“De mythe van de Club van 27 zal blijven bestaan. Dit fenomeen is sterker dan de realiteit”

Dit jaar is het een kwart eeuw geleden dat Kurt Cobain zichzelf de eeuwige jachtvelden in schoot, en een halve eeuw geleden dat Brian Jones van de Rolling Stones roemloos drijvend in een zwembad zijn einde vond. Allebei staan ze op de weinig benijdenswaardige gastenlijst van de Club van 27, het beruchte kransje artiesten dat zijn laatste adem uitblies op 27 jaar.

Over die postume zelfhulpgroep heeft de Nederlander Godfried Nevels nu een boek geschreven. In Forever 27 probeert hij vat te krijgen op het noodlot van heel wat legendarische muzikanten, maar gaat hij ook verhaal halen bij familiale nabestaanden, collega-muzikanten en managers.

Overgang naar echte volwassenheid

“27 is eigenlijk helemaal geen gevaarlijke leeftijd”, zegt Nevels. “Een bepaalde leeftijd springt er zelfs helemaal niet uit bij muzikanten, of het zou dan 56 moeten zijn (zoals Beethoven, Rick James, Charles Mingus of Warren Zevon, GVA). Maar niemand kent de Club van 56 (lacht). Alleen: iemand van 27 jaar spreekt nu eenmaal meer tot de verbeelding, omdat dat zo’n cruciale fase in je leven is – 27 is de overgang naar echte volwassenheid. En verder heeft de mythe natuurlijk ook te maken met de grote namen die op deze leeftijd stierven.”

Voor aanhangers van complottheorieën heeft hij slecht nieuws: “De white lighter myth is bijvoorbeeld een urban legend. Verschillende muzikanten van de Club van 27 zouden tijdens hun overlijden een witte BIC-aansteker bij zich gehad hebben, zoals Jimi Hendrix, Janis Joplin, Jim Morrison en Kurt Cobain, waardoor dit als brenger van ongeluk werd gezien. Maar die mythe is ontkracht, omdat BIC pas in 1973, dus na de dood van Hendrix, Joplin en Morrison, met de productie van witte aanstekers is begonnen.”

In complotten en mythes was Nevels naar eigen zeggen niet geïnteresseerd. “Mijn boek gaat over het trieste lot van die muzikanten, maar ook over de hoogtepunten in hun carrière. Het boek is vooral een eerbetoon aan hun muziek, en aan de erfenis die zij hebben nagelaten in een veel te kort leven.” Nevels boog zich over een exclusief dodenkransje, dat gaat van bluespionier Robert Johnson tot Amy Winehouse. Die traden toe op de weinig benijdenswaardige gastenlijst waar ook 27-jarige rockdoden als Kurt Cobain of Jimi Hendrix zich op lieten inschrijven.

Zijn tiende leven

Hij sprak onder meer met The Rolling Stones-manager Andrew Loog Oldham, die op de gezegende leeftijd van bijna 75 jaar denkt te weten waarom een aantal bekende muzikanten niet ouder werden dan 27. “De meeste van hen zijn op een of andere manier heel snel oud geworden”, vertelt hij in het boek. “Ze waren gedesillusioneerd. Ik heb Brian Jones (medeoprichter van de Stones, stierf op 27-jarige leeftijd, GVA) ooit omschreven als een kat die terugkwam uit een ander leven, totdat ze plotseling beseften dat het zijn tiende leven was en ze hem gewoon weer terugnamen. (...) Het was echt vreselijk, de hoeveelheid medicatie die hij gebruikte, zowel van de dokter als die hij zichzelf had voorgeschreven. Zijn lichaam leek wel vijftig jaar oud.”

Na een zwalpend leven tussen talent en roes koos ook Amy Winehouse voor een eeuwig lidmaatschap in de 27 Club. “Toen ik sprak met Stefan Skarbek,” zegt Nevels over de songschrijver die meewerkte aan Winehouse’ debuut Frank, “was ik verrast dat ze twee dagen voor haar dood nog in zo’n goede bui verkeerde. Al kreeg ik tijdens mijn opzoekingswerk al de indruk dat ze vaker slingerde tussen goede en kwade luimen. Het was alles of niets bij haar: soms dronk ze heel veel, om dan weer volledig te stoppen. Die extremen zijn haar allicht ook te veel geworden.”

Nevels ging doelbewust op zoek naar familie, maar ook naar muzikanten en managers. “Dat was een bewuste keuze, om zoveel mogelijk invalshoeken te krijgen.” Soms kreeg hij het deksel op de neus: “Voor sommigen was de dood van die ene artiest een afgesloten hoofdstuk, anderen wilden er niet meer over praten omdat het nog steeds zo gevoelig ligt. Alle begrip voor, natuurlijk. Maar daarmee blijft het mysterie natuurlijk bestaan.” 

Zo zocht hij de zus van Richey James Edwards (Manic Street Preachers) op, maar die liet niets meer van zich weten – net zoals de betreurde gitarist zélf, die spoorloos van de aardbodem verdween op Valentijnsdag 1995. Volgens sommigen is hij vandaag kloosterling in Tibet, volgens anderen sprong hij zijn dood tegemoet in de Stille Oceaan. “Ondanks alle conclusies zal de mythe van de Club van 27 blijven bestaan”, denkt Nevels. “Het lijkt er bijna op dat dit fenomeen sterker is dan de feitelijke realiteit, alsof mensen liever in de mythe willen blijven geloven.” 

Forever 27 is verschenen bij Uitgeverij Aspekt.