Plan B? May zal met een Plan A 2.0 komen

De Britse premier is vorige week door het parlement gedwongen om met een alternatief voorstel te komen, maar daar bestaat binnen haar kabinet, laat staan binnen haar partij, geen overeenstemming over. Het voornaamste doel van May, met nog twee maanden te gaan tot de brexitdatum, is om een fatale splitsing binnen de Conservatieve Partij te voorkomen.

Nadat het Lagerhuis het brexitakkoord met 432 – 202 had verworpen, beloofde May te gaan luisteren naar andere partijen, wat ze volgens haar vele critici al twee jaar geleden had moeten doen. Deze sessies hebben weinig resultaat opgeleverd, omdat de premier vasthoudt aan haar rode lijnen: het verlaten van de Interne Markt en de douane-unie, alsmede het sluiten van de grenzen voor 90 procent van Europese migranten. Over alternatieven zoals een tweede referendum of een zachte brexit (lidmaatschap van de Europese Economische Ruimte) piekert ze niet.

De voornaamste beslissing die ze vorig week heeft genomen is de weigering om Kamervoorzitter John Bercow, die haar het parlementaire leven zo zuur maakt, bij wijze van hoge uitzondering geen adellijke titel in het vooruitzicht te stellen. Wat brexit betreft is May kortom geen yard opgeschoten. Zodra ze serieus gaat luisteren naar geluiden bij Labour of de Schotse nationalisten (partijen die wel een lidmaatschap van minimaal de Europese douane-unie voorstaan), vreest May de toorn van de radicale brexiteers binnen eigen gelederen, een groep waar ze doodsbang voor is.

Lees ook: De brexit volgens de EU-ambtenaren: “De EU kan May niet redden”

The Daily Telegraph wist te melden dat May het Goedevrijdagakkoord wil aanvullen met de expliciete belofte dat er nooit een grens tussen Ierland en Noord-Ierland zal komen. Dit kan een manier zijn om een zogeheten backstop, het grote struikelpunt bij het brexitakkoord, te omzeilen. Maar de Ieren zullen nooit instemmen met het morrelen aan het akkoord dat voor relatieve rust heeft gezorgd in Noord-Ierland. Ook de vorming van een speciale unie tussen de Britten en de Ieren, een andere gedachte in Downing Street, kan op weerstand van Dublin rekenen.

May lijkt vooral bezig te zijn met het rekken van de tijd, hopend dat Kamerleden uit vrees voor een ‘harde’ brexit, of geen brexit, overstag zullen gaan. Ondertussen zullen Remainers in het parlement strijden voor een herkansingsreferendum, hopend dat hun landgenoten van mening veranderen. Dit is geen eenvoudige route, omdat er een enorme discussie zal ontstaan over de vraagstelling en de keuzemogelijkheden. Een referendum met drie antwoorden, de minst slechte optie, kan op zijn vroegst in september worden gehouden. De EU moet dan akkoord gaan met uitstel van brexit.