Allicht dacht u bij die zelf kokende keukens: ondoenbaar. Dat is net wat Travis Kalanick in 2009 hoorde toen hij zijn alternatieve taxidienst Uber startte. Burgers die met hun eigen wagen klanten op hun bestemming brengen? Lukt nooit, klonk het toen. Vandaag rijden er 5,4 miljoen Uber-chauffeurs rond wereldwijd en draait het bedrijf een omzet van bijna 10 miljard. Al verliep de weg naar dat succes niet zonder slag of stoot voor stichter Kalanick, zo is te zien in de nieuwe Streamz-reeks Super pumped: the battle for Uber.

De Amerikaan groeide op in Northridge, een voorstad van Los Angeles. Kalanick was een goede leerling, maar hij werd gepest op school. “Hij vocht terug en is die vechtlust nooit meer kwijtgeraakt”, schrijft zijn biograaf Mike Isaac. Als tiener trok Travis van deur tot deur om messen te verkopen. Op zijn 18de had hij zijn eerste eigen bedrijf: Sat-prep, een lessenpakket dat jongeren voorbereidde op ingangsexamens aan de universiteit.

(Lees verder onder de trailer van de reeks)

Terug thuis wonen

Travis ging computerwetenschappen studeren, maar gaf er na twee jaar de brui aan. Hij vroeg een werkloosheidsuitkering aan en ontwikkelde met een paar vrienden Scour, een machine die kon zoeken in verschillende computers uit hetzelfde netwerk. Dat lukte niet. Kalanick ging dan maar kostenbesparend weer thuis wonen en startte Red Swoush op, dat software ontwikkelde. Dat lukte wel zeer goed: al na een jaar kon hij zijn bedrijfje voor 23 miljoen euro verkopen.

LEES OOK. Twee pinten? Dat is een taxirit aan halve prijs: in deze Gentse cafés sponsort de brouwer je Uber (+)

Kalanick was toen dertig en wilde eerst van zijn fortuin genieten. Hij trok een jaar op wereldreis. Toen hij daarvan terugkeerde, ging hij op de technologiebeurs LeWeb eens luisteren wat er zoal leefde. Het verhaal gaat dat hij op weg ernaar ruzie kreeg met een taxichauffeur en hij uit de rijdende auto is gesprongen. Broedend op een idee voor een alternatieve taxidienst is hij op het Uber-concept – Uber is Duits voor ‘bovenste, beste’. Op LeWeb zocht Kalanick meteen investeerders voor zijn idee en het jaar nadien reden de eerste Ubers al in zijn thuisstad San Francisco rond.

(Lees verder onder de foto)

Van New York tot Parijs

Het volgende jaar exporteerde Travis Uber naar New York, het jaar nadien al naar Parijs en dan al gauw de rest van Europa. In 2015 schreef het zakentijdschrift Forbes Kalanick in als nieuwe miljardair. Hij was voordien wel al eenmaal flink uit de bocht gegaan: in een interview met het blad GQ had hij Uber omgedoopt tot Boober, “omdat mijn Uber-rijkdom me zo populair maakt bij de dames”.

Kalanick doopte Uber om tot Boober, “omdat mijn Uber-rijkdom me zo populair maakt bij de dames”

Ondertussen groeide de weerstand. Sommige steden wilden Uber niet en zetten undercover-agenten in om te checken of er Ubers in de stad rondreden. Tegen hen ontwikkelde Uber de applicatie Greyball, waardoor er nooit een Uber-rijder die controleurs oppikte.

(Lees verder onder de foto)

Uber groeide in no time uit tot een wereldspeler en Travis tot een wereldster die maar al te graag bij alle grote talkshows langsging. “Daar hield hij het imago hoog van de beminnelijke baas. Maar op de werkvloer was hij een beest”, schrijft biograaf Mike Isaac. “Elk sollicitatiegesprek begon hij met de vraag: ‘Are you an asshole?’ Hij wilde geen doetjes, hij wilde haaien.”

“In talkshows hield Kalanick het imago hoog van de beminnelijke baas. Maar op de werkvloer was hij een beest”

Mike Isaac

Biograaf Kalanick

Annus horribilis

Dan kwam het annus horribilis 2017, waarin alles fout liep. Het begon met een serie posts van werkneemster Susan Fowler die – een half jaar voor #MeToo – grensoverschrijdend gedrag van 20 leidinggevenden naar buiten bracht. Na intern onderzoek zijn ze allemaal ontslagen. Maar dan kwam er een video naar buiten waarop Travis Kalanick tijdens een Uber-rit uitvaart tegen zijn chauffeur die zijn beklag deed omdat Uber de tarieven almaar verlaagde. Op de dashcam-beelden schreeuwt Kalanick: “Man, neemt toch eens verantwoordelijkheid over je eigen leven.”

Die storm was amper gaan liggen of Gabi Holzwarth, een ex van Kalanick, bracht het verhaal naar buiten over Uber-stafleden die een escort-karaokebar bezochten in Zuid-Korea. Meteen daarna kwam Travis’ moeder om in een bootongeval.

(Lees verder onder de foto)

Om die hele scheve situaties recht te trekken, kwam de enigmatische Arianna Huffington, ook hoofdredactrice van The Huffington Post, aan boord om de imagoschade te beperken. Ze leerde Kalanick mediteren en ging in alle praatprogramma’s verkondigen dat er een catharsis aan de gang was bij Uber. “Maar Kalanick zag in dat zelf opstappen de enige manier om zijn bedrijf te zuiveren”, zegt zijn biograaf. Toen Uber in 2019 naar de beurs ging, was Kalanic weg.