“Ik heb vaak gedacht: dit wordt mijn dood”: de opkomst en de pijnlijke val van Avicii

Een jaar voor het plotse overlijden van Tim Bergling - de echte naam van Avicii - kwam de documentaire Avicii: True Stories uit. In de film wordt het leven van de jonge Avicii in beeld gebracht, maar ook hoe hij als een komeet de lucht inschoot en wereldberoemd werd.

Slapen in de zon

In de documentaire vertellen jeugdvrienden van Avicii hoe hij als tiener enorm veel tijd doorbracht in zijn veel te kleine kamer thuis, “vol borden spaghetti en pesto”. Hele dagen door maakte hij muziek.

“Ik ging altijd om 12 uur ’s middags naar hem toe. En wanneer ik dan weer op de klok keek, was het 1 uur ’s nachts. Dan zei ik dat we misschien de volgende dag maar moesten voortdoen, maar hij wilde het toch nog afmaken. Dan kunnen we morgen aan iets nieuws beginnen, zei hij dan”, zegt collega-dj en jeugdvriend Otto Knows.

“Hij werkte vooral ’s nachts. Slapen deed hij vaak op het dak in de zon. Dat vond hij heel slim: dan kon hij slapen en tegelijk een kleurtje krijgen, zodat hij daarna weer aan het werk kon.”

Wereldberoemd

De documentaire laat ook heel wat bekende dj’s aan het woord, zoals David Guetta, Laidback Luke en Tiësto, en die hebben niets dan lof voor hem. In amper enkele jaren tijd ontwikkelde hij een eigen geluid en werd hij even groot en bekend als hen. “Ik zag meteen dat hij bijzonder was, een enorm groot talent”, aldus Guetta.

Maar de film draait vooral rond de problemen van Avicii. Want wanneer alle concert- en festivalorganisatoren aan de mouw van je manager trekken en je in de wereld mag optreden, loop je jezelf voorbij. Al snel vloog de jonge Zweed, diep vanbinnen nog steeds een nerd, heel de wereld rond om overal op te treden voor immense mensenmassa’s die zijn naam luidkeels scandeerden.

Uitputtend

“Heerlijke tijden”, noemt hij het aanvankelijk. “Ik was jong, single, ik feestte. Elk optreden was een feest. Alles was één groot feest. Het was ongelooflijk. Voordien wist ik niet dat je kon optreden op maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag. Als dat kon, kon je een heel jaar toeren. En dat is wat we deden.”

Maar de 21-jarige Zweed maakte gaandeweg ook kennis met de keerzijde van de medaille. Zijn gewezen manager voorspelt het eigenlijk al in een opmerkelijke passage, net voor hij wereldhit Levels gaat uitbrengen als single. “Tim gaat dood”, zegt hij met de nodige zin voor drama. “Met al die interviews, radio-optredens en ga zo maar door. Dat is uitputtend, hij gaat doodvallen.”

Alcohol

De voornaamste vijand van Bergling wordt alcohol. “In het begin dronk ik nooit wanneer ik moest draaien omdat ik bang was om het te verknoeien”, zegt hij. “Maar toen merkte ik dat ik stijf was als ik niet dronk en vond ik het magische medicijn van een paar glazen voor ik op het podium stapte. Ik denk dat het deels daardoor komt dat ik al die optredens kon doen zonder me volledig uitgeput te voelen. Ik zag andere dj’s drinken en mensen die al tien jaar in deze branche werken zag ik nog steeds voor elk optreden drinken.”

En dan loopt het verkeerd. Onderweg naar Australië krijgt Bergling buikpijn en moet hij enkele optredens afzeggen omdat hij opgenomen wordt in het ziekenhuis voor een alvleesklierontsteking. “Het is de ergste pijn die je je kunt voorstellen. Het voelt alsof er iemand met een mes in je buik en je rug tegelijk steekt terwijl de pijn toeneemt”, omschrijft de dj het zelf. “Ik heb nog nooit zoveel pijn gehad. Je kunt er niks aan doen, behalve geen water drinken en niet eten. Je krijgt wel pijnstillers.” De dokters suggereren om ook de galblaas van de wereldster weg te halen, zodat hij geen aanval kan krijgen tijdens een wereldtournee. Dat gebeurt niet.

Altijd pijn

In de dagen en weken erna draait Avicii weer volop, maar krijgt hij geen hap binnen. Ook slapen doet hij nauwelijks. “Ik herinner me het ziekenhuisverblijf als een afschuwelijke ervaring”, aldus Avicii. “Maar de pijn erna was nog vele keren erger. Hij was al minder geworden, maar hij was er wel altijd. Zodra je ’s ochtends je ogen opendoet, voel je de buikpijn. Als je beweegt, heb je pijn, en van de pijnstillers kreeg ik het benauwd. Het was alsof ik heel de tijd beneveld was. Je weet niet hoe lang die situatie gaat duren. De artsen weten dat ook niet.”

Dan is het nog maar de zomer van 2013, waarin Wake Me Up een wereldhit wordt. En dus moet Avicii nog een versnelling hoger schakelen. “Mijn leven was voor veel mensen een droom. Voor mezelf ook. Het was hard werken, met veel zware tournees, en ik nam alle tegenslagen er maar bij. Ik had zo’n geluk dat ik kon doen wat ik deed. Ik nam alleen niet de tijd om na te denken over wat ik echt wilde en hoe ik het wilde. Ik ging maar een beetje mee met de stroom en richtte me op de muziek en de tournee. Verder keek ik toe. Ik moest natuurlijk doen wat ik beloofd had te doen qua promotie, maar het was nooit echt mijn plan. Eigenlijk liep ik achter een ideaalbeeld over geluk aan dat niet het mijne was.”

Hersteld?

De pijn van Avicii gaat enkele maanden later gelukkig over. “Ik was hersteld van mijn alvleesklierontsteking, had geen pijn en slikte geen medicijnen. Maar toen ik weer naar Miami ging voor het Ultra Music Festival (vergelijkbaar met Tomorrowland bij ons, nvdr), liep het weer verkeerd. Mijn blindedarm scheurde en mijn galblaas ook. Ik voelde me klote. De enige oplossing daarvoor was medicijnen slikken of mezelf erdoorheen knokken. Bij elk ziekenhuisbezoek kwam het daarop neer. Neem dit, dan voel je je wat beter.”

De pijnstiller die hij het vaakst krijgt, is Percocet. “Eigenlijk is dat gewoon heroïne”, zegt de dj. “En het hielp niet tegen de pijn. De dokter gaf me dus iets dat niet tegen de pijn hielp, maar ik dacht dat hij wel wist wat hij deed.” Niet dus. “Die pijn bleef maar duren, echt rot. Het hield niet op. Ik zag gewoon geen alternatieven voor pijnstillers. Ondertussen dacht ik ook niet dat ik zou kunnen touren zonder, dus bleef ik ze nemen.”

“Als ik om me heen keek, zag ik alle anderen hetzelfde doen als ik. Met hen leek het prima te gaan. Ik begon me in zekere zin gek te voelen. Ik zou blij moeten zijn, maar ik gunde mezelf geen tijd voor een pauze. Ik had natuurlijk gewoon rust moeten nemen. Vier of vijf maanden of misschien een half jaar, om te herstellen van de pijnstillers en de kwalen, van al die jaren touren en al die stress. Maar ik ging door.”

Steeds zwaarder

“De tijd ging wel voorbij, maar ik voelde me niet beter”, zegt hij een jaar later. “De pijn bleef terugkomen, ondanks dat er periodes waren waarin ik heel goed voor mezelf zorgde. Ik bleef me slecht voelen, ook fysiek. De optredens gingen maar door, zelf toen ik dacht dat ik niet meer kon. Ik gaf mezelf een paar maanden vrij om te ontspannen en niks te doen, maar zelfs dan kwam ik niet tot rust. Mijn hoofd was nog bezig met mijn tournee en wanneer ik die zou kunnen hervatten. Ik ben naar dokters en psychiaters geweest, maar het reizen en de concerten vielen me steeds zwaarder.”

Zijn entourage omschrijft hem in 2015 als een schim van zichzelf. Hij brengt met Stories een tweede plaat uit, maar annuleert meteen alle concerten voor de volgende acht maanden.

Derde plaat

Na enkele maanden van therapie, staat Avicii weer op. 2016 begint dan ook erg goed, met een fittere en merkbaar gelukkige Tim Bergling. “Ik kon er weer tegen, was in therapie geweest en voelde me stukken beter. Ik wilde aan mijn nieuwe album beginnen en verzamelde vrienden die liedjes schrijven. Ons plan was om van Los Angeles naar Miami te gaan met een bus en onderweg enkele keren te stoppen en op die plaatsen tijdelijke openluchtstudio’s op te zetten in de mooiste omgevingen die je kunt bedenken.”

Zo gezegd, zo gedaan, maar opnieuw haalt de realiteit Bergling in. Het leidt tot de definitieve crash op het Ultra Music Festival in Miami. Een nerveuze Avicii heeft technische problemen voor de show en tijdens het draaien barst de bom. “Ik ben acht maanden weggeweest, ik heb alles gedaan wat ik kon. Maar meteen schiet ik weer in de stress en vind ik het niet prettig.”

Stoppen

De dj trekt de stekker eruit met een emotionele boodschap op Facebook. Hij overweegt de aangekondigde optredens in 2016 nog te doen, maar na een vreselijk moeilijke discussie met zijn begriploze management besluit hij dat niet te doen. “Ik kan het gewoon niet.”

“Na alles wat ik had doorgemaakt, verwachtte ik begrip van iedereen met wie ik had gewerkt. Iedereen weet dat ik paniekaanvallen had en dat ik mijn best heb gedaan. Ik had niet gedacht dat mensen zouden proberen om me te dwingen tot meer optredens, terwijl ze hadden gezien hoe klote ik me voel wanneer ik optreed. Ik kreeg veel weerstand toen ik wilde stoppen.”

Uiteindelijk geeft Bergling dat jaar nog enkele concerten, onder meer in Japan en op Ibiza. Het zijn de laatste. “Ik heb heel vaak gedacht: dit wordt mijn dood. En daarom moest ik ermee stoppen.”

In 2017 komt hij wel met een nieuwe plaat, maar de oude lijkt Bergling nooit meer te worden. Heel onverwacht komt hij op 20 april 2018 om het leven.

De documentaire ‘Avicii: True Stories’ is te bekijken op Netflix.