vragen niet allen het Beter Leven-keurmerk aan.
Tweesterrenvlees komt weinig voor. Het is een extra stap richting de biologische normen, maar vergt van boeren veel extra investeringen. Met name bij varkens is het verschil groot: twee-sterrenvarkens moeten stro hebben, een veel groter kraamhok en een overdekte uitloop. Tegenover die extra kosten staat maar een beperkte bonus, mogelijk omdat consumenten weinig verschil maken tussen één of twee Beter Leven-sterren. Eén ster geeft consumenten al het goede gevoel dat ze iets aan dierenwelzijn doen, de tweede ster voegt daar weinig aan toe. En de fanatiekste dierenliefhebbers zullen altijd voor biologisch kiezen.
Eisen beter leven-keurmerk
Varkens
Bij één ster: varkens krijgen 1vierkante meter leefruimte. Er moet hout of touw zijn ter afleiding. Het kraamhok is iets groter dan gebruikelijk.
Twee sterren: varkens leven op 1,1 vierkante meter. Ter afleiding is stro verplicht. Het kraamhok is bijna twee keer zo groot als gebruikelijk. Er is een overdekte uitloop. De staart couperen (verwijderen) is verboden.
Drie sterren: varkens hebben 1,3 vierkante meter ruimte. Het kraamhok en de uitloop zijn nog groter, drachtige zeugen gaan de wei in.
Vleesrunderen
Bij één ster: 5,4 vierkante meter ruimte per rund. Een ligplaats van rubber of stro. Daglicht is verplicht. Koeien gaan vijf maanden per jaar acht uur de wei in. Castreren en onthoornen gebeurt alleen verdoofd.
Twee sterren: 6,6 vierkante meter per rund. Zes maanden per jaar twaalf uur per dag weidegang. Kalf blijft vijf maanden bij de moeder.
Drie sterren: 8,5 vierkante meter per rund. Een ligplaats van stro. Zeven maanden weidegang. Kalf blijft zes maanden bij moeder.
Vleeskuikens
Bij één ster: 12 kuikens op een vierkante meter. Een langzamer groeiend ras dan de plofkip is verplicht. Daglicht verplicht. Slachtleeftijd 56 dagen in plaats van 35 dagen. Bij slacht gasbedwelming verplicht.
Twee sterren: 13 kuikens per vierkante meter, maar met een vrije uitloop naar buiten.
Drie sterren: 11 kuikens per vierkante meter. Slachtleeftijd 81 dagen.